Γενικά χαρακτηριστικά
Το ακτινίδιο είναι θάμνος με άνθη χρώματος κόκκινου ή λευκού. Τα φύλλα του έχουν ωοειδές σχήμα και στο κάτω μέρος τους έχουν χνούδι. Ο καρπός του είναι ράγα και είναι εδώδιμος, με γλυκόξινη γεύση. Το εξωτερικό του μέρος είναι χρώματος καφέ και το εσωτερικό είναι χυμώδες, με πράσινο χρώμα και μικρά σποράκια, χρώματος μαύρου.
Καταγωγή
Η Κίνα θεωρείται επικρατέστερη πατρίδα του ακτινιδίου, από τα αρχαία χρόνια. Το γνωστότερο είδος που καλλιεργείται στην Ελλάδα ονομάζεται ακτινίδιον το σινικό. Το φυτό ήταν αυτοφυές στην Κίνα και ταξίδεψε μετά το 19ο αιώνα στη Βρετανία και το 1906 στη Νέα Ζηλανδία. Η ονομασία του όμως κίουι (Kiwi) προέρχεται από το ομώνυμο πτηνό, το οποίο είναι εθνικό σύμβολο της Νέας Ζηλανδίας, όπου ζει αποκλειστικά. Την ονομασία αυτή την πήρε το ακτινίδιο από το φυτοκόμο Hayward Wright (1873-1959), ο οποίος πειραματίστηκε με τα φυτά και κατόρθωσε να δημιουργήσει την ποικιλία που είναι γνωστή σήμερα. Με τη σημερινή μορφή του, το ακτινίδιο καλλιεργείται από το 1950.
Το φυτό ευδοκιμεί σε γόνιμα και υγρά εδάφη. Η σπορά του φυτού γίνεται κατά την άνοιξη και η συγκομιδή στα μέσα Οκτωβρίου.
Σήμερα το ακτινίδιο καλλιεργείται και στην Ευρώπη (Γαλλία, Ιταλία). Το ακτινίδιο, για να ευδοκιμήσει χρειάζεται περιοχές με ήπιο χειμώνα και θερμό και υγρό καλοκαίρι. Για το λόγο αυτό, στον ελληνικό χώρο καλλιεργείται στην Πιερία, όπου έχει κατοχυρωθεί με ονομασία προέλευσης (ΠΓΕ) από το 2002, στην περιοχή του ποταμού Σπερχειού στη Φθιώτιδα όπου έχει κατοχυρωθεί με πιστοποιημένη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) αλλά και στην Πέλλα, την Ημαθία, το Μεσολόγγι, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, την Άρτα και την Πρέβεζα.
Η καλλιέργεια
Η Ακτινιδιά αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε εδάφη πηλοαμμώδη ή πηλώδη με καλή υδατοχωρητικότητα και στράγγιση ώστε να υπάρχει δυνατότητα απόπλυσης των αλάτων, στη συγκέντρωση των οποίων είναι ευαίσθητη –ιδιαίτερα σε Νάτριο - και να μην προσβάλλεται από φυτόφθορα.Προτιμά εδάφη ελαφρώς όξινα έως ουδέτερα (pH 6-7).
Έχει μεγάλες απαιτήσεις σε οξυγόνο γεγονός που δικαιολογεί την επιφανειακή ανάπτυξη του ριζικού της συστήματος. Εξ' αιτίας αυτού κι ακόμη επειδή παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη του φυλλώματος χρειάζεται συχνά ποτίσματα.Εκτιμάται ότι από τις αρχές Μάιου ως το τέλος Σεπτεμβρίου η Ακτινιδιά χρειάζεται περίπου 1000m³ νερού με την εξής κατανομή: Μάιος 100, Ιούνιος 200, Ιούλιος 250, Αύγουστος 250, Σεπτέμβριος 200.
