Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση που συμβάλλει στη διαμόρφωση θέσης της ΕΕ στο πλαίσιο των διεθνών διαπραγματεύσεων με θέμα τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), σε συνέχεια των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ).
Οι ΣΒΑ αποσκοπούν να ενισχύσουν τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας για την εξάλειψη της φτώχειας και την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης, προκλήσεις που έχουν επίδραση στις συνθήκες διαβίωσης των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Η ανακοίνωση της Επιτροπής παρουσιάζει βασικές αρχές και προτείνει τομείς προτεραιότητας και πιθανούς στόχους για τα έτη μετά το 2015, ως βήμα για την καθιέρωση ενός περιορισμένου αριθμού στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.
Ο ευρωπαίος επίτροπος Janez Potočnik, αρμόδιος για το περιβάλλον, δήλωσε τα εξής: «Απαιτείται ένα νέο πλαίσιο το οποίο θα στηρίξει τη διεθνή κοινότητα στην αντιμετώπιση των αλληλένδετων προκλήσεων της εξάλειψης της φτώχειας και της αύξησης της ευημερίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα μια βιώσιμη πρόοδο εντός των δυνατοτήτων του πλανήτη. Η ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο μετά το 2015 θα πρέπει να είναι παγκόσμια και να παρέχει ολοκληρωμένη απάντηση για όλα.»
Ο ευρωπαίος επίτροπος Andris Piebalgs, αρμόδιος για την ανάπτυξη, πρόσθεσε: «Αναγνωρίζεται πλέον ότι, για πρώτη φορά, ο κόσμος διαθέτει την τεχνολογία και τους πόρους που απαιτούνται για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας στις μέρες μας. Δεν έχουμε δικαιολογίες για να αποτύχουμε αυτό το στόχο και πρέπει να αναλάβουμε επίσημη δέσμευση για την επιτυχία του. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την οικονομική μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Χρειάζεται να βρούμε λύσεις για να επιτύχουμε πραγματική ισορροπία μεταξύ των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων. Ακόμη πρέπει να φέρουμε σε επαφή κυβερνήσεις, αλλά και την κοινωνία των πολιτών, τον ιδιωτικό τομέα και τους πολίτες, για να δημιουργήσουμε ένα παγκόσμιο πλαίσιο που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους.»
Οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης θα συμβάλουν σε ένα νέο διεθνές πλαίσιο για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Το πλαίσιο θα είναι παγκόσμιο και θα εφαρμόζεται σε όλους, με βάση την εταιρική σχέση μεταξύ όλων των χωρών, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών και με τον ιδιωτικό τομέα. Όλες οι χώρες θα πρέπει να συνεισφέρουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην επίτευξη των παγκόσμιων στόχων, καθώς και να λογοδοτούν στους πολίτες τους και στη διεθνή κοινότητα. Το πλαίσιο θα βασίζεται στις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης: την κοινωνική, την περιβαλλοντική και την οικονομική. Επομένως, θα συνεπάγεται απτά οφέλη για τους πολίτες της ΕΕ: περαιτέρω προώθηση και ενθάρρυνση των κινητήριων μοχλών της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, καλύτερες κοινωνικές συνθήκες και υγιέστερο και καθαρότερο περιβάλλον.
Προτεινόμενοι τομείς προτεραιότητας
Η πρόταση της Επιτροπής ζητά τη διευθέτηση θεμάτων παγκόσμιας ανησυχίας, όπως η φτώχεια, οι ανισότητες, η υγεία, η επισιτιστική ασφάλεια, η εκπαίδευση, η ισότητα των φύλων, η παροχή ύδατος και αποχετεύσεων, η βιώσιμη ενέργεια, η αξιοπρεπής εργασία, η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, η βιοποικιλότητα, καθώς και η υποβάθμιση του εδάφους, της θάλασσας και των ωκεανών.
Το πλαίσιο μετά το 2015 πρέπει επίσης να διασφαλίζει μια προσέγγιση που να βασίζεται στα δικαιώματα και να ρυθμίζει θέματα όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα και η δικαιότητα, η χρηστή διακυβέρνηση, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου, καθώς και να επιδιώκει ειρηνικές κοινωνίες και εξάλειψη της βίας.
Επόμενα βήματα
Η ανακοίνωση θα συζητηθεί από το Συμβούλιο των Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το αποτέλεσμα θα καθοδηγήσει τη θέση της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών και θα συμβάλει στην κατάρτιση της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ σχετικά με το πλαίσιο «μετά το 2015», η οποία θα εκδοθεί αργότερα εντός του έτους. Τα συμπεράσματα της ανοικτής ομάδας εργασίας αναμένεται να δημοσιευθούν το επόμενο μήνα.
Ιστορικό
Η σημερινή ανακοίνωση βασίζεται σε προηγούμενες θέσεις της ΕΕ που εκφράζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Ιουνίου 2013
με τίτλο «Γενική ατζέντα για μετά το 2015», καθώς και σε προηγούμενη ανακοίνωση με τίτλο «Αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για όλους: εξάλειψη της φτώχειας και εξασφάλιση βιώσιμου μέλλοντος για τον κόσμο». Βασίζεται επίσης σε σχετικές διεθνείς συζητήσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας, ιδίως στο πλαίσιο της ανοικτής ομάδας εργασίας των ΗΕ σχετικά με τους ΣΒΑ, καθώς και σε δημόσιες διαβουλεύσεις.
Κατά την ειδική εκδήλωση της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ για τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας, τον Σεπτέμβριο του 2013, είχαν ήδη συμφωνηθεί οι κύριες παράμετροι της αναπτυξιακής ατζέντας για μετά το 2015, με βάση την πρόοδο προς την υλοποίηση των ΑΣΧ, καθώς και την έκβαση της διάσκεψης του Ρίο + 20, κατά την οποία συμφωνήθηκε να αναπτυχθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ). Η σημερινή ανακοίνωση αποτελεί βήμα προς τη διαμόρφωση μιας πιο συγκεκριμένης θέσης της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των ΣΒΑ.
Σε μια διάσκεψη κορυφής των ΗΕ το 2000, συμφωνήθηκαν οκτώ αναπτυξιακοί στόχοι της Χιλιετίας, που θα πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2015. Γνωστοί ως ΑΣΧ, καλύπτουν τομείς όπως η εξάλειψη της φτώχειας, η ισότητα των φύλων, η παιδική θνησιμότητα, ο HIV, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η ανάπτυξη. Η πρόοδος προς την επίτευξη του στόχου υπήρξε σημαντική, όμως, καθώς πλησιάζει η προθεσμία του 2015, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις σε πολλές χώρες. Οι ΣΒΑ θα είναι στο επίκεντρο ενός πλαισίου που αποσκοπεί στην επίλυση από κοινού των εκκρεμών προβλημάτων με την εξάλειψη της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
