Στις 11 Δεκεμβρίου τ.έ., έλαβε χώρα στη Βαρσοβία, η 7η ετήσια ενημέρωση των μελών των εδώ διπλωματικών αποστολών των κ-μ της Ε.Ε. και των υποψηφίων προς ένταξη χωρών, από τον πολωνικό Οργανισμό Αγοράς Αγροτικών Προϊόντων (Agencja Rynku Rolnego - ARR, http://www.arr.gov.pl/ ), σχετικά με τις κυριότερες εξελίξεις στον πολωνικό αγροτικό τομέα κατά τα έτη 2013 και 2014. Από την εν λόγω ενημέρωση συγκρατούνται τα ακόλουθα κυριότερα σημεία:
Ο ARR είναι κρατικός οργανισμός που εποπτεύεται από το Υπουργείο Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης και το Υπουργείο Οικονομικών. Η αποστολή του συνίσταται, στη στήριξη και διατήρηση της οικονομικής ισορροπίας στον πολωνικό τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων. Από το 2004, ο οργανισμός αποτελεί επίσης πιστοποιημένη αρχή πληρωμών κοινοτικών ενισχύσεων και διεξαγωγής ελέγχων σχετικά με τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων στο πλαίσιο της ΚΑΠ.
Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης του ARR, που παρουσιάστηκαν κατά την ενημερωτική εκδήλωση, η εγχώρια αγορά βασικών αγροδιατροφικών προϊόντων (δημητριακά, χοιρινό κρέας, βόειο κρέας, κρέας πουλερικών, γαλακτοκομικά, φρούτα και λαχανικά) έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Δημητριακά
Το 2013/2014 παρήχθησαν 28,5 εκ. τόνοι δημητριακών, όπως και το 2012/2013, ενώ για το 2014/2015 προβλέπεται παραγωγή της τάξης των 31,8 εκ. τόνων. Το 2013/2014 παρήχθησαν 9,5 εκ. τόνοι σίτου (πρόβλεψη 2014/2015: 11,5 εκ. τόνοι), 4,2 εκ. τόνοι βρώμης (2014/2015: 4,4 εκ. τόνοι), 4,3 εκ. τόνοι σιταροσίκαλης/τριτικάλε (πρόβλεψη 2014/2015: 5,2 εκ. τόνοι), 2,9 εκ. τόνοι κριθαριού (πρόβλεψη 2014/2015: 3,3 εκ. τόνοι), 3,4 εκ. τόνοι σίκαλης (πρόβλεψη 2014/2015: 2,8 εκ. τόνοι) και 4 εκ. τόνοι αραβόσιτου (πρόβλεψη 2014/2015: 4,6 εκ. τόνοι). Το ισοζύγιο του εξωτερικού εμπορίου στον τομέα των δημητριακών είναι πλεονασματικό την τελευταία εξαετία (πλεόνασμα αξίας 1,15 δισ. Ευρώ το 2012/2013 και εκτίμηση για 1,32 δισ. το 2013/2014). Το 2012/2013 η αξία των σχετικών εξαγωγών ανήλθε στα 1,95 δισ. Ευρώ (εκτίμηση για 2,19 δισ. το 2013/2014), ενώ η αξία των εισαγωγών ανήλθε στα 799 εκ. Ευρώ (εκτίμηση για 867 εκ. το 2013/2014).
Χοιρινό κρέας
Ο απόλυτος αριθμός των εκτρεφόμενων χοίρων μειωνόταν τα τελευταία χρόνια (11,6 εκ. ζώα το 2012 και 11,2 εκ. το 2013), ενώ για το 2014 προβλέπεται αύξηση στα 11,7 εκ. ζώα. Εξάγεται το 44% της εγχώριας παραγωγής χοιρινού κρέατος. Οι εισαγωγές ζωντανών χοίρων (κωδ. Συνδυασμένης Ονοματολογίας 0103) κινούνται αυξητικά από το 2006 μέχρι σήμερα και προέρχονται κυρίως από τη Δανία (63%), τη Γερμανία (20%), την Ολλανδία (9%), τη Λιθουανία (5%) και τη Λετονία (2%), ανερχόμενες έτσι στα 4 εκ. ζώα στους πρώτους εννέα μήνες του τ.έ..
