Του Χρήστου Κοντού Δημοσιογράφου, εκδότη της εφημερίδας «Ενεργός Πολίτης» Τρικάλων
Και φέτος το βαμβάκι, ο λευκός χρυσός όπως είχαν συνηθίσει οι περισσότεροι να το αποκαλούν τις καλές δεκαετίες για το προϊόν στη χώρα μας, θα είναι στις πρώτες θέσεις του εμπορικού ισοζυγίου ως εξαγώγιμο προϊόν. Παρόλα αυτά όμως είναι το προϊόν που έχει κατηγορηθεί περισσότερα απ’ όλα τις τελευταίες δύο δεκαετίες μιας και έπεσε μέσα στο μύλο της κομματικής προπαγάνδας των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, λόγω των αγροτικών κινητοποιήσεων και του κλείσιμου των δρόμων από τα τρακτέρ.
Ακούσαμε για αγρότες που έπαιρναν τις επιδοτήσεις και τις έτρωγαν σε μπαρ με Ρωσίδες, ακούσαμε για αγρότες που τις έκαναν υπερπολυτελή τζιπ, σπίτια και ότι άλλο θα μπορούσε να πέσει ως λάσπη στον ανεμιστήρα της εξουσίας.
Αυτό φυσικά απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα, γιατί κυρίως από το 2000 και μετά, όταν οι κυβερνήσεις αποφάσισαν να αφήσουν τα καρτέλ των εταιριών φαρμάκων, σπόρων λιπασμάτων κλπ, να κάνουν πάρτι στις πλάτες των αγροτών, οι τελευταίοι το μόνο που έκαναν κυριολεκτικά, ήταν να προσθέτουν χρέη στην τότε ΑΤΕ.
Ξαφνικά ο λευκός χρυσός μετατράπηκε σε άνθρακες. Μέσα σε λίγα χρόνια ένα προϊόν, το οποίο ζούσαν εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες αγροτών ανά την Ελλάδα, επί δεκαετίες ολόκληρες, φαίνεται να το οδηγούν δια της βίας να κλείσει τον κύκλο του.
Το πρώτο και μεγάλο λάθος έγινε επί υπουργίας Χατζηγάκη όταν ως υπουργός Γεωργίας το 1993 αποδέχθηκε την επιβολή πλαφόν στην παραγωγή, κάτι που όπως αποδείχθηκε στην πορεία, ήταν κυριολεκτικά έγκλημα, αφού πρώτον η Ελλάδα δεν είχε ελεγκτικούς μηχανισμούς, για τα πραγματικά παραγόμενα κιλά, με αποτέλεσμα να έχουμε το όργιο των διπλοζυγισμάτων από τους εκκοκκιστές και δεύτερον τα επιπλέον κιλά που στη συνέχεια παραγόταν, μιας και η καλλιέργεια του βαμβακιού είχε εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα, να μένουν απλήρωτα.
Μάλιστα η εξάπλωση της καλλιέργειας σε ολόκληρη τη χώρα είναι ίσως το βασικότερο των λαθών, αφού πέραν της μειωμένης παραγωγής που έχουν πολλές περιοχές, έχουν και χαμηλής ποιότητας βαμβάκι, με αποτέλεσμα αυτό ακόμη και σήμερα να λειτουργεί αρνητικά.
Η συνέχεια ήρθε με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ που ουσιαστικά αποτελείωσαν την υπόθεση των επιδοτήσεων, την ίδια ώρα που θα έπρεπε το βαμβάκι να αποτελεί εθνική στρατηγική, μιας και αποφέρει στην Ελληνική οικονομία μεγάλη εισροή κεφαλαίων κάθε χρόνο.
Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη ουσιαστική μεταβολή στην υπόθεση του βαμβακιού (περίοδος Χατζηγάκη), καθίσταται πρακτικά ασύμφορη σήμερα η καλλιέργειά του, πόσο μάλλον αν αρχίσει και η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, όπου ρίχνει κάτω του μισού την συνδεδεμένη επιδότηση.
Το κόστος παραγωγής για έναν βαμβακοπαραγωγό σήμερα, υπολογίζεται περίπου στα 250 – 300 κιλά ανά στρέμμα και εφόσον έχει όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό από την σπορά μέχρι και την συγκομιδή του. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα δυο προηγούμενα χρόνια με το πράσινο σκουλήκι οι αγρότες μπήκαν μέσα, ενώ ακόμη και φέτος που ήταν μια πολύ καλή χρονιά, τους έμεινε απλά ένα μεροκάματο και η επιδότηση, η οποία πήγε για την εξόφληση των χρεών των προηγούμενων ετών.
Τι πρέπει να γίνει
Είναι προφανές απ’ όλα τα παραπάνω πως, αν η χώρα μας (όχι μόνο τούτη η κυβέρνηση) δεν αποφασίσει, πως θα πρέπει να στηριχθεί στην παραγωγή του βαμβακιού, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα εξαφανιστούν όλοι οι καλλιεργητές κάτω των 150 στρεμμάτων.
Πρώτο και βασικό είναι η επανεξέταση των περιοχών που θα μπορούν να καλλιεργούν βαμβάκι, το οποίο θα αποδίδει και τα αναμενόμενα κιλά, ώστε η καλλιέργειά του να είναι συμφέρουσα, αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται.
* Παγκόσμια έρευνα αγοράς μεγάλων επιχειρήσεων υφασμάτων για την παραγωγή ανάλογου μήκους ίνας (τζιν, βαμβακερά ρούχα κλπ).
* Δημιουργία ινστιτούτου για την δημιουργία ακριβώς αυτών των σπόρων που μας χρειάζονται (γεγονός που θα αποτρέψει και την είσοδο μεταλλαγμένων στη χώρα μας).
* Σύσταση γραφείων βάμβακος ανά δήμο (όπου καλλιεργείται το προϊόν) και στελέχωσή τους με γεωπόνους (υπάρχουν χιλιάδες νέοι επιστήμονες άνεργοι) το κόστος των οποίων θα επιβαρυνθεί ο ΕΛΓΑ. Έτσι κι οι αγρότες δεν θα πληρώνουν τεράστια ποσά στους ιδιώτες, αλλά και θα υπάρχει μια ενιαία στρατηγική.
* Αμεση παρέμβαση για το σπάσιμο των καρτέλ που λυμαίνονται την αγορά κι έχουν εκτινάξει τις τιμές στα ύψη, παράλληλα με το κόστος παραγωγής.
* Κατακόρυφη μείωση της τιμής του πετρελαίου με παράλληλη ηλεκτροδότηση όλων των χωραφιών.
* Κίνητρα για τη δημιουργία Ομάδων Παραγωγών (μείωση ΦΠΑ για αγορά μηχανημάτων κλπ)
* Επιβολή ειδικού καθεστώτος για την χρηματοδότηση των αγροτών μετά το ξεπούλημα της ΑΤΕ στην Πειραιώς. Προφανώς δεν μιλάμε για τα γνωστά θαλασσοδάνεια, αλλά όχι και να υποθηκευτεί η αγροτική γη σε μια τράπεζα.
* Δημιουργία ελεγκτικού μηχανισμού στον τομέα της εκκόκκισης κυρίως για αποφευχθούν φαινόμενα καρτέλ που είδαμε τα τελευταία χρόνια, λόγου του μικρού αριθμού εκκοκκιστών που έμειναν.
* Και τέλος επαναδιαπραμάτευση, στο βαθμό του εφικτού πλέον, της επιδοματικής πολιτικής στην Ε.Ε.