Δικαιότερη και αποδοτικότερη φορολόγηση των εταιρειών στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα σχέδιο δράσης για τη ριζική μεταρρύθμιση της φορολογίας των εταιρειών στην ΕΕ. Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει σειρά πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής, την εξασφάλιση διατηρήσιμων εσόδων και την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς για τις επιχειρήσεις. Από κοινού, τα μέτρα αυτά θα βελτιώσουν σημαντικά το φορολογικό περιβάλλον των εταιρειών στην ΕΕ, καθιστώντας την φορολόγησή τους δικαιότερη, αποδοτικότερη και ευνοϊκότερη για την ανάπτυξη.

Οι κύριες δράσεις περιλαμβάνουν στρατηγική για την επαναδρομολόγηση της κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας των εταιρειών (ΚΕΦΒΕ) και πλαίσιο για την εξασφάλιση της πραγματικής φορολόγησης εκεί όπου πραγματοποιούνται κέρδη. Η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης έναν πρώτο κατάλογο σε επίπεδο ΕΕ που περιλαμβάνει μη συνεργάσιμες φορολογικές διοικήσεις τρίτων χωρών και ξεκινά δημόσια διαβούλευση για να εκτιμήσει αν οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν ορισμένα φορολογικά στοιχεία.

Ο Αντιπρόεδρος κ. Valdis Dombrovskis, αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα, καταρτίσαμε ένα φιλόδοξο αλλά και ρεαλιστικό σχέδιο για μια φορολογία στην ΕΕ που θα είναι δικαιότερη και ευνοϊκότερη για την ανάπτυξη. Βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή ότι όλες οι εταιρείες - μεγάλες ή μικρές, τοπικές ή παγκόσμιες - πρέπει να καταβάλλουν το μερίδιο του φόρου που δικαίως τους αναλογεί στον τόπο όπου πραγματοποιείται η οικονομική δραστηριότητα και προκύπτουν κέρδη.»

Ο κ. Pierre Moscovici, Επίτροπος οικονομικών και δημοσιονομικών υποθέσεων, φορολογίας και τελωνείων, δήλωσε τα εξής: «Η φορολογία των εταιρειών στην ΕΕ χρειάζεται ριζική μεταρρύθμιση. Προς το συμφέρον της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της δίκαιης μεταχείρισης, τα κράτη μέλη πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους και όλοι πρέπει να καταβάλουν το μερίδιο που τους αναλογεί. Σήμερα, η Επιτροπή έθεσε τα θεμέλια για μια νέα προσέγγιση της φορολογίας των εταιρειών στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη πρέπει πλέον να βασιστούν σ’ αυτά.»

Οι κανόνες που διέπουν τη φορολογία των εταιρειών στην ΕΕ σήμερα δεν συμβαδίζουν με τη σύγχρονη οικονομία. Ορισμένες εταιρείες εκμεταλλεύονται τα μη συντονισμένα εθνικά μέτρα για να διαφεύγουν από τη φορολόγηση στην ΕΕ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες εσόδων για τα κράτη μέλη, βαρύτερη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών και στρεβλώσεις του ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις που καταβάλλουν το μερίδιό τους.

Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, το σημερινό σχέδιο δράσης καθορίζει μια νέα προσέγγιση της ΕΕ για δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών. Ο στόχος θα επιτευχθεί μέσω ορισμένων πρωτοβουλιών που πρέπει να ληφθούν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Οι πρωτοβουλίες αυτές αξιοποιούν τα μέτρα που καθορίζονται ήδη στη δέσμη μέτρων για τη φορολογική διαφάνεια, την οποία υπέβαλε η Επιτροπή τον Μάρτιο. Τα μέτρα που περιγράφονται συνοπτικά στο παρόν σχέδιο δράσης απηχούν επίσης τις εν εξελίξει εργασίες στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ με στόχο τον περιορισμό της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μεταφοράς κερδών.

ΚΥΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Επαναδρομολόγηση της κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας των εταιρειών (ΚΕΒΦΕ)

Η Επιτροπή θα δρομολογήσει εκ νέου την πρότασή της για μια κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών (ΚΕΒΦΕ), ως σφαιρική λύση για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας των εταιρειών.

Η ΚΕΒΦΕ μπορεί να προσφέρει λύσεις σε όλα τα μέτωπα, βελτιώνοντας σημαντικά την Ενιαία Αγορά για τις επιχειρήσεις, και παράλληλα μειώνοντας τις ευκαιρίες εταιρικής φοροαποφυγής. Οι διαπραγματεύσεις παραμένουν επί του παρόντος στάσιμες σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής του 2011 για μια κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών. Ωστόσο, υπάρχει γενική συναίνεση ότι πρέπει να αναζωπυρωθούν, λόγω των σημαντικών πλεονεκτημάτων της ΚΕΒΦΕ. Θα ξεκινήσουν αμέσως οι εργασίες για την υποβολή νέας πρότασης για τη θέσπιση υποχρεωτικής ΚΕΒΦΕ μέσω σταδιακής προσέγγισης. Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να προβούν ταχύτερα στη διασφάλιση της κοινής φορολογητέας βάσης. Η ενοποίηση θα θεσπιστεί στη συνέχεια, δεδομένου ότι είναι το δυσκολότερο στοιχείο των διαπραγματεύσεων μέχρι σήμερα. Η Επιτροπή θα υποβάλει τη νέα αυτή πρόταση το συντομότερο δυνατό εντός του 2016. 

