Μια νέα εποχή για τα φωτοβολταϊκά ξεκινά σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς n ηλιακή βιομηχανία ωριμάζει και από επιδοτούμενη γίνεται μία βιώσιμη, χωρίς επιδοτήσεις, μορφή ενέργειας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Deutsche Bank, η οποία «βλέπει» ανάπτυξη για τον κλάδο τα επόμενα χρόνια, όσο επιτυγχάνεται το λεγόμενο «grid parity», δηλαδή η εξίσωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά με την τιμή πώλησης του ηλεκτρισμού από το δίκτυο.
Η μελέτη εκτιμά ότι σε 18 μήνες σια 3 4 της παγκόσμιας αγοράς η ηλιακή ενέργεια θα είναι βιώσιμη, που σημαίνει ότι θα μπορεί να λειτουργεί με ελάχιστη ή καθόλου επιδότηση. Μέσα στα επόμενα 3 5 χρόνια προβλέπεται ότι θα έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των αγορών που θα λειτουργούν στο «grid parity».
Οι υψηλές εγγυημένες τιμές και τα άλλα σχήματα επιδότησης που μέχρι σήμερα στήριζαν την αγορά φωτοβολταϊκών αναμένεται να αντικατασταθούν από βιώσιμες πρακτικές και νέα μοντέλα χρηματοδότησης όπως το λίζινγκ και το net metering , δηλαδή ο συμψηφισμός παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας και η πώληση της περίσσειας στο δίκτυο, ειδικά όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά στις στέγες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας το net metering πρόκειται να θεσμοθετηθεί με το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που θα κατατεθεί στη Βουλή αμέσως μόλις ανοίξει από τις θερινές διακοπές.
Τιμές πάνελ
Το πέρασμα στη νέα εποχή γίνεται καθώς οι τιμές των φωτοβολταϊκών πάνελ, που μειώνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, τείνουν να σταθεροποιηθούν γύρω στα 60 70 σεντς του δολαρίου ανά watt και το κόστος εγκατάστασης κοντά στο 1 1,20 δολ. watt, που δίνει κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά (Φ/Β) σε ένα εύρος από 10 σεντς του δολαρίου ως 20 σεντς kwh.
«Πιστεύουμε ότι τα θεμελιώδη οικονομικά του τομέα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και μπορεί να είμαστε στην αρχή της εποχής του grid parity», αναφέρει η μελέτη της Deutsche Bank. «Οι χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου μπορεί να μειώσουν την ελκυστικότητα των μεγάλης κλιμακος φωτοβολταϊκών στις ΗΠΑ, αλλά παραμένουμε αισιόδοξοι για την ταχεία ανάπτυξη Φ Β σε άλλες χώρες τα επόμενα 3-5 χρόνια», αναφέρουν οι αναλυτές της Deutsche Bank.
Σήμερα, μετά το κραχ των εγγυημένων τιμών στην Ευρώπη, η ζήτηση για φωτοβολταϊκά τροφοδοτείται από τις λεγόμενες βιώσιμες αγορές , με την Ιαπωνία να ηγείται με την εγκατάσταση 7 GW ετησίως. Η Κίνα, η οποία σχεδιάζει να προσθέσει 10 GW ηλιακής ισχύος φέτος, στο πρώτο εξάμηνο του 2013 εγκατέστησε περί τα 2-3 GW.
Στην Ευρώπη, που η αγορά έχει συρρικνωθεί, τουλάχιστον το 1/3 των νέων, μικρών και μεσαίου μεγέθους Φ/Β πάρκων αναπτύσσονται χωρίς επιδοτήσεις. Νότια της Ρώμης εγκαταστάθηκαν πρόσφατα έργα ισχύος πολλών μεγαβάτ με κόστος 0,90 ευρώ ΛΥ. Το 80% της παραγωγής ηλεκτρισμού ιδιωκαταναλώνεται και το κόστος της παραγόμενης ενέργειας δεν ξεπερνά τα 80 ευρώ MWh, σε σχέση με εγγυημένες τιμές, που στην Ελλάδα για παράδειγμα ξεπερνούσαν τα 400 ευρώ Mwh για τα φωτοβολταϊκά πρώτης γενιάς.