Η συχνότητα των αρδεύσεων από τα μέσα Ιουνίου ως το τέλος Αυγούστου πρέπει να είναι μεγαλύτερη από των υπόλοιπων μηνών. Η Ακτινιδιά είναι ευαίσθητη και στη χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία.Είναι διαπιστωμένο ότι άνω του 65% του συνόλου σχεδόν των θρεπτικών στοιχείων, συσσωρεύονται στις κληματίδες, στα φύλλα και στους καρπούς το χρονικό διάστημα των 10 πρώτων εβδομάδων από την έκπτυξη των οφθαλμών.Είναι λοιπόν αναγκαίο να δημιουργείται ένα καλό επίπεδο γονιμότητας μέσω της λίπανσης από νωρίς (από τα αρχικά σταδία ανάπτυξης των πρεμνών) που να καλύπτει αυτή την περίοδο.Κατά τη λίπανση πρέπει να λαμβάνονται υπόψη βέβαια οι εδαφοκλιματικές συνθήκες, το ύψος της αναμενόμενης παραγωγής (1.5-3 t/στρ), η ηλικία κλπ.
Η βασική λίπανση μπορεί να γίνει από το Φθινόπωρο (όταν γίνεται μόνο Φωσφοροκαλιούχος λίπανση) έως ένα περίπου μήνα πριν την εκπτύξει των φύλλων.Άζωτο εφαρμόζεται και μετά την άνθηση και συχνά στις αρχές Ιουλίου. Η ποσότητα του Αζώτου που πέφτει σ` αυτές αφορά το 30% περίπου της συνολικής ποσότητας.Η τροφοπενία Σιδήρου είναι η πιο συνηθισμένη στην Ακτινιδιά και παρατηρείται σε εδάφη με αλκαλικό Ph (>7.4). Συχνές είναι και οι ελλείψεις Καλίου, χωρίς να διαφεύγει της προσοχής η αναγκαιότητα του Μαγνησίου.Η Ακτινιδιά είναι πολύ ευαίσθητη στο Βόριο - τοξικότητα - ακόμη και σε ελαφρά υψηλότερες συγκεντρώσεις από την άριστη. Η Ακτινιδιά είναι από τα φυτά που αγαπούν το ΧΛΩΡΙΟ, (απορροφά περισσότερο από τον Φωσφόρο), και μπορεί να δεχθεί χλωριούχα λιπάσματα.
Έχει γενικά ανάγκη από υψηλές συγκεντρώσεις ΧΛΩΡΙΟΥ στους ιστούς για να αναπτυχθεί.Καλοκαιρινό κλάδεμα (Ιούνιο), είναι ευεργετικό για την αύξηση του μεγέθους των καρπών, και την καλύτερη αξιοποίηση των θρεπτικών.
Ανάγκες σε μονάδες ανά στρέμμα :N: 15-20, P: 5-10, K: 20-25, Mg: 2-3
Τις περισσότερες φορές δεν γίνεται βασική λίπανση λόγω αυξημένης ηλεκτρικής αγωγιμότητας στο έδαφος του θερμοκηπίου. Η υδρολίπανση προσαρμόζεται ανάλογα εάν έχει προηγηθεί βασική λίπανση.
ΥΔΡΟΛΙΠΑΝΣΗ ME TO SOLUB Μπορούμε να αντικαταστήσουμε το Άζωτο της επιφανειακής λίπανσης με το ENTEC SOLUB ως εξής. Αρχίζοντας όσον το δυνατόν νωρίτερα τις υδρολιπάνσεις και με μια δοσολογία 4-5 kg/στρ. την εβδομάδα χορηγούμε 25-30 kg ENTEC SOLUB (21-0-0).
ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ : Σε περιπτώσεις ελλείψεως ΣΙΔΗΡΟΥ το BASAFER, για εφαρμογή από το έδαφος, έχει υψηλή απόδοση σε Ασβεστούχα και Αλκαλικά εδάφη μέχρι και σε ph 10.
Θρεπτική αξία
Ο καρπός του ακτινιδίου είναι πλούσιος σε κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία. Επίσης, διαθέτει περισσότερη βιταμίνη C σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο φρούτο, αρκεί μόνο να καταναλωθεί αμέσως μετά την κοπή, για να μη χαθούν οι βιταμίνες. Η ύπαρξη πολλών βιταμινών καθιστά το ακτινίδιο ως το καλύτερο μέσο για την άμυνα κατά των μικροβίων. Επίσης, απομακρύνει τον κίνδυνο θρομβώσεων στο κυκλοφορικό σύστημα και διασφαλίζει τη σωστή πέψη και την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου. Τέλος, συντελεί στη βελτίωση της όρασης, εξαιτίας του αντιοξειδωτικού λουτεΐνη που περιέχει.