Γ.Κατρούγκαλος:Συνολική μεταρρύθμιση για το ασφαλιστικό

Συνολική μεταρρύθμιση για το ασφαλιστικό με δημοσιονομικά ισοδύναμα ετοιμάζει το υπουργείο Εργασίας. Το νέο εναλλακτικό σχέδιο πρόκειται να τεθεί προς έγκριση είτε σε κυβερνητική σύσκεψη είτε σε υπουργικό συμβούλιο, με στόχο να ψηφιστεί νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση μέσα στον Οκτώβριο. Θα προηγηθεί κοινωνικός διάλογος στον οποίο θα λάβει μέρος ομάδα εμπειρογνωμόνων, που θα ανακοινωθεί μέχρι τα τέλη της εβδομάδας, όπως δήλωσε ενημερώνοντας δημοσιογράφους ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος.

«Χρειαζόμαστε μία μεταρρύθμιση που θα διασφαλίζει βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, αξιοπρεπείς συντάξεις και ότι οι κατώτατες συντάξεις δεν θα μειωθούν», επεσήμανε ο κ. Κατρούγκαλος, ενώ σημείωσε ότι «δεν επιδιώκουμε επιστροφή στο παρελθόν, γιατί το σύστημα δεν ήταν δίκαιο ούτε πριν από την εποχή του μνημονίου».

Σε σχέση με τα εργασιακά, το υπουργείο έχει στόχο να παρουσιάσει στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις προτάσεις της κυβέρνησης. Βασική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι «ο πλήρης εξευρωπαϊσμός του εργασιακού ζητήματος», καθώς, όπως τόνισε ο κ. Κατρούγκαλος, «η απορυθμισμένη Ελλάδα θα γίνει ο καθρέφτης της απορυθμισμένης Ευρώπης». Επιπλέον, στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι οι οποιεσδήποτε αλλαγές στα εργασιακά να συμβαδίζουν με το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.

Ενόψει της διαπραγμάτευσης για τα εργασιακά, ο υπουργός ξεκινά διμερείς επαφές με Ευρωπαίους παράγοντες. Στο ίδιο πλαίσιο φτάνει και στις 28 Αυγούστου, προσκεκλημένος του κ. Κατρούγκαλου, στη χώρα μας, ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), Γκάι Ράιντερ.

Κρίσιμα ζητήματα στη διαπραγμάτευση παραμένουν τα ζητήματα των ομαδικών απολύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου.

Η επίσημη ενημέρωση του Υπουργείου

Ενημέρωση από τον υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργο Κατρούγκαλο των διαπιστευμένων συντακτών του υπουργείου

«’Εχουμε ένα νέο περιβάλλον προφανώς δυσκολότερο και δυσμενέστερο δεδομένου ότι έχουμε ένα νέο μνημόνιο… και ένα μεγάλο στοίχημα συνολικά για την εφαρμογή του μνημονίου αυτού, εάν, δηλαδή, θα καταφέρουμε τα υφεσιακά μέτρα τα οποία περιέχει να αντισταθμιστούν από δικής μας έμπνευσης αναπτυξιακά μέτρα. Ανάλογο είναι το διακύβευμα σε ό,τι αφορά τα εργασιακά και τα συνταξιοδοτικά. Δηλαδή κατά πόσο θα μπορέσουμε να εξουδετερώσουμε τις νεοφιλελεύθερες αιχμές που έχουν τα μέτρα και οι πολιτικές του μνημονίου. Σε ό,τι αφορά τους δύο τομείς του αντικειμένου του υπουργείου τα εργασιακά και τα συνταξιοδοτικά υπάρχουν διαφορές. Σε ό,τι αφορά τα εργασιακά δεν έχουμε συγκεκριμένα μέτρα αποτυπωμένα στο μνημόνιο, αλλά στην πραγματικότητα συμφωνήσαμε σε έναν οδικό χάρτη και σε διαδικασίες μέσα στις οποίες θα αποτυπωθούν οι «ευρωπαϊκές καλές πρακτικές».