Όσον αφορά στις αγοραπωλησίες ζωντανών χοίρων, χοιρινού κρέατος, χοιρινού λίπους και επεξεργασμένων προϊόντων από/προς την αλλοδαπή, το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο είναι ελλειμματικό τα τελευταία τρία έτη, αφού το 2012 εξήχθησαν 588.000 τόνοι και εισήχθησαν 749.000 τόνοι, το 2013 εξήχθησαν 709.000 και εισήχθησαν 819.000 τόνοι και μέχρι το τέλος του 2014 θα εξαχθούν 640.000 και θα εισαχθούν 780.000 τόνοι.
Όσον αφορά στις εξαγωγές πολωνικού ωμού χοιρινού κρέατος, συνολικά 445.000 τόνων το 2013, αυτές κατευθύνθηκαν κυρίως στην Κίνα (12%), την Ιταλία (10%), τη Λευκορωσία (10%), τη Ρωσία (8%), τη Σλοβακία (7%), τη Γερμανία (7%), την Ουγγαρία (6%), την Ιαπωνία (6%), την Τσεχία (5%), την Ουκρανία (4%), τη Λιθουανία (3%), το Χονγκ-Κονγκ (3%), τη Λετονία (2%), τη Ν. Κορέα (2%) και την Ολλανδία (2%).
Οι τιμές παραγωγού ακολουθούν πτωτική πορεία τα τελευταία τρία έτη και είναι της τάξης των 4,60 έως 6,00 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ). Η εγχώρια μέση τιμή πώλησης των προϊόντων χοιρινού κρέατος αντιστοιχούσε το 2013 στο 99% του μ.ό. της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι η εγχώρια παραγωγή επλήγη το 2014 από την εμφάνιση κρουσμάτων Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων (African Swine Fever - ASF). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέβαλε αποζημιώσεις στους πληγέντες κτηνοτρόφους, οι οποίοι, λόγω της ASF, αναγκάστηκαν να θανατώσουν 49.100 ζώα στο διάστημα Φεβρουαρίου-Ιουνίου 2014. Οι αποζημιώσεις, ύψους 6,9 εκ. Ζλότυ, εκταμιεύτηκαν μέσω του ARR.
Τέλος αναφέρεται, ότι, η εγχώρια ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση χοιρινού κρέατος ήταν 35,5 κιλά το 2013 (από 39,2 κιλά το 2012), ενώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 38,5 κιλά το 2014.
Βόειο κρέας
Όσον αφορά στις αγοραπωλησίες βοοειδών, βόειου κρέατος και σχετικών επεξεργασμένων προϊόντων από/προς την αλλοδαπή, το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο είναι πλεονασματικό τα τελευταία δέκα έτη. Το 2012 εξήχθησαν 334.000 τόνοι και εισήχθησαν 23.000 τόνοι, το 2013 εξήχθησαν 353.000 και εισήχθησαν 29.000 τόνοι και μέχρι το τέλος του 2014 θα εξαχθούν 360.000 και θα εισαχθούν 31.000 τόνοι.
Όσον αφορά στις εξαγωγές πολωνικού ωμού βόειου κρέατος, συνολικά 290.000 τόνων το 2013, αυτές κατευθύνθηκαν κυρίως στην Ιταλία (22%), την Ολλανδία (17%), τη Γερμανία (16%), την Ισπανία (8%), τη Γαλλία (5%), τη Ρωσία (4%), το Ην. Βασίλειο (3%), τη Δανία (3%), την Τσεχία (2%), την Ελλάδα (2%), τη Σουηδία (2%), το Ουζμπεκιστάν (2%) και τη Σλοβακία (2%). Εξάγεται το 90% της εγχώριας παραγωγής βόειου κρέατος.
Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 6,60 Ζλότυ και των 5,60 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ). Η εγχώρια μέση τιμή πώλησης των προϊόντων βόειου κρέατος αντιστοιχούσε το 2013 στο 79% του μ.ό. της ΕΕ.
Η εγχώρια ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση βόειου κρέατος ήταν 1,5 κιλά το 2013, ενώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 1,6 κιλά το 2014.
Κρέας Πουλερικών
Η πολωνική παραγωγή πουλερικών κινείται σταθερά ανοδικά κατά τα τελευταία είκοσι έτη, ανερχόμενη το 2014 στους 1,8 εκ. τόνους. Όσον αφορά στις αγοραπωλησίες ζωντανών πουλερικών, κρέατος πουλερικών και σχετικών επεξεργασμένων προϊόντων από/προς την αλλοδαπή, το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο είναι πλεονασματικό τα τελευταία δέκα έτη. Το 2012 εξήχθησαν 639.000 τόνοι και εισήχθησαν 84.000 τόνοι, το 2013 εξήχθησαν 723.000 και εισήχθησαν 98.000 τόνοι και μέχρι το τέλος του 2014 θα εξαχθούν 825.000 και θα εισαχθούν 100.000 τόνοι.
