Εμπορική Συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ: τί ακριβώς είναι το "ISDS";

Με την εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ να βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ΗΠΑ, υπάρχει ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο ζήτημα: ο μηχανισμός για την επίλυση διαφορών μεταξύ ξένων επενδυτών και κρατών. Ένας από αυτούς τους μηχανισμούς είναι γνωστός ως ISDS. Tι ακριβώς είναι όμως αυτό και τι πραγματικά σημαίνει;

Είναι απαραίτητο να υπάρχουν μηχανισμοί επίλυσης των διαφορών μεταξύ των ξένων επενδυτών και των χωρών, στις οποίες επενδύουν.

Προς το παρόν υπάρχουν κυρίως, δύο τρόποι επίλυσης αυτών των διαφορών: τα εθνικά δικαστήρια και οι διεθνείς ιδιωτικές διαιτησίες. Αντιμέτωπη με τις ανησυχίες που έχουν εκφραστεί και από την πλευρά του των ευρωβουλευτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις 6 Μαρτίου δύο ακόμα επιλογές: το πολυμερές δικαστήριο επενδύσεων και διμερές δευτεροβάθμιο όργανο με επτά δικαστές.
 

Σύστημα επίλυσης διαφορών

Χαρακτηριστικά

1. Εθνικά δικαστήρια
  • Κοινό εργαλείο εμπορικών συμφωνιών
  • Βασισμένο στην εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνης         μεταξύ των εταίρων.
  • Οι επικριτές λένε ότι τα εθνικά δικαστήρια θα μπορούσαν να μεροληπτούν υπέρ της δικής τους χώρας. Επίσης, οι διεθνείς υποχρεώσεις, δεν μπορούν να εφαρμόζονται αυτομάτως σε εθνικά δικαστήρια.

 

2. Ιδιωτικό σύστημα διαιτησίας (γνωστό ως ISDS)
  • Κοινό εργαλείο εμπορικών συμφωνιών.
  • Οι διαιτητές δεν είναι δικαστές πλήρους απασχόλησης αλλά δικηγόροι, που ειδικεύονται στο εμπορικό δίκαιο.
 
  • Είναι ανεξάρτητο. Ωστόσο, οι επικριτές του ανησυχούν ότι θα περιορίσει το δικαίωμα των κυβερνήσεων να ρυθμίζουν προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και μπορούν να οδηγήσουν σε σύγκρουση συμφερόντων.
  • Για να αποφευχθεί αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα προ-συμφωνημένο κατάλογο ΤΤΙΡ διαιτητών για την Εμπορική Συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ (που να έχει συμφωνηθεί από την ΕΕ και τις ΗΠΑ).

 

3. Ένα πολυμερές δικαστήριο επενδύσεων
  • Η νέα αυτή επιλογή προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
 
  • Μακροπρόθεσμο εργαλείο
  • Χρειάζεται χρόνο για να εφαρμοστεί (10-15 χρόνια) και απαιτεί χρηματοδότηση.

 

4. Διμερές δευτεροβάθμιο όργανο με επτά δικαστές, αποκλειστικά για ΤΤΙΡ

  
  • Η νέα αυτή επιλογή προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
  • Μπορεί να εφαρμοστεί σχετικά σύντομα
  • Οι επτά δικαστές θα συμφωνηθούν από την ΕΕ και τις ΗΠΑ (δύο από την ΕΕ, δύο από τις ΗΠΑ και τρείς από αλλού).

 

Σύμφωνα με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία των επενδυτών, σε περίπτωση διαφωνίας, οι επενδυτές θα είναι ελεύθεροι να επιλέξουν το μηχανισμό της προτίμησής του. Προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή αποζημίωση ή οι αντιφατικές αποφάσεις, οι επενδυτές θα υποχρεούνται να επιλέξουν από την αρχή μηχανισμό χωρίς δυνατότητα αλλαγής. Δεν μπορούν να χρησιμοποιούν παράλληλους μηχανισμούς και στη συνέχεια να επιλέγουν την πιο ευνοϊκή απόφαση.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις