H Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον κλάδο της ναυτιλίας.
Πρότεινε νομοθεσία βάσει της οποίας θα απαιτείται από τους ιδιοκτήτες μεγάλων πλοίων που χρησιμοποιούν τους ευρωπαϊκούς λιμένες, να παρακολουθούν και να αναφέρουν τις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από τα εν λόγω πλοία. Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης ανακοίνωση στην οποία παρουσιάζει τη στρατηγική της για την αντιμετώπιση και τη μείωση των εν λόγω εκπομπών, κατά προτίμηση μέσω μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Επίτροπος κα Connie Hedegaard, αρμόδια σε θέματα δράσης για το κλίμα, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα χαράσσουμε μια σαφή πορεία προς τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε θαλάσσιες περιοχές. Το σύστημα εποπτείας της ΕΕ θα αποφέρει περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τον ναυτιλιακό κλάδο, με την αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τις εκπομπές και τη δημιουργία κινήτρων για τη μείωσή τους από τους πλοιοκτήτες. Η παρούσα πρωτοβουλία ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις πρόσφατες προτάσεις για τα παγκόσμια πρότυπα απόδοσης των καυσίμων και για μέτρα βασιζόμενα στην αγορά, που συζητούνται στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό. Η αυστηρή παρακολούθηση, η υποβολή εκθέσεων και η εξακρίβωση των εκπομπών αερίων αποτελεί βασική προϋπόθεση για ενημερωμένες συζητήσεις στην Ευρώπη και παγκοσμίως σχετικά με τους στόχους μείωσης για τον τομέα.»
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Siim Kallas, αρμόδιος για την κινητικότητα και τις μεταφορές, δήλωσε τα εξής: «Αναγνωρίζουμε ότι η ναυτιλία πρέπει να συμβάλει στις προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατά προτίμηση μέσω μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο που είναι τα πλέον αποτελεσματικά από περιβαλλοντικής πλευράς και συμφέρουν από οικονομικής άποψης. Για έναν παγκόσμια τομέα όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, αυτό μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. Βάσει των σημερινών γενικές κατευθύνσεων πολιτικής, η ΕΕ θα εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες, από κοινού με τους διεθνείς της εταίρους, ώστε να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη διεθνής λύση. Η σημερινή πρόταση αποτελεί σημαντική συμβολή στις προσπάθειες του ΙΜΟ για μείωση της χρήσης καυσίμων και αύξηση της απόδοσης των καυσίμων των πλοίων με μια σειρά μέσων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι τεχνικές και τα μέτρα που βασίζονται στην αγορά.»
Εστίαση στις εκπομπές από μεγάλα πλοία
Η πρόταση θα δημιουργήσει ένα νομικό πλαίσιο σε ενωσιακό επίπεδο για τη συλλογή και τη δημοσίευση εξακριβωμένων ετήσιων δεδομένων σχετικά με τις εκπομπές CO2 από όλα τα μεγάλα πλοία (ολικής χωρητικότητας άνω των 5.000 κόρων), τα οποία χρησιμοποιούν λιμένες της ΕΕ, ανεξάρτητα από τη χώρα νηολόγησης του πλοίου.
Οι πλοιοκτήτες θα πρέπει να παρακολουθούν και να αναφέρουν τις εξακριβωμένες ποσότητες CO2 που εκπέμπονται από τα μεγάλα πλοία που εκτελούν διαδρομές από, προς και μεταξύ λιμένων της ΕΕ. Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει επίσης να παρέχουν ορισμένες άλλες πληροφορίες, όπως στοιχεία για τον προσδιορισμό της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων.
Έγγραφο συμμόρφωσης που εκδίδεται από ανεξάρτητο ελεγκτή θα πρέπει να φυλάσσεται επί των πλοίων, τα οποία θα υπόκεινται σε επιθεώρηση από τις αρχές των κρατών μελών.
Προτείνεται οι κανόνες να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2018.
Προς ένα παγκόσμιο σύστημα
Το ευρωπαϊκό σύστημα προορίζεται να αποτελέσει δομοστοιχείο για ένα παγκόσμιο σύστημα. Οι προτεινόμενοι κανόνες έχουν σχεδιαστεί για τη στήριξη μιας σταδιακής προσέγγισης προς τη θέσπιση παγκόσμιων προτύπων ενεργειακής απόδοσης για τα υπάρχοντα πλοία, όπως προτείνεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και υποστηρίζεται από άλλα μέλη του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. Οι κανόνες της ΕΕ θα προσαρμοστούν στα παγκόσμια πρότυπα εάν και όταν συσταθεί ένα παγκόσμιο σύστημα.
Ελαχιστοποίηση του διοικητικού φόρτου
Σκοπός της πρότασης της Επιτροπής είναι να ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος για τις εταιρείες μέσω της στήριξης των κανόνων για τα υφιστάμενα έγγραφα και τον υφιστάμενο εξοπλισμό επί των πλοίων. Οι εταιρείες θα είναι σε θέση να επιλέξουν την προτεινόμενη μεθοδολογία παρακολούθησης.
Μειωμένες εκπομπές και κόστος
Το προτεινόμενο σύστημα για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων και τους ελέγχους («monitoring, reporting and verification»: MRV) στο πλαίσιο της ΕΕ, αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών CO2 από τις διαδρομές που καλύπτουν έως το 2 %, σε σύγκριση με ένα σενάριο «διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης», σύμφωνα με την εκτίμηση των επιπτώσεων της Επιτροπής. Το σύστημα αναμένεται επίσης ότι θα οδηγήσει σε μείωση του καθαρού κόστους για τους ιδιοκτήτες έως και 1,2 δισεκ. ευρώ ετησίως το 2030.
Επιπλέον, θα προσφέρει χρήσιμες ενδείξεις ως προς τις επιδόσεις των μεμονωμένων πλοίων, τις αντίστοιχες λειτουργικές δαπάνες τους και τη δυνητική αξία μεταπώλησής τους. Αυτό θα ωφελήσει τους πλοιοκτήτες, οι οποίοι θα είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με σημαντικές επενδύσεις και να επιτύχουν την αντίστοιχη χρηματοδότηση.
Επόμενα βήματα
Η πρόταση τώρα θα εξεταστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, των οποίων η έγκριση απαιτείται ώστε αυτή να γίνει νόμος.
Ιστορικό
Οι εκπομπές από τον κλάδο των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών αντιπροσωπεύουν σήμερα το 3 % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) και 4 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Εάν δεν αναλάβουμε δράση, αυτές αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά στο μέλλον, σύμφωνα με τις αναμενόμενες αυξήσεις των όγκων εμπορικών συναλλαγών μεταξύ όλων των ηπείρων. Η αύξηση αυτή θα υπονόμευε τις προσπάθειες που αναπτύσσονται σε άλλους τομείς με στόχο τη μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ.
