Στο πλαίσιο του Οδικού Χάρτη για τη διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου που έχει καταρτίσει η Κυβέρνηση και συνιστά εθνική συντονιστική δράση για την εξωστρέφεια οργανώθηκαν στις 28.03.14 από το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) δύο συναντήσεις εργασίας στη Θεσσαλονίκη, με το Συντονιστή της Επιχειρησιακής Συντονιστικής Επιτροπής (ΕΣΕ) για τη Διευκόλυνση του Διεθνούς Εμπορίου και Ειδικό Σύμβουλο του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Γιώργο Φιλιόπουλο καθώς και με τον Νομικό Σύμβουλο του Υπουργού Ανάπτυξης και Project Manager της Ομάδας Εργασίας Νομικών Θεμάτων (OENΘ) της ΕΣΕ κ. Βασίλη Καραμητσάνη και τα μέλη της Ομάδας κες. Σοφία Πολυχρονέα (Noμική Σύμβουλο ΠΣΕ/Δικηγόρο ΟΑΕΠ) και Βίκυ Μακρυγιάννη (Στέλεχος ΣΕΒ). Στην ΕΣΕ. η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, συμμετέχει και ο ΣΕΒΕ με εκπρόσωπό του.
Στην πρώτη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι της Διεύθυνσης Τελωνείων Θεσσαλονίκης, των τελωνείων Θεσσαλονίκης (Α’, Β’, Ε’ και ΣΤ’), της Α’ Χημικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΚΜ και του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Θεσσαλονίκης.
Στη δεύτερη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι των φορέων της πόλης και συγκεκριμένα της ΟΛΘ ΑΕ, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και του Συλλόγου Εκτελωνιστών Θεσσαλονίκης, του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, του Συλλόγου Ναυτικών Πρακτόρων Θεσσαλονίκης και του Συνδέσμου Πλεκτικής-Ετοίμου Ενδύματος Ελλάδος.
Σκοπός των συναντήσεων στις οποίες συμμετείχε και ο εκπρόσωπος της Enterprise Greece στη Θεσσαλονίκη κ. Κλεόβουλος Μπούζος, ήταν η ενημέρωση των τοπικών δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται στις εξαγωγές (σε προτελωνειακό και τελωνειακό στάδιο) και των επιχειρηματικών φορέων για τις εξελίξεις στον Οδικό Χάρτη και η συζήτηση αναφορικά με προβλήματα και προτάσεις τους για την απλοποίηση διαδικασιών εξαγωγών.
Ο κ. Φιλιόπουλος αναφέρθηκε στην ΕΣΕ ως πλατφόρμα συνεργασίας και κατανόησης μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για κοινό στόχο που είναι η υλοποίηση του Οδικού Χάρτη των 25 δράσεων για τη διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου. Παρουσίασε συνοπτικά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν συντελεστεί μέχρι στιγμής για την απλοποίηση των διαδικασιών σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ και της ΕΕ, του ΠΟΕ, της Task Force και άλλων κρατών-μελών της Ε.Ε. Ειδικότερα αναφέρθηκε στις ενέργειες του Υπουργείου Οικονομικών και της ΓΔ Τελωνείων & ΕΦΚ για τη θέση σε πλήρη εφαρμογή του νέου πληροφοριακού συστήματος τελωνείων ICISnet, την αναβάθμιση συστημάτων ελέγχου στα τελωνεία για τη μείωση των φυσικών ελέγχων μέσω του συστήματος ανάλυσης κινδύνου, την πιλοτική διεύρυνση του ωραρίου τελωνείων της Αττικής και την απελευθέρωση του επαγγέλματος του εκτελωνιστή. Επίσης έγινε αναφορά στις ενέργειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την ενεργοποίηση του θεσμού του Εγκεκριμένου Εμπόρου και την εισαγωγή συστήματος ανάλυσης κινδύνου στις εξαγωγές νωπών αγροτικών προϊόντων για τη μείωση των ελέγχων. Τελικός στόχος του Οδικού Χάρτη είναι, μεταξύ άλλων, η δημιουργία μιας Ενιαίας Θυρίδας (SingleWindow) για τις εξαγωγές μέσω της οποίας θα διενεργούνται όλες οι προτελωνειακές και τελωνειακές διαδικασίες, αρχής γενομένης από τη διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών συστημάτων ICISnet και ΥΠΑΑΤ.