Διασφάλιση αποτελεσματικής φορολόγησης

Το σχέδιο δράσης καθορίζει την πορεία προς την αποτελεσματική φορολόγηση στην ΕΕ, που σημαίνει ότι οι εταιρείες θα πρέπει να καταβάλλουν δίκαιο μερίδιο του φόρου στη χώρα στην οποία πραγματοποιούν τα κέρδη τους. Τούτο μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς τρόπους, χωρίς την εναρμόνιση σε επίπεδο ΕΕ των συντελεστών εταιρικής φορολόγησης. Παραδείγματος χάρη, η Επιτροπή προτείνει μέτρα για την κάλυψη των νομοθετικών κενών, τη βελτίωση του συστήματος τιμών μεταβίβασης και την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων για τα προτιμησιακά φορολογικά καθεστώτα, μεταξύ άλλων. Οι παραπάνω πρωτοβουλίες αναμένεται επίσης να συμβάλουν στην πρόοδο του τρέχοντος διαλόγου μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να καθοριστεί και να συμφωνηθεί μια ενωσιακή προσέγγιση της πραγματικής φορολόγησης. 

Ενίσχυση της διαφάνειας

Το σχέδιο δράσης προσδιορίζει τα επόμενα μέτρα για την επίτευξη μεγαλύτερης φορολογικής διαφάνειας, τόσο εντός της ΕΕ όσο και έναντι τρίτων χωρών. Βασίζεται στα μέτρα που προβλέπονται ήδη στη δέσμη μέτρων για τη φορολογική διαφάνεια, η οποία εγκρίθηκε τον Μάρτιο. Για να δρομολογήσει μια πιο ανοικτή και ομοιόμορφη προσέγγιση της ΕΕ σε μη συνεργάσιμες φορολογικές διοικήσεις, η Επιτροπή δημοσίευσε, σε επίπεδο ΕΕ, έναν κατάλογο τρίτων χωρών και εδαφών που έχουν καταχωριστεί σε μαύρες λίστες των κρατών μελών. Ο κατάλογος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση μη συνεργάσιμων φορολογικές διοικήσεις και την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής της ΕΕ για την αντιμετώπισή τους. Από αυτή την άποψη, θα ενισχύσει το σύστημα συλλογικής άμυνας των κρατών μελών κατά των εξωτερικών απειλών για τα έσοδά τους.

Η Επιτροπή δρομολογεί επίσης σήμερα δημόσια διαβούλευση για να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσον οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν ορισμένα φορολογικά στοιχεία, μεταξύ άλλων και μέσω της υποβολής εκθέσεων ανά χώρα. Η διαβούλευση, μαζί με τις τρέχουσες εργασίες εκτίμησης επιπτώσεων της Επιτροπής, θα συμβάλει στη διαμόρφωση μελλοντικών αποφάσεων πολιτικής στο θέμα αυτό.

Το σχέδιο δράσης για δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών εντάσσεται στο φιλόδοξο πρόγραμμα της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της εταιρικής φοροαποφυγής, τη διασφάλιση δικαιότερης Ενιαίας Αγοράς και την προώθηση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων στην Ευρώπη.

Στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του Ιουλίου 2014, ο Πρόεδρος Juncker δήλωσε τα εξής: «Χρειαζόμαστε περισσότερη αναλογικότητα στην εσωτερική μας αγορά. Ενώ αναγνωρίζουμε την αρμοδιότητα των κρατών μελών όσον αφορά το δικό τους φορολογικό σύστημα, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης, ώστε όλοι να συμβάλλουν κατά το μερίδιο που τους αναλογεί.»

Η Επιτροπή υλοποιεί ταχέως τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο του προγράμματος εργασιών της για το 2015 να πατάξει τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή και να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες θα φορολογούνται εκεί όπου παράγουν κέρδη.

Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή πρότεινε μια δέσμη μέτρων για τη φορολογική διαφάνεια με στόχο την επαύξηση του ανοίγματος των κρατών μελών και της μεταξύ τους συνεργασίας σε θέματα φορολογίας των εταιρειών. Βασικό στοιχείο της δέσμης ήταν η πρόταση για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις φορολογικές συμφωνίες τύπου «tax ruling». Η πρόταση αυτή έτυχε ομόφωνης πολιτικής υποστήριξης από τους Υπουργούς Οικονομικών, κατά την άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου ECOFIN, τον Απρίλιο. Τα κράτη μέλη συζητούν τώρα σε τεχνικό επίπεδο με σκοπό να επιτευχθεί συμφωνία έως το τέλος του έτους.

Το σημερινό σχέδιο δράσης αποτελεί το δεύτερο και πιο ολοκληρωμένο βήμα προς τη μεταρρύθμιση της φορολογίας των εταιρειών στην ΕΕ