Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνικών

Σε ερώτηση βουλευτών σχετικά με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνικών, αλλά και την πτώση των φορολογικών εσόδων από τα εν λόγω προϊόντα, η υφυπουργός Οικονομικών κα Αικ. Παπανάτσιου ανέφερε τα ακόλουθα: 
 
Α. Το φορολογικό καθεστώς των βιομηχανοποιημένων καπνών στη χώρα μας είναι εναρμονισμένο προς το Κοινοτικό δίκαιο και διέπεται από τις διατάξεις του ν.2960/2001, «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας». Το Υπουργείο Οικονομικών λαμβάνοντας υπόψη τις έκτακτες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, διαμόρφωσε συνολικά τη φορολογία όλων των κατηγοριών βιομηχανοποιημένων καπνών, με γνώμονα τον εξορθολογισμό της φορολογίας των εν λόγω προϊόντων και την προστασία των δημοσίων εσόδων
 
Στα πλαίσια της εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού, έχουν υλοποιηθεί οι ακόλουθες δράσεις:
 
Με τις διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του νόμου 4410/2016 (ΦΕΚ 141/Α703.08.2016), ενσωματώνονται στην εθνική νομοθεσία τα άρθρα 15,16 και 18 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ, που αφορούν στην ιχνηλασιμότητα και το χαρακτηριστικό ασφαλείας των καπνικών προϊόντων καθώς και την απαγόρευση των διασυνοριακών πωλήσεων των προϊόντων αυτών.
 
Επίσης, με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του ανωτέρω νόμου, θεσπίζονται μέτρα για την ενίσχυση της καταπολέμησης παράνομης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών. 

Ειδικότερα με το άρθρο 1, καθιερώνεται στο εθνικό μας δίκαιο σύστημα αδειοδότησης: 
α) για την ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή του καπνού, 
β) την εισαγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών και 
γ) την κατασκευή, ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών. Επιπλέον, με το άρθρο 2, καθιερώνεται στο πληροφορικό σύστημα τελωνειακών ηλεκτρονικών υπηρεσιών (Icisnet), Ενιαίο Κεντρικό Μητρώο Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καπνού, (ΕΚΜΕΑ), στο οποίο θα καταχωρούνται, τηρούνται και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι άδειες, οι οποίες θα χορηγούνται στα πλαίσια της εφοδιαστικής αλυσίδας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών στη χώρα μας από το στάδιο της παραγωγής έως το τελικό σημείο λιανικής πώλησης, καθώς και του εξοπλισμού παραγωγής αυτών. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής των άρθρων 1 και 2 θα καθοριστούν με Υπουργικές Αποφάσεις.

Β. Η Ελληνική Τελωνειακή Υπηρεσία έχοντας πλήρη επίγνωση του ρόλου και της αποστολής της, στο πλαίσιο πάταξης του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων, πέραν των διεθνών υποχρεώσεων που έχει επωμιστεί σε θεσμικό και επιχειρησιακό επίπεδο, έχει επίσης προβεί και στις ακόλουθες ενέργειες σε εθνικό επίπεδο:
 
- Έχει συστήσει τέσσερις (4) κινητές ομάδες ελέγχου (Κ.Ο.Ε.) με έδρα τα Τελωνεία Β' Πειραιά, Α' Θεσσαλονίκης, Σερρών και Ηγουμενίτσας, των οποίων ο έλεγχος εστιάζεται στα προϊόντα που επιβαρύνονται με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) Επίσης με την με αρ. Δ. ΟΡΓ. Α 1164994 ΕΞ 2016/15.11.2016, Φ.Ε.Κ.3752 ΒΊ8/11/2016 ορίζεται ο χρόνος έναρξης λειτουργίας τεσσάρων ακόμα κινητών ομάδων ελέγχου στα Τελωνεία Δράμας, Ξάνθης, Λάρισας και Πατρών.
 
- Έχει προχωρήσει υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων στη σύσταση Πολυτομεακής Ομάδας Δράσης για το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων, η οποία αποτελείται από αξιωματούχους της Τελωνειακής Υπηρεσίας, του Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας.
 
- Έχει συστήσει και λειτουργούν στα Τελωνεία της χώρας, στο πλαίσιο της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων τμήματα πληροφοριών, παραποιημένων και δίωξης, τα οποία διεξάγουν καθημερινά ελέγχους, ορισμένα δε και σε 24ώρη βάση. Τα εν λόγω τμήματα ανταλλάσσουν, μέσω της Διεύθυνσης Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων, πληροφορίες και συνεργάζονται στενά με τις λοιπές διωκτικές αρχές της χώρας, ήτοι Ελεγκτικές Υπηρεσίες Τελωνείων (Ε.Λ.Υ.Τ.), Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.), Λιμενικό Σώμα και Αστυνομία, με γνώμονα αφενός μεν την προάσπιση των δημοσιονομικών συμφερόντων της χώρας, αφετέρου δε την προστασία της δημόσιας υγείας και του υγιούς ανταγωνισμού.
 
- Στο πλαίσιο των ετήσιων στόχων που τίθενται στις Τελωνειακές Αρχές της χώρας, αλλά και της συνεχούς προσπάθειας για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων, η Τελωνειακή Υπηρεσία καταρτίζει ετήσιο πρόγραμμα στοχευμένων τελωνειακών ελέγχων, το οποίο αποστέλλεται και υλοποιείται από όλα τα Τελωνεία.
 
-Χρησιμοποιεί αντιλαθρεμπορικά σκάφη για τη διενέργεια ελέγχων στον θαλάσσιο χώρο.
 
-Έχει τεθεί ως ξεχωριστός στόχος στο Ε.Σ. 2017, η κατάσχεση 485.000.000 τεμαχίων τσιγάρων. -Για την διασφάλιση της ορθής διενέργειας ελέγχου της λειτουργίας των φορολογικών αποθηκών βιομηχανοποιημένων καπνών, έχει προγραμματιστεί η έκδοση σχετικού εγχειριδίου οδηγιών για χρήση από τους αρμόδιους υπαλλήλους.
 
- Συνεργάζεται με τις ελληνικές καπνοβιομηχανίες, καθώς με τα εγχώρια παραρτήματα των τεσσάρων διεθνών καπνοβιομηχανιών (Phillip Morris International, Japan Tobacco International, British American Tobacco & Imperial Tobacco Limited), όσον αφορά στην ανταλλαγή πληροφοριών σχετιζόμενων με το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων, καθώς και τον έλεγχο της γνησιότητας ή παραποίησης των κατασχεθέντων καπνικών προϊόντων τους.
 
- Στηρίζει τις πάσης φύσεως ενέργειες των καπνοβιομηχανιών, όπως οι διάφορες πρόσφατες καμπάνιες της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος Α.Β.Ε.Σ. (θυγατρική εταιρεία της Philip Morris International), αναφορικά με την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για τις επιβλαβείς, για την υγεία τους συνέπειες, που συνεπάγεται η κατανάλωση παραποιημένων καπνικών προϊόντων.
 
- Προέβη στην απόκτηση και εκπαίδευση εννέα (9) σκύλων ανιχνευτών καπνικών προϊόντων, οι οποίοι είναι κατανεμημένοι σε Υπηρεσίες που έχει διαπιστωθεί έντονο το φαινόμενο διακίνησης λαθραίων καπνικών προϊόντων και συγκεκριμένα στα Τελωνεία Ευζώνων, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Κήπων, Κρυσταλλοπηγής, Πατρών, Περιφέρειας Αττικής και Σ.Δ.Ο.Ε. Αττικής. -Αποδέχτηκε (ΔΚΠΑ 0018566 ΕΞ 2015/03.12.2015 απόφαση αποδοχής) δωρεά της καπνοβιομηχανίας «Παπαστράτος Α.Β.Ε.Σ.» προς την Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., που αφορά στην απόκτηση ενός X-Ray αυτοκινούμενου συστήματος ελέγχου εμπορευματοκιβωτίων και έμφορτων φορτηγών. To X-Ray θα έχει έδρα το Ρ Τελωνείο Πειραιά αλλά θα μπορεί να χρησιμοποιείται και από τις Κ.Ο.Ε. ή να μετακινείται όπου υπάρχει ανάγκη ελέγχου.
 
Ως φυσική απόρροια και απόδειξη της αποτελεσματικότητας όλων των ανωτέρω ενεργειών αποτελεί η κατά 25% περίπου αύξηση των υποθέσεων κατάσχεσης καπνικών προϊόντων μεταξύ του διαστήματος Ιανουάριου- Σεπτεμβρίου 2015 και του διαστήματος Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016, καθώς και η κατά 58% περίπου αύξηση των κατασχεθεισών ποσοτήτων μεταξύ των δύο ανωτέρω χρονικών διαστημάτων.
 
Δ. Η Ειδική Γραμματεία του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, έχει ως αποστολή αποκάλυψη και η καταπολέμηση εστιών οικονομικού εγκλήματος ιδιαίτερης βαρύτητας και σημασίας, με σκοπό την πρόληψη των σχετικών παραβάσεων και παράνομων πράξεων, την οικειοθελή συμμόρφωση των υπόχρεων, τη δίωξη των υπευθύνων παραβατών, καθώς και την προστασία γενικότερα των οικονομικών συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου, της εθνικής οικονομίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) και εν γένει του κοινωνικού συνόλου.
 
Με το άρθρο 58 του ν.4410/2016 «Τροποποίηση του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ A141) διευρύνθηκε ο αριθμός των αρμόδιων υπηρεσιών για τον έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων του ν.4177/2013 με τη συμπερίληψη σ’ αυτές της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αξιοποιείται η συσσωρευμένη ελεγκτική εμπειρία του Σ.Δ.Ο.Ε. κι ενισχύεται περαιτέρω ο έλεγχος άσκησης εμπορίας και διακίνησης προϊόντων και παροχής υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των ανωτέρω, το ΣΔΟΕ συμμετέχει σε κοινές επιχειρήσεις με άλλες διωκτικές αρχές. Ανταλλάσσει πληροφορίες και στοιχεία και συμμετέχει σε κοινές επιχειρήσεις με θεσμοθετημένα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε διεθνείς οργανισμούς. Συμμετέχει επίσης, στο νεοσυσταθέν με το ν.4410/2016 Συντονιστικό Κέντρο Αντιμετώπισης Λαθρεμπορίου.
 
Επίσης, σας γνωρίζουμε ότι το Σ.Δ.Ο.Ε. σε συνεργασία με τις Τελωνειακές Υπηρεσίες, κατά το Α’ εξάμηνο του 2016, σε 12 υποθέσεις λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων κατάσχεσαν 108.100.000 τεμάχια τσιγάρων. Οι αναλογούντες δασμοί και φόροι ανέρχονται στο ποσό των 19.908.925 ευρώ.