Ελλάδα: Επιτέλους, η οικονομία ανακάμπτει

Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, το 2014 αναμένεται να είναι σημείο καμπής για την Ελλάδα. Η αναμενόμενη εδώ και καιρό ανάκαμψη της χώρας ωθείται από την ιδιωτική κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές. Επίσης, το μέγεθός της εξαρτάται από τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις επενδύσεις η πολιτική αβεβαιότητα.

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - ΠΙΝΑΚΑΣ (163 kB)

Οι φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ισχνή οικονομική ανάπτυξη για το υπόλοιπο του έτους τόσο στην ΕΕ συνολικά όσο και στην Ευρωζώνη. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 1,3% στην ΕΕ και στο 0,8% στην Ευρωζώνη για ολόκληρο το 2014. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά κατά τη διάρκεια του 2015, στο 1,5% και 1,1% αντίστοιχα, χάρη στη βελτίωση της εξωτερικής και της εγχώριας ζήτησης. Το 2016 αναμένεται να επιταχυνθεί ο ρυθμός αύξησης της οικονομικής δραστηριότητας στο 2,0% και 1,7%, αντίστοιχα, χάρη στην ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα (κατόπιν της συνολικής αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και της περαιτέρω προόδου προς την τραπεζική ένωση), και στις πρόσφατες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς.

Ο Γίρκι Κάταϊνεν, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα, δήλωσε σχετικά: «Οι συνθήκες στην οικονομία και την απασχόληση δεν βελτιώνονται αρκετά γρήγορα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τους πόρους που διαθέτει για να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και να ενισχύσει την ανάπτυξη στην Ευρώπη. Θα προτείνουμε ένα πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 300 δισ. ευρώ για να δώσουμε ώθηση και να στηρίξουμε την οικονομική ανάκαμψη. Η επιτάχυνση του ρυθμού των επενδύσεων είναι ο μοχλός για την οικονομική ανάκαμψη.»

Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε: «Δεν υπάρχει μία μοναδική απλή απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία. Πρέπει να δράσουμε σε τρία μέτωπα: αξιόπιστες δημοσιονομικές πολιτικές, φιλόδοξες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και αναγκαίες επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές. Οφείλουμε όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, στις Βρυξέλλες, στις πρωτεύουσες των κρατών μελών και στις περιφέρειές μας για να δημιουργήσουμε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξηςκαι να δώσουμε πραγματική ώθηση στην απασχόληση για τους πολίτες μας».

Η οικονομική ανάκαμψη, που άρχισε το δεύτερο τρίμηνο του 2013, παραμένει ασταθής και η οικονομική δυναμική σε πολλά κράτη μέλη εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής. Το επίπεδο εμπιστοσύνης είναι χαμηλότερο από ό, τι ήταν την άνοιξη, εξαιτίας των αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων και των λιγότερο ευνοϊκών παγκόσμιων οικονομικών προοπτικών. Παρά τις ευνοϊκές δημοσιονομικές συνθήκες, η οικονομική ανάκαμψη το 2015 θα είναι αργή. Αυτό αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι συνέπειες της κρίσης, δηλαδή υψηλή ανεργία, υψηλό χρέος και χαμηλό ποσοστό χρησιμοποίησης της παραγωγικής ικανότητας, μπορούν να εξαλειφθούν μόνο σταδιακά. Η πρόσφατη εμπεριστατωμένη αξιολόγηση που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε την αβεβαιότητα σχετικά με την ευρωστία του τραπεζικού τομέα και η βελτίωση των όρων χρηματοδότησης θα πρέπει συμβάλει στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Το 2016 η ανάπτυξη θα ενισχυθεί περαιτέρω χάρη στην αύξηση της εγχώριας και εξωτερικής ζήτησης και τη συνέχιση μιας ιδιαίτερα χαλαρής νομισματικής πολιτικής συνδυασμένης με χαμηλό κόστος χρηματοδότησης.

Το 2014, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές στους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ των κρατών μελών, από -0.7% (Κροατία) έως 4,6% (Ιρλανδία). Ωστόσο, οι διαφορές αυτές αναμένεται να μειωθούν την επόμενη διετία. Το 2015 και το 2016, όλες οι χώρες της ΕΕ προβλέπεται να καταγράψουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι θα γίνει πιο αισθητός ο αντίκτυπος των μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη υλοποιηθεί.