Οι καλές πρακτικές αυτές αφορούν στα τρία θέματα εκ των οποίων το ένα το θέτουμε εμείς και τα άλλα δύο έχουν τεθεί από την άλλη πλευρά.
Πρόκειται για την επαναρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων μέσω του νέου νομοθετικού πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων που είναι ο βασικός στόχος ο δικός μας. Η δική μου βασική κριτική στο μνημόνιο ήταν ότι η ουσία του, πέρα από την εσωτερική υποτίμηση ως μέτρο αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, ήταν ακριβώς η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε μια προσπάθεια να αλλάξει συνολικά η σχέση κράτους, κοινωνίας και πολίτη. Και αυτό σε μεγάλο βαθμό έχει συντελεστεί μέσω της απορύθμισης της τελευταίας πενταετίας. Θεωρώ κομβικό στοιχείο το πώς θα μπορέσουμε να αναστρέψουμε τη διαδικασία αυτής της απορύθμισης. Η άλλη πλευρά βέβαια θέτει το ζήτημα των ομαδικών απολύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου. Στις διαπραγματεύσεις επεδίωξα να μην διαχωριστούν αυτά τα θέματα, να μην έχουμε δηλαδή άμεση ρύθμιση των δύο που ήθελαν οι εκπρόσωποι των θεσμών και να μετατοπιστεί στις καλένδες το ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, κάτι που θα ήταν προφανώς για εμάς απαράδεκτο. Επομένως αυτά τα θέματα θα αντιμετωπιστούν σαν ένα ενιαίο σύνολο.

Έτσι, συμφωνήσαμε να υπάρχει μία επιτροπή από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες τα ονόματα των οποίων θα προταθούν και από τις δύο πλευρές και θα συμφωνηθούν με βάση την αναγνωρισιμότητά τους, το επιστημονικό τους κύρος, την αντικειμενικότητά τους. Επιδιώξαμε η όλη διαδικασία να είναι υπό την εποπτεία διεθνών οργανισμών  που βλέπουν τις ευρωπαϊκές καλές πρακτικές υπό το πρίσμα που τις βλέπουμε εμείς, όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας που ενώ δεν ήταν στην  απόφαση του Eurosummit μπήκε στο νέο μνημόνιο ρητά. Αυτή είναι η μοναδική οργάνωση που ρητά ονομάζεται. Εμείς θα επιδιώξουμε να είναι στο βαθμό που θα επιτρέπει βέβαια η φύση τους, η Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης (μπορεί να υπάρξει ένα ζήτημα γιατί αυτό το όργανο είναι δικαιοδοτικό και ενδεχομένως να μην είναι εύκολο να παρακολουθεί μια διαδικασία διαπραγμάτευσης) και κυρίως το Ευρωκοινοβούλιο.

Εδώ αντιλαμβάνεστε ποιο είναι το ζήτημα. Όταν εμείς μιλάμε για «ευρωπαϊκές καλές πρακτικές» εννοούμε τα στοιχεία που συνκαθορίζουν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, το μοντέλο όπως πρακτικά διαμορφώθηκε στις τρεις πρώτες δεκαετίες μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτό το ιδιότυπο μοντέλο καπιταλισμού, που καθιερώνει σύστημα ελευθερίας της αγοράς, ρυθμισμένο όμως από τα κοινωνικά δικαιώματα και το εργατικό δίκαιο και που διακρίνεται σαφώς από το αντίστοιχο αγγλοσαξονικό μοντέλο, όπου η αγορά είναι αφημένη πιο πολύ στους ρυθμούς της, ή το ασιατικό που είναι κυρίως ένα κράτος πατερναλισμού των επιχειρήσεων. Η άλλη πλευρά μιλώντας για «ευρωπαϊκές καλές πρακτικές» εννοεί ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή τις πρόσφατες τάσεις απορρύθμισης του μοντέλου αυτού. Για  αυτό είναι ιδιαίτερα καθοριστικό ποιος θα καθορίσει ποιες είναι οι ευρωπαϊκές καλές πρακτικές.

 Έστειλα μία επιστολή προς την Επιτροπή Απασχόλησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οποία αναφέρω ότι ο προσδιορισμός για το τι συνιστά καλή πρακτική στον τομέα των εργασιακών σχέσεων δεν είναι θέμα που αφορά πλέον την Ελλάδα αλλά όλη την Ευρώπη. Γιατί αν προσδιοριστεί ότι καλή πρακτική είναι η απορρύθμιση και δεν είναι καλή πρακτική ότι εργασιακές σχέσεις να ρυθμίζονται μέσω των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων και του Κοινωνικού Διαλόγου, τότε αυτό που μέχρι τώρα ονομάζουμε «κοινωνική διάσταση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα υπάρχει και η απορρυθμισμένη Ελλάδα απλώς θα γίνει ο καθρέφτης του μέλλοντος της απορρυθμισμένης Ευρώπης.

Και θα σας πω τώρα τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που έχουμε πάρει ώστε να αναδειχθεί αυτή η ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος και να μην φανεί ότι στην Ελλάδα υπερασπιζόμαστε μόνο μια ελληνική υπόθεση. Γιατί πραγματικά είμαι πεπεισμένος ότι το μέλλον των ευρωπαϊκών σχέσεων στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή «παίζεται» στην Ελλάδα και ακριβώς ο τομέας των εργασιακών σχέσεων είναι ο πιο κατάλληλος να αξιοποιήσουμε τις ρηγματώσεις που έχουν διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου.

Έχω τη σαφή αίσθηση ότι οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν αξιολογήσει τις συνέπειες της πολιτικής ταύτισής τους με το Λαϊκό Κόμμα και τις πολιτικές Νεοφιλελευθερισμού και ότι έχουν τρομάξει από αυτό που έχουν δει. Έχουν αντιληφθεί δηλαδή ότι οι πολιτικές απόλυτης ταύτισης οδηγούν στην «εξαέρωση», όπως έγινε με το αδελφό τους κόμμα εδώ στην Ελλάδα. Η εντύπωσή μου τουλάχιστον μέχρι αυτή τη στιγμή είναι ότι αποτελούν αντικειμενικούς συμμάχους στην προσπάθεια να υπερασπίσουμε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο που σας το προσδιόρισα όχι σαν ένα επαναστατικό μοντέλο αλλά σαν αυτό που συνιστά την «καρδιά» του Ευρωπαϊκού Μοντέλου του Καπιταλισμού, τον ιστορικό συμβιβασμό δηλαδή, που επιτεύχθηκε τις τρεις μεταπολεμικές δεκαετίες.

Αυτή η εντύπωσή μου δεν είναι μόνο θεωρητική, έχει διαμορφωθεί μετά τις επαφές τις τηλεφωνικές που είχα με τον προεδρεύοντα του Συμβουλίου των Υπουργών Εργασίας αυτή την περίοδο, τον υπουργό Εργασίας του Λουξεμβούργου, τον Νίκολας Σμιτ, τις επαφές που είχα με το γενικό διευθυντή της ILO, της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και αλληλογραφία που είχα με άλλους υπουργούς.

