Η λύση για τη ΔΕΗ θα πρέπει να βασίζεται στο τρίπτυχο ενεργειακός σχεδιασμός, στρατηγική συμμαχία ΔΕΗ - ιδιωτών και επενδύσεις στην ενέργεια.
Παρουσιάζοντας πρόσφατα το σχέδιο του Κινήματος Αλλαγής για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας στο 4ο Ενεργειακό Συμπόσιο της ΗΑΕΕ, τόνισα την ανάγκη για έναν ριζικό μετασχηματισμό του ελληνικού ενεργειακού τομέα αναπτύσσοντας τους εξής οκτώ άξονες:
1. Εξοικονόμηση ενέργειας & αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
2. Αλλαγή του μοντέλου παραγωγής της ενέργειας.
3. Δίκαιη μετάβαση για τις λιγνιτικές περιοχές.
4. Εκδημοκρατισμός της ενέργειας.
5. Ανάπτυξη των ΑΠΕ.
6. Δίκτυα και οι διασυνδέσεις.
7. Έργα αποθήκευσης ενέργειας.
8. Υδρογονάνθρακες
Επεσήμανα ωστόσο προς τον παριστάμενο Υπουργό Ενέργειας ότι κομβικής σημασίας προϋπόθεση για την ενεργειακή μετάβαση είναι μια υγιής και ισχυρή ΔΕΗ και όχι μια ΔΕΗ που επιβιώνει οριακά τους επόμενους 12 μήνες.
Τέσσερα και πλέον χρόνια μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύεται σε όλη της την έκταση η μεγάλη ζημιά που έχουν προκαλέσει στην πάλαι ποτέ ισχυρότερη ηλεκτρική εταιρεία της ΝΑ Ευρώπης οι ιδεοληψίες και ο οπορτουνισμός της παρούσας Κυβέρνησης. Δυστυχώς ο κ. Τσίπρας πολέμησε λυσσαλέα ως αντιπολίτευση κάθε σοβαρή προσπάθεια για την διασφάλιση του μέλλοντος της ΔΕΗ, μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Η Κυβέρνηση οδήγησε την ΔΕΗ σε συνθήκες χρεοκοπίας, σε επενδυτική στασιμότητα και σε οικονομική ασφυξία.
Μείωσαν την αξία της επιχείρησης από τα 2,5 δις το 2014, στα μόλις 300 εκατ. ευρώ σήμερα.
Σήμερα η ΔΕΗ παρουσιάζει ζημιές άνω των 900 εκατ. ευρώ.
Και όμως ως το 2014 είχε κέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η πιστοληπτική της ικανότητα ήταν άριστη.
Ανακοινώνουν μείωση του ΦΠΑ στην ενέργεια που απλά θα αντισταθμίσει την επικείμενη αύξηση της τιμής του ρεύματος και την ήδη καταργημένη ευνοϊκή μεταχείριση των συνεπών καλοπληρωτών της ΔΕΗ.
Πολιτικές που κοστίζουν ακριβά
Οι πολιτικές της Κυβέρνησης στη χονδρική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) και τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ, κόστισαν στη ΔΕΗ πάνω από 1 δις ευρώ.
Για να δανειστεί σήμερα η ΔΕΗ, πρέπει να βάλει ως ενέχυρο είτε την θυγατρική «ΔΕΗ Ανανεώσιμες», είτε μελλοντικά έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων της.
Όταν επί ΠΑΣΟΚ ο δανεισμός γινόταν με όρους ισοτιμίας και φερεγγυότητας μιας ισχυρής ευρωπαϊκής ενεργειακής εταιρείας. Χωρίς την πρόσφατη «τεχνητή υποστήριξη» της πληρωμής από το Δημόσιο ύψους 550 εκατ. ευρώ, για «μελλοντικές καταναλώσεις του δημοσίου», η ΔΕΗ θα είχε ήδη καταρρεύσει.
Ο υπερδιπλασιασμός των χρεών των πελατών προς την ΔΕΗ (από 1,5 δις ευρώ το 2014 σε σχεδόν 3 δις ευρώ σήμερα) οφείλεται αφενός στην πολιτική της φτωχοποίησης και της εξοντωτικής υπερφορολόγησης των μεσαίων και μικρών νοικοκυριών που η ίδια η Κυβέρνηση επέλεξε να εφαρμόζει και αφετέρου σε πολιτικές εμπορίας που επιβλήθηκαν το 2015-16 στη ΔΕΗ με πολιτικές αποφάσεις των αρμοδίων Υπουργών Ενέργειας, ενώ η ολιγωρία τους να διεκδικηθούν ποσά από ευρωπαϊκά κονδύλια για την μεταλιγινιτική εποχή ήταν επίσης χαρακτηριστική.
