«Καιρός για λύσεις» είναι ο τίτλος του 4ου Παγκόσμιου Φόρουμ για το Νερό, οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν σήμερα στη Μασσαλία. Για λύσεις ενός προβλήματος επιτακτικού, καθώς οι σημερινές πρακτικές θέτουν σε κίνδυνο τη διατροφική επάρκεια του ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού του πλανήτη.
Η παραγωγή τροφίμων πρέπει να αυξηθεί κατά 70%, το 2050, για να θρέψει έναν παγκόσμιο πληθυσμό, που αναμένεται να αγγίξει τα 9,3 δισεκατομμύρια στα μέσα του αιώνα, από περίπου 7 δισεκατομμύρια, που είναι σήμερα, τη στιγμή που όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες οικονομίες τρώνε πιο πολύ κρέας.
Τις διαστάσεις του προβλήματος δίνει η έκθεση World Water Development Report του ΟΗΕ, που θα συζητηθεί στο Φόρουμ και σύμφωνα με την οποία οι αγρότες θα χρειαστούν, μέχρι το 2050, 19% περισσότερο νερό, για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες για τροφή, κυρίως σε περιοχές του πλανήτη που ήδη αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα λειψυδρίας.
«Το μέγεθος του προβλήματος μπορεί να επιδεινωθεί», τόνισε ο συντονιστής του World Water Assessment Program στον ΟΗΕ, Ολτσάι Ουνβέρ.
Τουλάχιστον 12 χώρες στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία υποφέρουν από «απόλυτη λειψυδρία» και ήδη τα δύο τρίτα της προσφοράς γλυκού ύδατος στη Μέση Ανατολή προέρχεται από χώρες εκτός της περιοχής. Οι αγροτικές δραστηριότητες στις χώρες της περιοχής «ευθύνονται» για άνω του 90% της χρήσης νερού- παγκοσμίως, απορροφούν περίπου το 70% του νερού, που χρησιμοποιείται. Οι χώρες αυτές εισάγουν ήδη τις μισές ποσότητες σιτηρών, που καταναλώνουν οι κάτοικοί τους και η αλλαγή του κλίματος μπορεί να μειώσει κατά ένα τέταρτο την αγροτική παραγωγικότητα εκεί, μέχρι το 2080.
Η Σαουδική Αραβία μειώνει την παραγωγή σιτηρών, για να περιορίσει την αλόγιστη χρήση των υπόγειων υδάτων και εκμισθώνει μεγάλες εκτάσεις στην Αφρική για καλλιέργειες. Η Ινδία καλλιεργεί καλαμπόκι, ζαχαροκάλαμο, φακή και ρύζι στην Αιθιοπία, την Κένυα, τη Μαδαγασκάρη, τη Σενεγάλη και τη Μοζαμβίκη, για να τροφοδοτήσει την εγχώρια αγορά της. «Αποκτώντας το δικαίωμα σε γη άλλων χωρών για καλλιέργειες, υπονοεί ότι αποκτάς το δικαίωμα να χρησιμοποιήσεις τα νερά τους. Οι χώρες που έχουν τα περιθώρια να διαθέτουν καλύτερη τεχνολογία μπορεί να ασκήσουν επιπρόσθετη πίεση στα υδατικά αποθέματα περιοχών που ήδη δέχονται πίεση», τονίζει ο Ουλτσέρ.
«Σιωπηρή επανάσταση» χαρακτηρίζει η έκθεση ένα φαινόμενο, το οποίο έχει συντελεσθεί κάτω από το έδαφος, καθώς η ποσότητα των υδάτων που αντλείται από τις υπόγειες υδατικές δεξαμενές έχει τριπλασιαστεί στο διάστημα των τελευταίων 50 χρόνων, αφαιρώντας ένα σημαντικό εργαλείο προστασίας κατά της ξηρασίας.
Επιπλέον, τη στιγμή που αυξάνει η ζήτηση, η προσφορά νερού σε πολλές περιοχές του πλανήτη πιθανόν θα περιοριστεί, καθώς αλλάζει η κατανομή των βροχοπτώσεων, οι περίοδοι ξηρασίας γίνονται πιο μεγάλες, οι παγετώνες λειώνουν και η ροή των ποταμών μεταβάλλεται. «Η αλλαγή του κλίματος θα επηρεάσει την παραγωγή τροφίμων στη νότια Ασία και το νότιο τμήμα της Αφρικής, έως το 2030», επισημαίνεται στην έκθεση. «Έως το 2070, οι πιέσεις στα υδατικά αποθέματα θα είναι πλέον αισθητές και στην κεντρική και νότια Ευρώπη», προειδοποιούν οι συγγραφείς της έκθεσης που φέρει τον τίτλο «Διαχείριση του νερού, σε περιβάλλον αβεβαιότητας και ρίσκου, 2012».
Χωρίς νέες πολιτικές για τη διαχείριση της χρήσης νερού, πάνω από το 40% του πληθυσμού της Γης θα ζει, το 2050, σε περιοχές που θα δέχονται υψηλές πιέσεις στα υδατικά αποθέματα, υποστηρίζει έκθεση του ΟΟΣΑ που είδε το φως της δημοσιότητας την προηγούμενη εβδομάδα.
«Πρέπει να ορίσουμε τιμή για το νερό», πρότεινε ο συγγραφέας της έκθεσης Ξαβιέ Λεφλέβ. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν και μάλιστα εμφατικά. Οι δασμοί για τη χρήση νερού είναι εργαλεία πολιτικής, που ενθαρρύνουν περισσότερο την έξυπνη χρήση. Η βιομηχανία καταβάλλει, πιο συχνά, το κόστος του νερού που χρησιμοποιεί, ενώ οι αγρότες δεν το κάνουν» πρόσθεσε.
Αχτίδα ελπίδας είχε επιτρέψει, έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που επίσης δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα. Σύμφωνα με αυτήν, μειώθηκε κατά το ήμισυ ο αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και μάλιστα πέντε χρόνια νωρίτερα του χρονικού ορίου που είχε τεθεί ως στόχος, δηλαδή το 2015. Τα στοιχεία αυτά, δηλαδή ότι το 89% του πληθυσμού της Γης, 1% περισσότεροι σε σχέση με τον 7ο Αναπτυξιακό Στόχο της Χιλιετίας, έχουν πλέον πρόσβαση σε βελτιωμένες πηγές πόσιμου νερού, αμφισβήτησε η γαλλική φιλανθρωπική οργάνωση Solidarites International. Υποστήριξε ότι 1,9 δισεκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν χωρίς πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και όχι 783 εκατομμύρια, όπως διατείνεται ο ΟΗΕ.
Περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις οργανώνουν εναλλακτικό παγκόσμιο φόρουμ για το νερό, το FAME, από τις 14 έως 17 Μαρτίου για να καταγγείλουν την εμπορευματικοποίηση του νερού από τις πολυεθνικές. Σε διακήρυξη που θα επιδώσουν την Πέμπτη στο Παγκόσμιο Φόρουμ για το Νερό θα αξιώσουν τη δημιουργία διεθνούς δικαστηρίου για το νερό, κατά τα πρότυπα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