Στο πλαίσιο λοιπόν διεθνοποίησης αυτής της προσπάθειας, για την ακρίβεια εξευρωπαϊσμού της διάστασης των εργασιακών θεμάτων, την άλλη Παρασκευή 28 Αυγούστου, έρχεται στην Ελλάδα προσκαλεσμένος από εμένα, αλλά δείχνοντας και το έμπρακτο ενδιαφέρον του, ο διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας Γκάι Ράιντερ, ο οποίος θα συναντηθεί και με τον πρωθυπουργό. Μέσω της αλληλογραφίας που έχω με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιδίωξή μου είναι μέσα στο πρώτο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου να έχω παρουσιάσει τις απόψεις της κυβέρνησής μας ενώπιον της Επιτροπής Απασχόλησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να την προσκαλέσω να παρακολουθεί και αυτή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο σύνολό του τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Ακριβώς όπως έκανε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το προηγούμενο διάστημα, παρακολουθώντας γενικά τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης με την τρόικα που όπως θα θυμόσαστε είχε καταλήξει σε μια σημαντική απόφαση που θεωρούσε ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε αποκλίνει από το δημοκρατικό κεκτημένο και από τις Συνθήκες. Και επίσης θα επιδιώξω να έχω άμεσα δύο διμερείς επαφές, μία με τον προεδρεύοντα όπως σας είπα του Συμβουλίου υπουργών ο οποίος είναι αυτή τη στιγμή και ο προεδρεύων του συντονιστικού οργάνου των υπουργών Εργασίας των Σοσιαλδημοκρατών στην Ευρώπη, τον υπουργό Εργασίας του Λουξεμβούργου, τον Νίκολας Σμιτ και κατόπιν πρόσκλησης δικής της που την αποδέχτηκα, γιατί τη θεωρώ και αυτή σημαντική, μια επαφή με την υπουργό Εργασίας της Γερμανίας, η οποία ανήκει και αυτή στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.

Επομένως, η στρατηγική μας σε ότι αφορά στα εργασιακά είναι να δείξουμε ότι η γενικευμένη απορρύθμιση στην Ελλάδα δεν έχει μόνο διαλύσει την ελληνική κοινωνία αλλά κυρίως ότι σε θεσμικό επίπεδο αποτελεί εξαίρεση -απόκλιση από το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο-, που αν παραμείνει ως έχει κινδυνεύει να αποτελέσει την ταφόπλακα συνολικά του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου. Θέλω επομένως να καταστήσω σαφές ότι η Ελλάδα δεν είναι μια γωνία στην άκρη της Ευρώπης, είναι ο καθρέπτης του μέλλοντος της Ευρώπης στα εργασιακά.
Στο συνταξιοδοτικό τα πράγματα είναι διαφορετικά γιατί δεν επιδιώκουμε μια επιστροφή στην κανονικότητα για τον απλό λόγο ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα και πριν από το μνημόνιο δεν ήταν ένα δίκαιο συνταξιοδοτικό σύστημα. Ήταν ένα σύστημα με πολλαπλές κατώτατες συντάξεις, πολλές από τις οποίες δεν ανταποκρίνονταν και τότε σε αυτό που πρέπει να είναι η ουσία κάθε σύνταξης, να ικανοποιεί δηλαδή τις ανάγκες αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων.
Ένας πλήρης ανορθολογισμός διαφορετικών κανόνων που αντανακλούσε ακριβώς τον πελατειακό τρόπο με τον οποίο οικοδομήθηκε το συνταξιοδοτικό σύστημα. Αυτή η κατάσταση επιδεινώθηκε με την εφαρμογή των μνημονιακών νόμων. Σας θυμίζω ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για τους πρώτους νόμους του πρώτου μνημονίου το νόμο 3863/10 για την Κοινωνική Ασφάλιση και το νόμο 3865/2010 για τη συνταξιοδότηση στο Δημόσιο. Αυτή η νομοθεσία είναι που μας υποχρεώνει το νέο μνημόνιο να εφαρμόσουμε και αυτή η νομοθεσία είναι που μειώνει τις κατώτατες συντάξεις.

Θα έχετε παρακολουθήσει τη συζήτηση που γίνεται τελευταία για το κατά πόσο έχουμε μείωση συντάξεων. Πράγματι η μείωση προέρχεται  από την εφαρμογή αυτών των νόμων, όχι από νόμους που εισήχθησαν από την κυβέρνηση μας. Ουσιαστικά οι μοναδικές αλλαγές που κάναμε αυτή τη στιγμή αφορούν τα όρια ηλικίας.  Η εφαρμογή μνημονιακών των νόμων είναι που θα μειώσει τις κατώτατες συντάξεις. Στην πραγματικότητα όμως οι νόμοι αυτοί δεν λύνουν καν το ζήτημα της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Εγώ θεωρώ ότι το σύνολο αυτών των πολιτικών είναι ανεφάρμοστο και θα πρέπει εναλλακτικά να έχουμε μια εθνική πρόταση για το ασφαλιστικό σύστημα, μια συνολική μεταρρύθμιση η οποία θα ικανοποιεί ταυτόχρονα το στόχο της βιωσιμότητας του συστήματος, το στόχο να έχουμε αξιοπρεπείς συντάξεις και το στόχο να μην μειωθούν οι κατώτατες συντάξεις. Αυτές των φτωχών συνανθρώπων μας. Αυτό αποτυπώθηκε στο μνημόνιο.