Στην Ινδία, μη επιδοτούμενα, μεγάλης κλίμακας έργα βγαίνουν σε διαγωνισμούς σε τιμές γύρω στα 120 δολ. MWh, ενώ στις ΗΠΑ συνάπτονται συμβάσεις αγοράς ενέργειας από ηλιακά συστήματα στην τιμή των 90 δολ. MWh.
Μεγάλο μερίδιο στη νέα αγορά διεκδικούν τα φωτοβολταϊκά στις στέγες , χάρη στην είσοδο νέων ευέλικτων μορφών χρηματοδότησης όπως το λίζινγκ. Τα νέα εργαλεία χρηματοδότησης είναι το κλειδί για την περαιτέρω ανάπτυξη, υπογραμμίζει η μελέτη, εκτιμώντας ότι μπορεί να οδηγήσουν σε ανάπτυξη πέραν κάθε πρόβλεψης αν νέες πηγές κεφαλαίου χαμηλού κόστους διατεθούν για τη χρηματοδότηση του τομέα.
Προσαρμογή νομοθεσίας
Η ταχύτητα μετάβασης της αγοράς φωτοβολταϊκών στην εποχή του grid parity δείχνει ότι οι κυβερνήσεις είναι αυτές που κινούν τα νήματα, καθώς προσαρμόζουν τη νομοθεσία ανάλογα με την επιδιωκόμενη ανάπτυξη της φωτοβολταϊκής βιομηχανίας.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνει η μελέτη στην επίθεση που θα δεχθεί η βιομηχανία του κλάδου από τις μεγάλες εταιρείες ηλεκτρισμού, καθώς η αποκεντρωμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγουν τα φωτοβολταϊκά αποτελεί μία μεγάλη απειλή για το επιχειρηματικό μοντέλο των εταιρειών ηλεκτρισμού. Ως πιο απειλητικά εμφανίζονται τα οικιακά φωτοβολταϊκά, καθώς απειλούν ευθέως το «φιλέτο» της αγοράς ηλεκτρισμού, αφού τα νοικοκυριά πληρώνουν τις υψηλότερες τιμές ρεύματος στις εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας. Η βιωσιμότητα των φωτοβολταϊκών με grid parity προϋποθέτει αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος. «Πιστεύουμε ότι η ηλιακή ενέργεια θα γίνεται όλο και πιο ελκυστική σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και αβεβαιότητας για τις τιμές των καυσίμων», αναφέρει η μελέτη.
Εύρωστη αγορά
Ωστόσο, n Deutsche Bank προειδοποιεί ότι n επίτευξη grid parity στα χαρτιά δεν σημαίνει κατ' ανάγκη τη δημιουργία μίας εύρωστης ηλιακής αγορά.
«Εκτιμούμε ότι η συνολική ικανότητα των δικτύων, η ζήτηση και οι ρυθμιστικοί περιορισμοί θα αναδειχθούν σε σημαντικά εμπόδια για την περαιτέρω ανάπτυξη πολλών αγορών. Όσο περισσότερες αγορές προσεγγίζουν το ανταγωνιστικό κόστος τόσο η βιώσιμη ζήτηση θα προσαρμόζεται ανάλογα με τις πολιτικές που θα εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις. Η ηλιακή ενέργεια φαίνεται να βρίσκεται στα πρώτα στάδια της μετάβασης από "εναλλακτική πηγή ηλεκτρισμού" σε πραγματικά ανταγωνιστική πηγή ενέργειας, και μπορεί να βοηθήσει τόσο τους παραγωγούς όσο και τους καταναλωτές στην αντιστάθμιση του κόστους από την αύξηση των τιμών των συμβατικών καυσίμων και του ηλεκτρισμού» καταλήγει η μελέτη.
Μ. Πίου, Ημερησία