Μια αργή και συγκρατημένη οικονομική ανάκαμψη

Η ανάκαμψη της ΕΕ φαίνεται αδύναμη, σε σύγκριση με άλλες προηγμένες οικονομίες και σε σχέση με προηγούμενα επίπεδα ανάκαμψης, κατά κανόνα ασθενή και εύθραυστα, που καταγράφηκαν μετά από περιόδους κρίσης. Καθ΄όλη την περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις, η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να ευνοηθεί από την ιδιαίτερα χαλαρή νομισματική πολιτική, την πρόοδο που συντελείται για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους και τον γενικά ουδέτερο προσανατολισμό της δημοσιονομικής πολιτικής. Οι ιδιωτικές επενδύσεις, αν και αρχικά ήταν συγκρατημένες εξαιτίας του υψηλού επιπέδου της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, αναμένεται να ανακάμψουν σταδιακά, επωφελούμενες επίσης από τη βελτίωση των προοπτικών όσον αφορά τη ζήτηση και τις θετικές επιπτώσεις κάλυψης της υστέρησης. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να επεκταθεί ελαφρά το 2015 και το 2016, χάρη στις χαμηλές τιμές των βασικών προϊόντων και στην αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων, καθώς η αγορά εργασίας βελτιώνεται βαθμιαία. Η δημόσια κατανάλωση αναμένεται να συμβάλει ελάχιστα στην ανάπτυξη. Στο πλαίσιο της συγκρατημένης ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου, οι καθαρές εξαγωγές είναι πιθανό να συντελέσουν μόνον οριακά στην αύξηση του ΑΕΠ κατά τα προσεχή έτη.

Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας βελτιώνονται με αργούς όμως ρυθμούς

Έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τα ποσοστά ανεργίας μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με τα προηγούμενα υψηλά επίπεδα. Δεδομένου ότι η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά, πιο ουσιαστικές βελτιώσεις στην αγορά εργασίας αναμένεται να σημειωθούν προς το τέλος του χρονικού ορίζοντα που καλύπτουν οι προβλέψεις. Το 2016, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να υποχωρήσει στο 9,5% στην ΕΕ και στο 10,8% στην Ευρωζώνη.

Η πτωτική τάση του πληθωρισμού συνεχίστηκε το 2014 στα κράτη μέλη της ΕΕ, λόγω των χαμηλότερων τιμών των βασικών εμπορευμάτων και της ουσιαστικής οικονομικής στασιμότητας. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα το 2014. Καθώς η οικονομική δραστηριότητα ενισχύεται σταδιακά και αυξάνονται οι μισθοί, ο πληθωρισμός θα αυξηθεί, ως αποτέλεσμα επίσης της πρόσφατης υποτίμησης του ευρώ. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός προβλέπεται να ανέλθει στο 0,6% το 2014, στο 1,0% το 2015 και στο 1,6% το 2016. Ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), στην Ευρωζώνη εκτιμάται στο 0,5% το τρέχον έτος και στο 0,8% το 2015 πριν αυξηθεί στο 1,5% το 2016.

Η μείωση των ελλειμμάτων της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να συνεχιστεί. Ο λόγος του ελλείμματος– προς το ΑΕΠ τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά το τρέχον έτος, αν και με βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με το 2013, στο 3,0 % και 2,6 % αντίστοιχα. Η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων αναμένεται να συνεχιστεί κατά την επόμενη διετία, με τη βοήθεια της ενισχυμένης οικονομικής δραστηριότητας. Ο προσανατολισμός της δημοσιονομικής πολιτικής αναμένεται να είναι σχεδόν ουδέτερος το 2014 και το 2015. Ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη αναμένεται να φθάσει στο ανώτατο επίπεδο το επόμενο έτος, στο 88,3 % και 94,8% αντίστοιχα (σύμφωνα με τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Λογιστικού Συστήματος 2010).

Εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι επιδείνωσης των οικονομικών προοπτικών

Υπάρχουν κίνδυνοι επιδείνωσης των αναπτυξιακών προοπτικών εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων, της αστάθειας των χρηματοπιστωτικών αγορών και του κινδύνου πλημμελούς εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι κίνδυνοι όσον αφορά τις προοπτικές πληθωρισμού βρίσκονται υπό έλεγχο.