Ο κ. Καραμητσάνης αναφέρθηκε ειδικότερα στο σκοπό και το μέχρι τώρα έργο της Ομάδας Εργασίας Νομικών Θεμάτων της ΕΣΕ με συγκεκριμένα παραδοτέα που σκοπό έχουν την ενημέρωση των εξαγωγέων, ενεργών και δυνητικών, και τη διαμόρφωση προτάσεων προς την ΕΣΕ για τη βελτίωση του θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου που σχετίζεται, άμεσα ή έμμεσα, με τις εξαγωγές και τη μείωση των τελών που τις επιβαρύνουν.
Ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Δημήτρης Λακασάς αναφέρθηκε στην ανάγκη περαιτέρω απλούστευσης των διαδικασιών εξαγωγής και μείωσης του κόστους για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις με συγκεκριμένες και πρακτικές δράσεις, όπως η εξοικείωση των στελεχών καλά οργανωμένων επιχειρήσεων με συστηματική εξαγωγική δραστηριότητα με το ICISnet, με στόχο τη διεκπεραίωση των διαδικασιών τελωνισμού από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Η μείωση της γραφειοκρατίας θα συμβάλλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Αναφέρθηκε επίσης στην πρόταση του ΣΕΒΕ για μετατροπή του προγράμματος Εξωστρέφεια-Ανταγωνιστικότητα σε ανοιχτό πρόγραμμα καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους καθώς και στο overbooking του Εξωστρέφεια ΙΙ, το οποίο δεν εφαρμόζεται παρά τις πολιτικές εξαγγελίες, με αποτέλεσμα να μένουν πολλές επιχειρήσεις εκτός προγράμματος.
Οι συναντήσεις των εκπροσώπων της ΕΣΕ στην Θεσσαλονίκη μέσω του ΣΕΒΕ με επιχειρήσεις, φορείς και υπηρεσίες θα συνεχιστούν με σκοπό να συμβάλλουν στην κατεύθυνση της επίτευξης των στόχων του Οδικού Χάρτη και στη μεγαλύτερη δυνατή αποδοτικότητα της όλης προσπάθειας, συνεκτιμώντας τις ανάγκες και προτάσεις της ιδιαίτερα δυναμικής εξαγωγικά περιοχής της Βόρειας Ελλάδας.
ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ
Θέματα, τα οποία συζητήθηκαν, πέραν του ζητήματος της ελλιπούς υλικοτεχνικής υποδομής και στελέχωσης των δημόσιων υπηρεσιών, για την απλούστευση των διαδικασιών εξαγωγής ήταν:
Α. σε τελωνειακό επίπεδο
1. βελτιώσεις στο ICISnetκαι διαλειτουργικότητά του με άλλα συστήματα όπως:
1.1 η αντιμετώπιση του προβλήματος της αποστολής από τον μεταφορέα, διαχειριστή του μέσου μεταφοράς του μηνύματος ΙΕ 547«Προσκόμιση καταλόγου ειδών Διασάφησης Εξαγωγής» με το οποίο τα εμπορεύματα θα μεταφερθούν εκτός του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ (πλοίο). To πρόβλημα αυτό έχει ως αποτέλεσμα η όλη διαδικασία επιβεβαίωσης εξόδου από την κοινότητα να γίνεται εν μέρει χειροκίνητα και επομένως να καθυστερεί ένα μήνα περίπου η επιβεβαίωση με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
1.2 ο ορισμός της αρμόδιας αρχής που θα επιβεβαιώνει άμεσα την αναχώρηση του πλοίου και την έξοδο από την κοινότητα με την αποστολή του μηνύματος ΙΕ590 «Γνωστοποίηση Εξόδου». Αυτή η Αρχή μπορεί να είναι το τελωνείο ή ο ΟΛΘ.
1.3.η διασύνδεση του ΙCISnetμε άλλα ηλεκτρονικά συστήματα και ιδίως το Taxisnet για θέματα ΦΠΑ εξαγωγών: μια ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (διαλειτουργικότητα) μεταξύ του ICISNet και του ηλεκτρονικού φορολογικού συστήματος TAXIS, με την αυτόματη αποστολή του μηνύματος ΙΕ 599 «Γνωστοποίηση ολοκλήρωσης της εξαγωγής» στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του εξαγωγέα, θα απλοποιήσει τη διαδικασία και θα απαλλάξει τις επιχειρήσεις και τις τελωνειακές αρχές από τη γραφειοκρατία.
2. ανάγκη υιοθέτησης από τις επιχειρήσεις των θεσμών του Εγκεκριμένου Οικονομικού Φορέα και των απλουστευμένων διαδικασιών που προσδίδουν οφέλη και απλουστεύσεις στους καλά οργανωμένους συστηματικούς εξαγωγείς και αναγνωρίζονται από τρίτες χώρες. Η αξιοποίηση αυτών των θεσμών θα συμβάλλει και στην αποσυμφόρηση των ίδιων των τελωνείων, απαιτεί όμως εκατέρωθεν άρση των προκαταλήψεων και αλλαγή νοοτροπίας από όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες στην εξαγωγή, καλύτερη και πιο στοχευμένη ενημέρωση και καθοδήγηση-κατάρτιση των επιχειρήσεων, απλούστευση και συντόμευση των σχετικών διαδικασιών εγκρίσεων και περαιτέρω μείωση των απαιτούμενων εγγυητικών.
3. περιορισμός της προσκόμισης των εμπορευμάτων στο τελωνείο μόνο στις περιπτώσεις που αυτό είναι πραγματικά αναγκαίο (κωδικοποίηση και υποχρεωτικότητα της συμπλήρωσης της θέσης 30 της Διασάφησης Εξαγωγής για εγκεκριμένο από το τελωνείο χώρο που βρίσκονται τα προς εξαγωγή εμπορεύματα, απλουστευμένες διαδικασίες, απλοποίηση καθεστώτος TIR με θέση σφραγίδας από μεταφορική εταιρία και όχι από τελωνείο όπως συμβαίνει στην περίπτωση των θαλάσσιων εξαγωγών με σφραγίδες ναυτιλιακής εταιρίας, κ.λ.π.), οπότε θα περιοριστούν οι μετακινήσεις ανθρώπων και εμπορευμάτων και θα μειωθεί το κόστος (καύσιμα, αναμονή, τέλος Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης για προσκόμιση στο Α’ Τελωνείο Θεσσαλονίκης, κ.λ.π.)
4. απλούστευση διαδικασίας ΠΟλ Δ.1163/678/Ε0017/01 «Διαδικασία απαλλαγής από το ΦΠΑ της εισαγωγής αγαθών που προορίζονται για εξαγωγή ή για παράδοση σε υποκείμενους στο ΦΠΑ εγκατεστημένους σε άλλο κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης» ώστε για την πίστωση των τιμολογίων να μην απαιτείται η όλη διαδικασία αντίστοιχη της ενεργητικής τελειοποίησης (συντελεστές απόδοσης, επιτροπές, κ.λ.π.), αλλά η πίστωση να γίνεται με βάση τα τηρούμενα από την επιχείρηση βιβλία.
