Υποψήφια προβιοτικά βακτήρια από το Μελίχλωρο Λήμνου

Του Παπανικολάου Ζαχαρία

Γεωπόνος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων

Διδάκτορας Αγροτικής Οικονομίας, Α.Π.Θ.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον για τους προβιοτικούς μικροοργανισμούς από την επιστημονική κοινότητα λόγω των ισχυρισμών για ωφέλειες στην υγεία του ανθρώπου. Παρά το γεγονός ότι η έννοια των προβιοτικών εισήχθη στις αρχές της δεκαετίας 20ού αιώνα, ο όρος αυτός δεν είχε επινοηθεί μέχρι τη δεκαετία του 1960. Οι  μικροοργανισμοί που χρησιμοποιούνται ως προβιοτικοί ανήκουν στα βακτήρια και στις ζύμες. Η έμφαση στα γαλακτικά βακτήρια από πολλούς μελετητές αποδίδεται στο ότι αποτελούν σημαντικό μέρος της εντερικής μικροχλωρίδας.

Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε στο παραδοσιακό τυρί Μελίχλωρο ή Μελίπαστο της νήσου Λήμνου -το οποίο πρόσφατα εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς- τα γαλακτικά βακτήρια του, που δεν προέρχονται από την οξυγαλακτική καλλιέργεια, εμφάνισαν πιθανές προβιοτικές ιδιότητες. Συνολικά απομονώθηκαν και ταυτοποιήθηκαν 47 γαλακτικά βακτήρια και ομαδοποιήθηκαν σε δύο είδη, 29 στελέχη Lb. paraplantarum και 18 Lb. paracasei subs. paracasei με βάσει της γενοτυπικής μεθόδου RAPD-PCR.  Η διερεύνηση in vitro προβιοτικών ιδιοτήτων, όπως η ανάπτυξη σε όξινο περιβάλλον (pH 2,5), σε περιβάλλον παρουσία χολικών αλάτων (oxgall 0,3%), καθώς και σε παγκρεατικό υγρό, έδειξαν θετικά αποτελέσματα σε κάποια από τα βακτήρια. Επιπρόσθετα σημαντικά ήταν και τα ευρήματα της μείωσης των επιπέδων της χοληστερόλης, η πιθανή αντιβακτηριακή τους δράση, καθώς και η αντοχή τους σε επιλεγμένα αντιβιοτικά. Το 86% του συνόλου των στελεχών έδειξαν ανάπτυξη σε όξινο περιβάλλον και το 90% σε παγκρεατικό υγρό, ενώ η ανάπτυξη των στελεχών σε περιβάλλον με χολικά άλατα ήταν θετική για το σύνολο των στελεχών. Παράλληλα στελέχη Lb. paraplanatrum έδειξαν να μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης μέχρι 86,16%, ενώ στελέχη Lb. paracasei subsp. paracasei μέχρι 33,08%. Eπιλεγμένες απομονώσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως υποψήφια προβιοτικά και να χρησιμοποιηθούν ως προβιοτικά που μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης.

Σχήμα . Αποτελέσματα ευαισθησίας στελεχών λακτοβακίλλων  σε αντιβιοτικά (πενικιλίνη, ερυθρομυκίνη, τετρακυκλίνη, χλωραμφενικόλη, αμπικιλίνη και νοβομπιοσίνη) που απομονώθηκαν από το Μελίχλωρο Λήμνου.