Η καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα

«Η καλλιέργεια των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που προβληματίζει τη μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαίων πολιτών και βρίσκει αντίθετους σχεδόν όλους τους Έλληνες.
 
Ωστόσο σήμερα, η αδειοδότηση των ΓΤΟ προς καλλιέργεια δεν εξαρτάται από τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε., αλλά αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Τροφίμων, η οποία έχει ήδη αποφανθεί θετικά για 7 από τις 13 αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, ενώ για τις υπόλοιπες συνεχίζεται η αξιολόγηση των μελετών ανάλυσης κινδύνου.
 
Για το λόγο αυτό η χώρα μας στα Συμβούλια Υπουργών, συστηματικά εγείρει ζήτημα δημοκρατικής νομιμοποίησης των αποφάσεων σε θέματα ΓΤΟ και επισημαίνει ότι η έλλειψή της υπονομεύει την αξιοπιστία των Ευρωπαϊκών θεσμών. Ταυτόχρονα και με δεδομένη την πάγια αρνητική θέση μας, η Ελλάδα έχει μονομερώς απαγορεύσει την καλλιέργεια του Γενετικά Τροποποιημένου αραβόσιτου ΜΟΝ810 (του μόνου εγκεκριμένου στην ΕΕ), παρότι το υφιστάμενο πλαίσιο δεν παρέχει τη δυνατότητα αυτή.
 
Το 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την τροποποίηση της σχετικής Οδηγίας 2001/18, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να απαγορεύουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ που έχουν εγκριθεί στο επίπεδο της ΕΕ. Ωστόσο, 4 χρόνια μετά δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί εξαιτίας των διαφωνιών πολλών χωρών. Η τελευταία απόπειρα υιοθέτησής της έληξε άδοξα πριν 2 χρόνια επί της Προεδρίας της Δανίας, καθώς την καταψήφισαν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Σλοβακία, το Βέλγιο, η Κύπρος και η Βουλγαρία.
 
Με αφορμή τη συζήτηση για το ΓΤ αραβόσιτο 1507, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, αποφασίσαμε και επαναφέραμε στο προσκήνιο τη συζήτηση για την τροποποίηση της Οδηγίας 2001/18/ΕΚ, διατυπώνοντας μια νέα συμβιβαστική πρόταση. Στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της 3ης Μαρτίου, η Ελληνική Προεδρία ζήτησε και πήρε, από 25 κράτη μέλη, ισχυρή εντολή για την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης. Ήδη έχει επιτευχθεί καταρχήν συμφωνία και αναμένουμε ότι η συμφωνία θα επισφραγιστεί στο ερχόμενο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος που θα διεξαχθεί στις 12 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο.
Με τη νέα νομοθεσία, τα κράτη μέλη της ΕΕ αποκτούν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς, χωρίς την έγκριση της Ευρ. Επιτροπής, ΓΤΟ που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην ΕΕ.
 
Αξίζει επίσης να επισημανθεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων της ομάδας των Πρασίνων, έχει ήδη υπερψηφίσει την πρόταση, με ελάχιστες εξαιρέσεις κυρίως από την ομάδα των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών και από κάποιους Ισπανούς Ευρωβουλευτές (η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που έχει εκτεταμένες καλλιέργειες ΓΤΟ στην ΕΕ).
 
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που εκτιμούν ότι η πρόταση της Προεδρίας δε λύνει το πρόβλημα. Οι απόψεις τους είναι σεβαστές, άλλωστε στόχος των ΜΚΟ είναι να πιέζουν τα κράτη και εν προκειμένω, συμφωνούμε ως προς τη γενικότερη κατεύθυνση στην οποία πρέπει να κινηθούμε.
 
Όμως, με βάση το δεδομένο συσχετισμό δυνάμεων στην ΕΕ, η στήριξη μαξιμαλιστικών θέσεων με τη διατύπωση -όπως υποστηρίζουν κάποιοι- μιας ριζικά διαφορετικής πρότασης, παρά τη στιγμιαία θετική δημοσιότητα, θα είχε ως αποτέλεσμα το να ναυαγήσει μακροπρόθεσμα οποιαδήποτε πιθανότητα αλλαγής στο αδειοδοτικό νομικό πλαίσιο.
 
Πρέπει να είναι ξεκάθαρο, ότι με βάση το θεσμικό της ρόλο, η Προεδρία δεν τροποποιεί την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά το δοκούν, αλλά σύμφωνα με τις απόψεις που διατυπώνουν τα υπόλοιπα κράτη στις σχετικές συζητήσεις στο Συμβούλιο. Η δυνατότητα της Προεδρίας να "καθοδηγεί" τη συζήτηση, της δίνει ευκαιρίες για προσαρμογές, πάντα μέσα στο διαπραγματευτικό πλαίσιο, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει το δικαίωμα να ζητήσει ομοφωνία από τα κράτη μέλη σε περίπτωση που η ίδια διαφωνεί.
 
Προκειμένου να προωθούνται τα συμφέροντα της χώρας, οι όποιες αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση τα πραγματικά δεδομένα. Η άσκηση πολιτικής, ιδιαίτερα στο διεθνές επίπεδο, πρέπει να είναι εστιασμένη στο αποτέλεσμα και να χαρακτηρίζεται από υπευθυνότητα και όχι δογματικές εμμονές. Η τακτική της δημιουργίας ψευδαισθήσεων, όταν οι πραγματικές συνθήκες δεν είναι αυτές που θα θέλαμε, νομοτελειακά οδηγεί στην υπονόμευση των θέσεων και επιδιώξεών μας, είτε αυτές αναφέρονται στους ΓΤΟ, είτε σε άλλα κρίσιμα ζητήματα.
 
Ασφαλώς, η πρόταση που έχουμε καταθέσει δεν είναι αυτή που ιδανικά θα θέλαμε αλλά, ο οποιοσδήποτε αντικειμενικός κριτής θα αντιλαμβανόταν ότι αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού οποιαδήποτε συμφωνία είναι πολύ ευνοϊκότερη από τη σημερινή κατάσταση.
 
Αντί λοιπόν της αναζήτησης εφήμερης «αναγνώρισης», επιλέγουμε το σαφώς δυσκολότερο δρόμο, αλλά τον μόνο ορθολογικό για απτό αποτέλεσμα και όχι για εντυπώσεις. Αυτόν της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης που οδηγεί σε λύση. Μια λύση σήμερα θα δώσει για πρώτη φορά ένα νομικό εργαλείο με το οποίο τα κράτη μέλη θα μπορούν νόμιμα να απαγορεύουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ στο έδαφός τους, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργήσει σημαντικότατο νομικό προηγούμενο επί του οποίου μπορεί να βασιστεί οποιαδήποτε μελλοντική προσπάθεια αλλαγής και στην αδειοδότησή τους.»