5. επανεξέταση του είδους των εγγυήσεων προς τα τελωνεία καθώς το πρόβλημα της ρευστότητας δυσχεραίνει τη σχετική δυνατότητα των επιχειρήσεων
Β. σε επίπεδο τελωνειακό και Γενικού Χημείου του Κράτους
6. απλοποίηση διαδικασιών και μείωση δειγματοληψιών από το Γενικό Χημείο του Κράτους σε περιπτώσεις όπως αυτές του καθεστώτος ενεργητικής τελειοποίησης - αποσαφήνιση διαδικασίας, οργάνου και κυρώσεων για τις σχετικές παραβάσεις – διασύνδεση του ΓΧΚ με το ICISnet για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στοχευμένων ελέγχων
Γ. σε επίπεδο ελέγχου αγροτικών προϊόντων προς εξαγωγή
7. ενημέρωση των εξαγωγικών επιχειρήσεων για τις απαιτήσεις τρίτων χωρών σε θέματα ποιοτικού και φυτοϋγειονομικού ελέγχου αγροτικών προϊόντων και επαναφορά όλων των σχετικών υπηρεσιών υπό ενιαία αρχή καθώς η σημερινή κατάσταση με την υπαγωγή τους στο ΥΠΑΑΤ και ΥΠΕΣ έχει επιφέρει αύξηση γραφειοκρατίας και σύγχυση αρμοδιοτήτων, πέραν της έλλειψης οικονομικών πόρων και προσωπικού. Προβλήματα επίσης αποτελούν η αδυναμία/δυσχέρεια μετακινήσεων υπαλλήλων για τη διενέργεια των προβλεπόμενων ελέγχων και οι μεγάλες καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις που τους αναλογούν (για απασχόληση εκτός ωραρίου, χιλιομετρική αποζημίωση, κ.λ.π.). Απαιτείται στενή και συνεχής συνεργασία τελωνειακών και γεωτεχνικών για τη διενέργεια στοχευμένων ελέγχων εξαγόμενων προϊόντων.
Δ. Άλλα θέματα που συζητήθηκαν ήταν:
8. Η συγκέντρωση όλων των δημόσιων υπηρεσιών της Θεσσαλονίκης που εμπλέκονται με τις εξαγωγές (τελωνεία, ΓΧΚ, ΔΑΟΚ, κ.λ.π.) σε ένα ενιαίο χώρο και ειδικότερα στο παλιό Μέγαρο του Τελωνείου εντός λιμένος Θεσσαλονίκης, η οποία θα διευκολύνει τις ίδιες τις υπηρεσίες και τους συναλλασσόμενους με αυτές και θα μειώσει τον χρόνο και το κόστος των εξαγωγών. Για το εν λόγω διατηρητέο κτίριο, για το οποίο ο ΟΛΘ έχει ήδη ολόκληρο σχέδιο αξιοποίησης, υπάρχει ιδιοκτησιακό θέμα. Το συγκεκριμένο κτίριο δεν έχει παραχωρηθεί ποτέ στον ΟΛΘ, σε αντίθεση με το 99,9% των κτιρίων του λιμανιού, που παραχωρήθηκαν στον οργανισμό για περισσότερα από 50 χρόνια. Ανήκει αποκλειστικά στο υπουργείο Οικονομικών και υπάρχει πλέον εμπλοκή στη διαδικασία του ΤΑΙΠΕΔ. Ο ΟΛΘ έχει ζητήσει επανειλημμένα να ανταλλαχθεί με άλλο κτίριο σε απόσταση 40 μέτρων απέναντι από τον επιβατικό σταθμό, προσπάθεια στην οποία δεν υπήρξε μέχρι σήμερα κάποια ανταπόκριση.
9. Η πιστοποιημένη κατάρτιση ατόμων (εκτελωνιστών, στελεχών επιχειρήσεων, κλπ) στη διεκπεραίωση τελωνειακών διαδικασιών με τη συνεργασία εξειδικευμένων επαγγελματικών (Ομοσπονδία Εκτελωνιστών Ελλάδος) και επιχειρηματικών φορέων και πανεπιστημίων
10. Η αξιοποίηση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 για σχεδιασμό και υλοποίηση δράσεων στήριξης της εξωστρέφειας κλάδων αιχμής της ελληνικής οικονομίας όπως η ένδυση, με την ενεργό συμμετοχή των κλαδικών φορέων όπως ο ΣΕΠΕΕ και η ανάγκη διασφάλισης στενής συνεργασίας του ΕnterpriseGreece με τους εξειδικευμένους εξαγωγικούς φορείς που διαθέτουν συσσωρευμένη πολύτιμη γνώση και τεχνογνωσία και επί χρόνια στηρίζουν αποτελεσματικά την ελληνική εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Η ουσιαστική συνεργασία των ιδιωτικών φορέων θα πρέπει να αφορά όλους τους τομείς δράσης του νέου οργανισμού ώστε να αναπτυχθούν χρήσιμα εργαλεία για τη στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων.