Ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Θεόφιλου Λεονταρίδη στο πλαίσιο του Άτυπου Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ε. Ε, στο Ζάππειο Μέγαρο (4-6 Μαΐου 2014), με θέμα «Μετατρέποντας την ευρωπαϊκή γεωργική ποικιλομορφία σε προτέρημα».
Τις θέσεις της ελληνικής Προεδρίας ανακοίνωσε ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Θεόφιλος Λεονταρίδης κατά την τοποθέτησή του στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ε.Ε., στο Ζάππειο Μέγαρο.
Ο κ. Θεόφιλος Λεονταρίδης, κατά τη διάρκεια της συζήτησης δήλωσε: «κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμε κύριε Επίτροπε, κύριοι Υπουργοί: ως Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σας καλωσορίζω εδώ στο Ζάππειο Μέγαρο, στη σημερινή μας συνεδρίαση, με θέμα την μετατροπή της ευρωπαϊκής γεωργικής ποικιλομορφίας σε προτέρημα. Η ελληνική Προεδρία θεωρεί ότι η τεράστια γεωργική ποικιλομορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής μας».
Ειδικότερα, ως προς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεγάλης ποικιλομορφίας της γεωργίας στην Ε.Ε., ο Αναπληρωτής Υπουργός υπογράμμισε τα εξής:
«Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι αγροτικές περιοχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της έκτασης της Ε.Ε και φιλοξενούν περίπου το μισό του πληθυσμού της, οργανωμένο κυρίως σε αγροτικές κοινωνίες, οι οποίες συνθέτουν ένα ποικιλόμορφο και πολύτιμο τμήμα της ευρωπαϊκής κοινωνίας και κληρονομιάς.
Το ευρωπαϊκό μοντέλο γεωργίας βασιζόμενο σε μία ανταγωνιστική, πολυλειτουργική και βιώσιμη γεωργική εκμετάλλευση, είναι ένα αξιόπιστο μοντέλο παραγωγής ασφαλών, υγιεινών και ποιοτικών τροφίμων, με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και την κοινωνία, που φροντίζει για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων, αξιοποιεί βιώσιμα τους φυσικούς πόρους, διαφυλάσσει τη βιοποικιλότητα και εκτιμάται παγκόσμια για τα πρότυπα που ακολουθεί.
Τα είδη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ε.Ε. ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Το τελικό της αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από τα ποιοτικά, αναγνωρίσιμα και ασφαλή προϊόντα που αντανακλούν τα αυστηρά ευρωπαϊκά πρότυπα παραγωγής και την ιδιαίτερη φροντίδα της οικογενειακής εκμετάλλευσης.
Η υποστήριξη όλων αυτών των διαφορετικών τύπων και μορφών γεωργικών εκμεταλλεύσεων μεγάλων ή μικρών, οικογενειακών, συμβατικών ή βιολογικών είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς διασφαλίζει την πολυσύνθετη εικόνα της ευρωπαϊκής γεωργίας ως συγκριτικό πλεονέκτημα σε διεθνές επίπεδο.
Η ποικιλομορφία της Ευρωπαϊκής γεωργίας, σε επίπεδο μορφής και δομής αγροτικών εκμεταλλεύσεων, γεωργικών πρακτικών, καλλιέργειας ή εκτροφής και παραγωγής αγροτικών προϊόντων, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στο σχεδιασμό των μέτρων και των εργαλείων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Οι ιδιαίτερες συνθήκες των περιφερειών της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σχεδιασμό των μέτρων, ιδιαίτερα όταν οι συνθήκες αυτές κάνουν δυσχερέστερη την παραγωγή και τη διάθεσή της, ώστε να μπορούν οι εκμεταλλεύσεις και οι περιφέρειες να αξιοποιούν και να επωφελούνται δίκαια από τις πολιτικές και τα μέτρα, παραμένοντας βιώσιμες και συμβάλλοντας στη γενικότερη αγροτική ανάπτυξη. Διευρύνοντας δε τη στόχευση, πέραν των εθνικών ορίων, σε περιφέρειες της Ευρώπης που διαθέτουν κοινά εδαφοκλιματικά, καλλιεργητικά, ή παραγωγικά χαρακτηριστικά, μπορούμε να διασφαλίσουμε όχι μόνο τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων εντός των περιφερειών, αυτών αλλά και τη σημαντική αύξηση της ποσόστωσης ενός ποιοτικού προϊόντος, άρα και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς του στις αγορές των τρίτων χωρών.
Για τις ανάγκες και τις προσδοκίες των διαφόρων συντελεστών κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας σχετικά με την αγροτική ποικιλομορφία ο κ. Λεονταρίδης τόνισε:
«Η γεωργία, πέραν της παραγωγής υγιεινών, ποιοτικών και ασφαλών τροφίμων, προσφέρει σημαντικό αριθμό άλλων αγαθών και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης για την Ευρώπη, οικονομικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής και πολιτιστικής.
Μέσα από αυτή την ποικιλομορφία, είναι άρρηκτα δεμένη, μεταξύ άλλων, με την ανταγωνιστικότητα, την προσφορά εργασίας, την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και την ισόρροπη ανάπτυξη των περιφερειών παρέχοντας δυνατότητες καλύτερης ποιότητας ζωής στους κατοίκους μέσα από τη βελτίωση των τοπικών συνθηκών και ευνοώντας την ανάπτυξη ισχυρότερων δεσμών μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών.
