Ασανσέρ αυξομειώσεων στο εξωτερικό εμπόριο

Η μεγάλη αύξηση των εισαγωγών και η ανάκαμψη των εξαγωγών (εκτός πετρελαιοειδών) ήταν τα στοιχεία που χαρακτήρισαν την πορεία του εξωτερικού εμπορίου της χώρας κατά τον περασμένο Φεβρουάριο. Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), από τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛ-ΣΤΑΤ για το μήνα Φεβρουάριο του 2016, προκύπτει μείωση της συνολικής αξίας των εξαγωγών κατά 7% στο 1,9 δις ευρώ (από 2,11 δις ευρώ το Φεβρουάριο του 2014). Ωστόσο, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών καταγράφεται αύξηση κατά 3,7% ή κατά 53,7 εκατ. ευρώ, ισοσκελίζοντας ουσιαστικά τις απώλειες του Ιανουαρίου (-3,9%, ή κατά 54,1 εκατ. ευρώ).

Η Πρόεδρος του ΠΣΕ, κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη σε σχετική της δήλωση τόνισε ότι «οι αυξομειώσεις εισαγωγών και εξαγωγών, από μήνα σε μήνα, καταδεικνύουν το περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας, τόσο στην ελληνική οικονομία, όσο και σε κρίσιμες αγορές στόχους. Υπό τις συνθήκες αυτές, οι ανακοινώσεις νέων φορολογικών μέτρων και επιβαρύνσεων των επιχειρήσεων, συνθλίβουν τη ψυχολογία της αγοράς και καταπιέζουν τη δυναμική των εναπομεινάντων υγιών κυττάρων στη χώρα. Κυρίως όμως στερούν τη δυνατότητα εξωστρεφών επιχειρήσεων να προγραμματίσουν και να υλοποιήσουν στρατηγικές διείσδυσης στις διεθνείς αγορές, ως διέξοδο στην καθηλωμένη από την ύφεση και την αποεπένδυση εγχώρια αγορά.

Σήμερα, την ώρα που τα επιτόκια δανεισμού στην ΕΕ υποχωρούν κάτω από το 2%, για τις ελληνικές επιχειρήσεις ισχύουν capital controls, τραγικές ελλείψεις ρευστότητας και πολλαπλάσιο κόστος πρόσβασης σε γραμμές χρηματοδότησης (επιτόκια άνω του 8%), ενώ σε μία περίοδο χαμηλών τιμών καυσίμων, οι παραγωγικές επιχειρήσεις και οι βιομηχανίες επιβαρύνονται με νέα αύξηση, λόγω φόρων, του κόστους ενέργειας, που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάει το 50% του λειτουργικού τους κόστους.

Ταυτόχρονα, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν πολλαπλάσιους φορολογικούς συντελεστές και υψηλότερα επίπεδα ΦΠΑ σε σχέση με γειτονικές και ανταγωνιστικές χώρες, ενώ επωμίζονται αυξημένο γραφειοκρατικό (5-10% του κόστους παραγωγής) και μεταφορικό κόστος (ως και 18% της αξίας των προϊόντων), χωρίς μάλιστα να διασφαλίζεται η ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων από και προς την Ελλάδα, ειδικά τους τελευταίους μήνες.

Αν σε αυτό το σκηνικό προστεθεί η αβεβαιότητα και οι αμφιβολίες που προκαλούν τα νέα σενάρια για πιστωτικά γεγονότα, Grexit, Brexit και επιδείνωση του προσφυγικού ζητήματος, καθίσταται σαφές ότι ακόμη και μία θετική έκβαση σε επίπεδο της αξιολόγησης του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής της χώρας από τους θεσμούς, δε θα επαρκεί για την πυροδότηση ενός ενάρετου κύκλου στην οικονομία.

Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων, έχει τονίσει επανειλημμένα ότι απαιτείται άμεση ενεργοποίηση όλων εκείνων των δυνάμεων στο Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα, που μπορούν να συμβάλλουν στην εδραίωση της εμπιστοσύνης, στην προσέλκυση και διευκόλυνση επενδύσεων και στην υλοποίηση μίας επιθετικής στρατηγικής για τις εξαγωγές. Σε διαφορετική περίπτωση το «κόστος» της μονομερούς προσαρμογής, μόνο μέσω φόρων και μείωσης δαπανών, θα έχει ανεπανόρθωτες επιπτώσεις για χιλιάδες επιχειρήσεις και θέσεις εργασίες, σημαίνοντας την απεμπόληση των όποιων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας και την προικοδότηση γειτονικών αγορών με ελληνικά κεφάλαια και πρώτες ύλες».

Να σημειωθεί ότι η υποχώρηση της συνολικής αξίας των εξαγωγών του περασμένου Φεβρουαρίου προήλθε κυρίως από τη μείωση των εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες (-15,9%), την ώρα που οι αντίστοιχες εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ αυξήθηκαν οριακά (0,6%). Οι εξαγωγές προς τις Τρίτες Χώρες μειώθηκαν ακόμη και εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών (-3,8%), ωστόσο η μείωση αυτή υπερκαλύφθηκε από την αύξηση των εξαγωγών προς τα κράτη-μέλη της Ένωσης (+7,5%), που οδήγησε τελικά σε θετικό πρόσημο.

Το αποτέλεσμα αυτών των κινήσεων ήταν το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών που απορροφούν οι χώρες της ΕΕ να διαμορφωθεί, στο 58,4%, έναντι 41,6% προς τις Τρίτες Χώρες. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι χώρες της ΕΕ αποσπούν μερίδιο της τάξης του 68,8%, έναντι μόλις 31,2% των Τρίτων Χωρών.

Μικτή εικόνα στους κλάδους προϊόντων

Από τις 10 κύριες κατηγορίες προϊόντων, το Φεβρουάριο του 2016, στις 5 καταγράφεται αύξηση εξαγωγών, ενώ οι υπόλοιπες 5 υποχώρησαν. Συγκεκριμένα, καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με πέρυσι εμφάνισαν οι κλάδοι των τροφίμων (+14,4%), των ποτών/καπνού (+28,2%) και των διάφορων βιομηχανικών προϊόντων (+28,4%). Αντίθετα, οι εξαγωγές πετρελαιοειδών μειώθηκαν κατά 32,2%, οι εξαγωγές πρώτων υλών κατά 23,6% και των βιομηχανικών προϊόντων κατά 5,6%.

Ισχυρή αύξηση εισαγωγών

Σημαντικές αυξήσεις καταγράφηκαν σε επίπεδο εισαγωγών, τόσο σε συνολική αξία, όσο –κυρίως- εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών. Ειδικότερα, η συνολική αξία των εισαγωγών της χώρας κατά τον περασμένο Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 1,9%, στα 3,55 δις ευρώ από 3,49 δις ευρώ το 2015. Ωστόσο, αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, η αύξηση διαμορφώνεται στα επίπεδα του 13,7% ή κατά 357,2 εκατ. ευρώ (λόγω κυρίως της αύξησης εισαγωγών πλοίων και μηχανημάτων).

Η αύξηση της συνολικής αξίας των εισαγωγών προήλθε κατά κύριο λόγο από τις χώρες της ΕΕ (+2,2%), ωστόσο αύξηση προκύπτει και για τις Τρίτες Χώρες (+1,4%). Εάν εξαιρεθούν, όμως, από τον υπολογισμό τα πετρελαιοειδή, προκύπτει αύξηση στις εισαγωγές από τις Τρίτες Χώρες κατά 37,5% και κατά 3,9% από τις χώρες της ΕΕ (-5%).

Ως αποτέλεσμα της μείωσης των συνολικών εξαγωγών και της αύξησης των συνολικών εισαγωγών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 5,2%, στα 2,8 δις ευρώ (από 2,7 δις ευρώ το Φεβρουάριο του 2015). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, προκύπτει εκρηκτική αύξηση στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 339,4 εκατ. ευρώ ή κατά 15,4%.