Υπάρχουν εκεί μια σειρά από μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν ως τον Οκτώβριο, υπάρχει όμως και η πρόβλεψη ότι αυτά τα μέτρα μπορεί να αντικατασταθούν από άλλα μέτρα, όχι μόνο παραμετρικά αλλά και δομικά.

Επέμεινα να μπει η λέξη «δομική» μέσα στο κείμενο του μνημονίου ακριβώς γιατί η δική μου πρόταση προς τον πρωθυπουργό, η οποία κατ’ αρχήν έχει γίνει αποδεκτή, είναι να έχουμε μια συνολική πρόταση μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος ως αποτέλεσμα πρότασης μιας επιτροπής ειδικών η οποία θα συγκροτηθεί αυτή την εβδομάδα και η οποία θα επιδιώξει όχι απλώς να προσαρμόσει το σύστημα στις δημοσιονομικές απαιτήσεις των δανειστών αλλά και να εισάγει ένα νέο σύστημα.

Έτσι, θα συμμορφωθούμε και με την απόφαση του ΣτΕ που ορίζει ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο συνταξιοδοτικό θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας πλήρους μελέτης, η οποία θα εξετάζει όλες τις εναλλακτικές λύσεις και να μην έχει χαρακτήρα εμβαλωματικών επεμβάσεων.

Έχω καταθέσει σχετική πρόταση στον πρωθυπουργό και για τις γενικές κατευθύνσεις που πρέπει να έχει το νέο σύστημα. Αυτά όμως δεν θα σας τα ανακοινώσω γιατί εκκρεμεί μια κυβερνητική σύσκεψη, ενδεχομένως και μια πλήρης συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου, η οποία θα συζητήσει τις προτάσεις αυτές. Αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για κάτι που δεν είναι δευτερεύων ζήτημα, είναι βασικότατο ζήτημα για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.

Συνοψίζοντας: σε ότι αφορά τα εργασιακά επιδιώκουμε τον πλήρη εξευρωπαϊσμό της συζήτησης, γιατί θεωρούμε ότι δεν διαπραγματευόμαστε μόνο εμείς με τους «θεσμούς». Όλοι όσοι θέλουν τη διατήρηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου ουσιαστικά διαπραγματεύονται απέναντι σε αυτούς που θέλουν μία άλλη Ευρώπη. Μια Ευρώπη της απορρύθμισης και του νεοφιλελευθερισμού.

Στο δε συνταξιοδοτικό, με τις δικές μας εθνικές δυνάμεις θα πρέπει να μετασχηματίσουμε ένα αποτυχημένο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο πλέον των δομικών αδυναμιών που είχε και που επιδεινώθηκαν από τις επεμβάσεις του μνημονίου, έχει να αντιμετωπίσει και το πολύ υπαρκτό θέμα της οικονομικής κρίσης. Να σας δώσω ένα παράδειγμα στον ΟΑΕΕ δύο εργαζόμενοι αυτή τη στιγμή θα έπρεπε να καλύψουν τις ανάγκες ενός συνταξιούχου και από αυτούς τους δύο εργαζόμενους ό ένας δεν μπορεί να πληρώσει τις ασφαλιστικές του εισφορές.

Δηλαδή η ήδη δυσμενής αναλογία εργαζόμενων και συνταξιούχων έχει επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο λόγω αντικειμενικής αδυναμίας που απορρέει από την κρίση να καλύπτονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Και αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος.

Πηγή: www.express.gr