Η πλέον συνήθης μορφή γεωργικής εκμετάλλευσης στην Ε.Ε. είναι αυτή της οικογενειακής. Οι εκμεταλλεύσεις της κατηγορίας αυτής συνήθως μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, γεγονός μεγάλης σημασίας καθώς σήμερα μόνο το 6 % των γεωργών είναι κάτω των 35 ετών. Η συμμετοχή των νέων αυτών ανθρώπων στη γεωργία και η αύξηση του ποσοστού τους είναι επιτακτική καθώς αυτό βοηθά στον εκσυγχρονισμό της μέσα από την αξιοποίηση της έρευνας και των νέων τεχνολογιών, διατηρώντας παράλληλα τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και την ποιότητα και ποικιλομορφία των παραγόμενων προϊόντων.
Η ποικιλομορφία των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και των τρόπων παραγωγής έχει ως αποτέλεσμα την ποικιλομορφία και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων. Με την κατοχύρωση των σημάτων ποιότητας των προϊόντων (ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.α) αναδεικνύεται περαιτέρω η ποιότητα των προϊόντων, η ποικιλομορφία των παραγωγικών συστημάτων και η ταυτότητα του τόπου προέλευσής τους και ο καταναλωτής είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα ποιοτικά αυτά γεωργικά προϊόντα και να τα αναζητά, αποδίδοντας την προστιθέμενη αξία που τους αξίζει και τους αναλογεί. Για το λόγο αυτό άλλωστε, λόγω του συγκριτικού πλεονεκτήματος των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων όσον αφορά στην ιστορικά ειδική θέση και στην καλή φήμη που συνοδεύουν την ποιότητά και τις προδιαγραφές τους, είναι ιδιαίτερα σημαντική στο διεθνές εμπορικό σκηνικό, η αξίωση του υψηλοτέρου επιπέδου προστασίας τους στις διεθνείς αγορές μέσω των εμπορικών συμφωνιών της Ε.Ε. με τρίτες χώρες».
Τέλος, για τα μέτρα πολιτικής της νέας ΚΑΠ που μπορούν να κινητοποιηθούν για να διατηρηθεί αυτή η ποικιλομορφία και να μετατραπεί σε δύναμη, ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Θεόφιλος Λεονταρίδης, επεσήμανε ότι:
«Για να διασφαλιστεί η ποικιλομορφία της ευρωπαϊκής γεωργίας είναι σημαντικό μέσα από τις πολιτικές που παράγονται και εφαρμόζονται να προωθείται, ισόρροπα με την ανταγωνιστικότητα, η στήριξη της παραδοσιακής γεωργίας, των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, της βιολογικής γεωργίας και των δικτύων διανομής συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών.
Εξέχουσα σημασία σε αυτό έχει η ΚΑΠ. Μέσα από την ΚΑΠ προάγεται ο ποικιλόμορφος και περιβαλλοντικά λειτουργικός τρόπος αγροτικής παραγωγής στην Ε.Ε. Η νέα ΚΑΠ και τα μέτρα που θα υλοποιηθούν αλλά και άλλοι Κανονισμοί της Ε.Ε., όπως αυτός για τα μέτρα προώθησης αγροτικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά και στις αγορές τρίτων χωρών που πρόσφατα ολοκληρώθηκε επιτυχώς, έρχονται να υποστηρίξουν τη γεωργία και μέσα από την προώθηση της ποιότητας και της ποικιλομορφίας της, σεβόμενοι το μεγάλο εύρος των γεωργικών παραδόσεων της Ε.Ε.
Για παράδειγμα, ένας μικρός Ευρωπαίος παραγωγός δεν χρειάζεται να στοχεύσει απαραίτητα σε παραγωγή μεγάλης κλίμακας και να βασιστεί αποκλειστικά στις εξαγωγές, καθώς έχει την επιλογή να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής του, αναπτύσσοντας και αξιοποιώντας την τοπική αγορά μέσω τοπικών δικτύων διανομής. Παράλληλα μπορεί, μέσα από συνεργασίες και συνέργειες, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που δίνει το θεσμικό πλαίσιο για τις οργανώσεις παραγωγών, ισχυροποιώντας τη συμμετοχή του στην αγορά και βελτιώνοντας τη διαπραγματευτική του ισχύ να στοχεύει τις αγορές άλλων κρατών-μελών και τις διεθνείς αγορές μέσα από τις εξαγωγές.
Κατά συνέπεια, η ποικιλομορφία της ευρωπαϊκής γεωργίας, μοναδική παγκοσμίως, η στήριξη και η ανάδειξή της, αποτελούν σημαντικό εφαλτήριο για την ανάπτυξη της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος και ισχυρό εργαλείο διαφοροποίησης των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων από αυτά άλλων περιοχών της γης. Σε αυτό είναι βέβαιο ότι θα συμβάλει τα μέγιστα η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της νέας ΚΑΠ και η ευελιξία που δίνουν τόσο στο επίπεδο των άμεσων ενισχύσεων και γενικά του Πυλώνα Ι όσο και σε αυτό του Πυλώνα ΙΙ της αγροτικής ανάπτυξης.