Στα λόγια αναφέρονται σε «Δημόσια ΔΕΗ» και στην πράξη εκχωρούν σε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα το 50% των πελατών της, δηλαδή το 50% των εσόδων και κερδών της.
Δημιουργούν πρόσθετους κινδύνους για την οικονομία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα.
Η μεγαλύτερη δημόσια επιχείρηση της Ελλάδας, παρουσιάζεται σήμερα σύμφωνα με έκθεση διεθνών οίκων, ως ο μεγαλύτερος συστημικός κίνδυνος για τη χώρα.
Γιατί μια κατάρρευση της ΔΕΗ θα προκαλέσει μείζονα προβλήματα στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, αλλά και στο ταλανιζόμενο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα που τη δανειοδοτεί.
Είναι ορατός δηλαδή ο κίνδυνος να ζήσουμε την χρεοκοπία της χώρας ξανά σε μικρογραφία.
Λύση τριών διαστάσεων
Στο Κίνημα Αλλαγής δεσμευόμαστε ότι θα στηρίξουμε τη ΔΕΗ, προκειμένου να συνεχίσει να αποτελεί πυλώνα του ενεργειακού συστήματος της χώρας.
Θα στηρίξουμε μια λύση που θα βασίζεται στο τρίπτυχο ενεργειακός σχεδιασμός, στρατηγική συμμαχία ΔΕΗ - ιδιωτών και επενδύσεις στην ενέργεια.
Λύση που μπορεί να μας οδηγήσει στην αποφασιστική ενδυνάμωση της ελληνικής παραγωγής στον ηλεκτρισμό και στην μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Λέμε όχι σε κάθε απόφαση αύξησης των τιμολογίων του ρεύματος των πολιτών καθώς θα πρόκειται για μια πράξη αδιανόητη, οικονομικά, κοινωνικά και ηθικά.
Στεκόμαστε με ευθύνη στο πρόβλημα των λιγνιτοφόρων περιοχών που επιβάλλεται να στηριχθούν αποφασιστικά.
Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει να λάβει ό,τι περισσότερο της αναλογεί εκ των 4,8 δις. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός του Ευρωπαϊκού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την περίοδο 2020-2027, σημειώνοντας ότι αυτή η σταδιακή απεξάρτηση από τον λιγνίτη και η ενεργειακή μετάβαση θα γίνει και δεν θα αφήσει πίσω της ούτε έναν άνεργο στις περιοχές αυτές.
Προφανώς το 2019 δεν είναι 2015 κι εμείς στο Κίνημα Αλλαγής δεν είμαστε συνηθισμένοι να λαϊκίζουμε κάνοντας πολιτική με προτάσεις οι οποίες στον καιρό τους μπορεί όντως να ήταν σωτήριες αλλά σήμερα ίσως είναι ανεφάρμοστες καθώς το διεθνές ενεργειακό περιβάλλον -και ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό- έχει μεταβληθεί άρδην.
Όσο σκληρή κριτική και να κάνουμε τώρα, όσο και να υπενθυμίζουμε τις κατά καιρούς επισημάνσεις μας, που κρούαμε το καμπανάκι του κινδύνου με τις παλαιότερες προτάσεις μας, άλλο τόσο και περισσότερο, οφείλουμε αυτή τη στιγμή να σταθούμε υπεύθυνα ζητώντας από όλους εθνική συνεννόηση για τη ΔΕΗ.
Η…εθνική μας ασυνεννοησία κόστισε και κοστίζει πολύ περισσότερο από όσο νομίζουν μερικοί.
Αν δεν υπήρχε αυτή η εθνική ασυνεννοησία των πολιτικών δυνάμεων, οι αρνητικές συνέπειες της κρίσης στην οικονομία, και την κοινωνία, θα ήταν σίγουρα μικρότερες.
Αν είχαμε πιο υπεύθυνες αντιπολιτεύσεις τα χρόνια της κρίσης 2009-2015 και η κοινωνία θα υπέφερε λιγότερο και η οικονομία θα είχε ανακάμψει ταχύτερα και η ΔΕΗ δεν θα ήταν τώρα στο χείλος του γκρεμού.
* Άρθρο του Γιώργου Αρβανιτίδη, υπεύθυνου Ενέργειας και Περιβάλλοντος του Κινήματος Αλλαγής και Βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης στο ειδησεογραφικό portal worldenergynews