Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την εταιρική φορολογική διαφάνεια

Στις 17 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την εταιρική φορολογική διαφάνεια στην ΕΕ. Σκοπός της διαβούλευσης είναι να διερευνηθεί αν η απαίτηση να δημοσιοποιούν οι εταιρείες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους φόρους που καταβάλλουν θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της φοροαποφυγής και των επιθετικών πρακτικών φοροδιαφυγής στην ΕΕ.
 

Για παράδειγμα, θα μπορούσε να προβλεφθεί υποχρέωση των εταιρειών να δημοσιοποιούν τους φόρους που καταβάλλουν σε κάθε χώρα στην οποία δραστηριοποιούνται.

Η καταπολέμηση της εταιρικής φοροαποφυγής αποτελεί βασική προτεραιότητα της παρούσας Επιτροπής. Η διαβούλευση εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο δράσης σχετικά με τη δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση των εταιρειών, που παρουσιάστηκε στις 17 Ιουνίου. Οι εργασίες της Επιτροπής αποτελούν συνέχεια της δέσμευσης που ανέλαβαν οι ηγέτες της G20 να διασφαλίσουν την μεταξύ φορολογικών αρχών ελεύθερη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής εκθέσεων ανά χώρα (CBCR).

Ορισμένες εταιρείες αποκομίζουν σήμερα μεγάλα κέρδη στην ενιαία αγορά, αλλά καταβάλλουν λίγους ή καθόλου φόρους στην ΕΕ. Λόγω του ότι υπάγονται σε πολλαπλές δικαιοδοσίες, ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό και να εκμεταλλεύονται αναντιστοιχίες μεταξύ των εθνικών κανόνων, καθώς και νομικά κενά των φορολογικών συστημάτων. Οι σύνθετες εταιρικές τους δομές θέτουν συχνά τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε μειονεκτική θέση. Ενδέχεται επίσης να στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, να λειτουργούν εις βάρος μικρότερων ανταγωνιστών και να δημιουργούν εντάσεις μεταξύ ενωσιακών και μη ενωσιακών εταιρειών που λειτουργούν εντός της ενιαίας αγοράς.

Προς το παρόν, τέτοιες απαιτήσεις διαφάνειας υφίστανται για τις τράπεζες σύμφωνα με την οδηγία IV για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRD IV) (IP/14/1229) και για μεγάλες βιομηχανίες εξόρυξης και υλοτομίας σύμφωνα με τη λογιστική οδηγία (IP/11/1238, MEMO/13/540), με τη μορφή υποβολής εκθέσεων ανά χώρα (CBCR)). Στόχος της σημερινής διαβούλευσης είναι να εκτιμηθεί κατά πόσον η επέκταση σε πολυεθνικές εταιρείες άλλων τομέων της υποχρέωσης για δημοσιοποίηση ορισμένων φορολογικών πληροφοριών θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της φοροαποφυγής.

Η απαίτηση μια εταιρεία να δημοσιοποιεί περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις φορολογικές της υποθέσεις — είτε στις φορολογικές αρχές είτε στο κοινό μέσω των ετήσιων εκθέσεων — θα μπορούσε να διευκολύνει την ανάδειξη των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών. Η αυξημένη διαφάνεια θα παρείχε επίσης ενδεχομένως κίνητρα στις επιχειρήσεις να καταβάλλουν το φόρο που τους αναλογεί στη χώρα όπου πραγματοποιούν κέρδη. Επιπλέον, η μεγαλύτερη διαφάνεια ίσως να ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για αποτελεσματικότερο και πιο θεμιτό φορολογικό ανταγωνισμό. Από την άλλη πλευρά, οι απαιτήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια χωρίς επαρκείς διασφαλίσεις ενέχουν τον κίνδυνο δημοσιοποίησης ευαίσθητων επιχειρηματικών πληροφοριών. Αυτό θα μπορούσε να είναι επιζήμιο για τις εταιρείες, ιδίως, αν οι ανταγωνιστές τους εκτός ΕΕ δεν ακολουθούν την ίδια τακτική. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, αλλά και άλλοι, θα πρέπει να σταθμίζονται με προσοχή όταν εξετάζεται η ανάγκη για περαιτέρω μέτρα.

Το σχέδιο δράσης που παρουσίασε στις 17 Ιουνίου η Επιτροπή για ένα δικαιότερο σύστημα φορολόγησης των εταιρειών αποσκοπεί στη μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολόγησης στην ΕΕ. Θεσπίζει μια σειρά από πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής, την εξασφάλιση βιώσιμων εσόδων και την προώθηση ενός καλύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην ενιαία αγορά. Συλλογικά, τα μέτρα αυτά θα βελτιώσουν σημαντικά τη φορολογία των εταιρειών στην ΕΕ, καθιστώντας την πιο δίκαιη, πιο αποδοτική και πιο φιλική προς την ανάπτυξη.

Τον Σεπτέμβριο του 2013, η G20 ενέκρινε επίσης ένα σχέδιο δράσης που αποσκοπεί στη φορολόγηση των κερδών εκεί όπου αυτά πραγματοποιούνται. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) συντονίζει επίσης εργασίες για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μεταφοράς κερδών (BEPS). Η πρωτοβουλία BEPS, η οποία δεν είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη, περιλαμβάνει συστάσεις για τη βελτίωση της διαφάνειας, όπως π.χ. η υποχρέωση των πολυεθνικών εταιρειών να δίνουν στοιχεία στις φορολογικές αρχές με την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα (CBCR).