"Καθαρή ενέργεια" για όλους τους Ευρωπαίους με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα δέσμη μέτρων με στόχο να διατηρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση την ανταγωνιστικότητά της, καθώς η μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας μεταβάλλει τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές.  

Η Επιτροπή επιθυμεί να έχει η ΕΕ ηγετικό ρόλο στη μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας, και όχι μόνον να προσαρμοστεί σε αυτήν τη διαδικασία. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ έχει αναλάβει τη δέσμευση να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ και την επίτευξη απασχόλησης και ανάπτυξης για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Οι σημερινές προτάσεις έχουν τρεις κύριους στόχους: να δοθεί προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση, να εδραιωθεί ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ στο πεδίο της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να διασφαλιστούν δίκαιοι συναλλακτικοί όροι για τους καταναλωτές. 

Οι καταναλωτές θα έχουν ενεργό και κεντρικό ρόλο στις ενεργειακές αγορές του μέλλοντος. Οι καταναλωτές σε όλη την ΕΕ θα έχουν μελλοντικά στη διάθεσή τους μεγαλύτερη επιλογή προσφορών, πρόσβαση σε αξιόπιστα εργαλεία σύγκρισης των τιμών της ενέργειας και τη δυνατότητα να παράγουν και να πωλούν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια. Η αυξημένη διαφάνεια και η βελτίωση της νομοθεσίας προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες στην κοινωνία των πολιτών για μεγαλύτερη συμμετοχή στο ενεργειακό σύστημα και καλύτερη ανταπόκριση στα μηνύματα που δέχονται όσον αφορά στις τιμές της ενέργειας. Η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επίσης ορισμένα μέτρα που αποσκοπούν στην προστασία των πλέον ευάλωτων καταναλωτών.

Ο Αντιπρόεδρος για την Ενεργειακή Ένωση Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε τα εξής: «Η σημερινή δέσμη μέτρων θα δώσει ώθηση στη μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας μέσω του εκσυγχρονισμού της οικονομίας μας. Η Ευρώπη, που είχε κατά τα πρόσφατα έτη ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια δράση για το κλίμα, δίνει τώρα το παράδειγμα, δημιουργώντας τις συνθήκες για βιώσιμες θέσεις εργασίας, για ανάπτυξη και για επενδύσεις. Οι σημερινές προτάσεις αφορούν όλους τους τομείς που είναι συναφείς με τις καθαρές μορφές ενέργειας: η έρευνα και η καινοτομία, οι δεξιότητες, τα κτήρια, η βιομηχανία, οι μεταφορές, ο ψηφιακός κλάδος, η χρηματοδότηση είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Τα μέτρα αυτά θα εφοδιάσουν όλους τους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης με τα απαραίτητα μέσα για να επωφεληθούν στο έπακρο από τη μετάβαση προς τις καθαρές μορφές ενέργειας.»

Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια κ. Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε δήλωσε σχετικά: «Οι προτάσεις μας παρέχουν ισχυρή εμπορική ώθηση στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για τους επενδυτές, ενδυναμώνουν τους καταναλωτές, επιτρέπουν την καλύτερη λειτουργία των ενεργειακών αγορών και μας βοηθούν να επιτύχουμε τους στόχους μας για το κλίμα. Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος για τον δεσμευτικό στόχο ενεργειακής απόδοσης 30 %, καθώς έτσι θα μειωθεί η εξάρτησή μας από τις εισαγωγές ενέργειας, θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και θα υπάρξει μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών. Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά στην επανάσταση της καθαρής ενέργειας. Και όπως πράξαμε στο Παρίσι, μπορούμε να επιτύχουμε το ορθό αποτέλεσμα μόνο με τη συνεργασία μεταξύ μας. Με τις προτάσεις αυτές, η Επιτροπή έχει ανοίξει τον δρόμο για πιο ανταγωνιστικό, πιο σύγχρονο και πιο καθαρό ενεργειακό σύστημα. Τώρα υπολογίζουμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα κράτη μέλη μας προκειμένου να υλοποιηθεί.»

Οι προτάσεις της Επιτροπής «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» αποσκοπούν να δείξουν ότι η μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια αποτελεί τον αναπτυξιακό κλάδο του μέλλοντος με τις καλύτερες προοπτικές για «έξυπνο χρήμα» ("smart money"). Ο τομέας των καθαρών μορφών ενέργειας προσέλκυσε το 2015 συνολικές επενδύσεις άνω των 300 δισ. ευρώ. Η ΕΕ είναι σε καλή θέση για να χρησιμοποιήσει τις πολιτικές της στο πεδίο της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας ώστε η μετάβαση αυτή να προσφέρει απτά οφέλη για τη βιομηχανία. Με την κινητοποίηση έως 177 δισ. ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων ετησίως από το 2021 και κατόπιν, η δέσμη αυτή μπορεί να δημιουργήσει έως 1% αύξηση του ΑΕΠ κατά την επόμενη δεκαετία και να δημιουργήσει 900 000 νέες θέσεις εργασίας.

Η δέσμη νομοθετικών προτάσεων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» καλύπτει την ενεργειακή απόδοση, την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την ασφάλεια του εφοδιασμού και τους κανόνες διακυβέρνησης για την Ενεργειακή Ένωση. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει έναν νέο δρόμο προς τον οικολογικό σχεδιασμό, καθώς και στρατηγική για συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα.  

Η δέσμη περιλαμβάνει επίσης μέτρα με στόχο την επιτάχυνση της καινοτομίας σε θέματα καθαρής ενέργειας και την ανακαίνιση των κτιρίων της Ευρώπης. Προβλέπει επίσης μέτρα για την ενθάρρυνση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, την προώθηση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και τον μετριασμό του αντίκτυπου στην κοινωνία από τη μετάβαση στις καθαρές μορφές ενέργειας. Διερευνούμε επίσης τρόπους για να επεκταθεί ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ σε θέματα τεχνολογιών και υπηρεσιών στο πεδίο των καθαρών μορφών ενέργειας, ώστε να υποστηρίξουμε την προσπάθεια τρίτων χωρών για επίτευξη των στόχων πολιτικής που έχουν θέσει.

Ιστορικό

Τον Οκτώβριο 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια της ΕΕ με ορίζοντα το 2030, με τον εξής φιλόδοξο εσωτερικό στόχο: τουλάχιστον 40% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το 2030. Η συμφωνία του Παρισιού δικαιώνει την προσέγγιση της ΕΕ. Η εφαρμογή του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, όπως συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποτελεί προτεραιότητα για να δοθεί συνέχεια στη Συμφωνία του Παρισιού.

Η ΕΕ σταθεροποιεί το πρόσφορο περιβάλλον για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με μέσο ένα ευρύ φάσμα διαδραστικών πολιτικών και εργαλείων που εντάσσονται στη στρατηγική για την Ενεργειακή Ένωση, μία από τις 10 προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ.

Η Επιτροπή έχει ήδη υποβάλει βασικές προτάσεις για την υλοποίηση του στόχου της ΕΕ για μείωση των αερίων θερμοκηπίου έως το 2030. Το 2015, παρουσίασε πρόταση μεταρρύθμισης του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) ώστε να εξασφαλίσει ότι ο τομέας της ενέργειας και οι ενεργοβόρες βιομηχανίες επιτυγχάνουν τις απαιτούμενες μειώσεις εκπομπών. Το καλοκαίρι του 2016, η Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για την επιτάχυνση της μετάβασης σε χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε άλλους βασικούς τομείς της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι σημερινές προτάσεις παρουσιάζουν τις βασικές νομοθετικές πράξεις που εναπομένουν προκειμένου να υλοποιηθεί πλήρως το ενωσιακό πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030, κυρίως όσον αφορά την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και την ενεργειακή απόδοση.

Όλες οι νομοθετικές προτάσεις σχετικά με την Ενεργειακή Ένωση που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή το 2015 και το 2016 θα πρέπει να εξεταστούν κατά προτεραιότητα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.