Όσον αφορά στις εξαγωγές πολωνικού ωμού κρέατος πουλερικών, συνολικά 587.000 τόνων το 2013, αυτές κατευθύνθηκαν κυρίως στη Γερμανία (19%), την Τσεχία (9%), το Ην. Βασίλειο (9%), την Ολλανδία (7%), τη Γαλλία (6%), τη Βουλγαρία (6%), τη Σλοβακία (5%), τη Λιθουανία (4%), το Χονγκ-Κονγκ (4%), το Μπενίν (4%), την Ουγγαρία (2%), την Ουκρανία (2%), την Ισπανία (2%), τη Δανία (2%), τη Ρωσία (2%) και τη Ρουμανία (2%). Εξάγεται το 44% της εγχώριας παραγωγής κρέατος πουλερικών.
Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 4,60 Ζλότυ και των 3,90 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ). Η εγχώρια μέση τιμή πώλησης των προϊόντων κρέατος πουλερικών αντιστοιχούσε το 2013 στο 72% του μ.ό. της ΕΕ.
Η εγχώρια ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος πουλερικών ήταν 26,5 κιλά το 2013 (από 26,1 κιλά το 2012), ενώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 26,9 κιλά το 2014.
Γαλακτοκομικά
Η πολωνική παραγωγή γάλακτος κινείται σταθερά ανοδικά κατά τα τελευταία οκτώ έτη, ανερχόμενη το 2014 στα 12,65 δισ. λίτρα, επίδοση που φέρνει τη χώρα στην 4η θέση της σχετικής κατάταξης στην ΕΕ και στη 12η θέση της αντίστοιχης διεθνούς κατάταξης.
Όσον αφορά στις αγοραπωλησίες γαλακτοκομικών, το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο είναι πλεονασματικό τα τελευταία δέκα έτη. Το 2012 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 1,45 δισ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 536 εκ., ενώ το 2013 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 1,72 δισ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 700 εκ..
Το 2013 παρήχθησαν 108.000 τόνοι αποβουτυρωμένου γάλακτος σε σκόνη (εξήχθη το 58,6% της εγχώριας παραγωγής), 173.000 τόνοι βουτύρου και άλλων λιπών προερχομένων από το γάλα (εξήχθη το 18,8% της εγχώριας παραγωγής) και 313.000 τόνοι ωριμασμένων τυριών (εξήχθη το 47,9% της εγχώριας παραγωγής).
Όσον αφορά στη διάρθρωση των πολωνικών εξαγωγών ωριμασμένων τυριών, αυτές (150.000 τόνοι) κατευθύνθηκαν το 2013 στη Ρωσία (17%), τη Σαουδική Αραβία (5%), το Ιράκ (5%), την Ουκρανία (4%), την Τσεχία (14%), τη Σλοβακία (8%), τη Γερμανία (8%), την Ιταλία (5%), την Ουγγαρία (4%), το Ην. Βασίλειο (3%), τη Δανία (2%), άλλες ευρωπαϊκές χώρες μη-μέλη της ΕΕ (12%) και άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ (13%).
Όσον αφορά στη διάρθρωση των πολωνικών εξαγωγών βουτύρου και άλλων λιπών προερχομένων από το γάλα, αυτές (32.000 τόνοι) κατευθύνθηκαν το 2013 στην Τσεχία (17%), τη Γερμανία (13%), τη Σλοβακία (12%), την Ολλανδία (10%), το Βέλγιο (7%), τη Γαλλία (5%), τη Ρουμανία (5%), το Ην. Βασίλειο (5%), τη Βουλγαρία (4%), τη Λιθουανία (3%), άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ (9%), τη Ρωσία (6%), το Καζακστάν (2%) και άλλες ευρωπαϊκές χώρες μη-μέλη της ΕΕ (2%).
Οι τιμές παραγωγού, όσον αφορά στο γάλα, κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 112,85 Ζλότυ και των 153,93 Ζλότυ / εκατόλιτρο (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ) και είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ (η πολωνική τιμή αντιστοιχεί στο 82% του κοινοτικού μ.ό.), υψηλότερες όμως από τις αντίστοιχες τιμές χωρών όπως η Ρουμανία.
Η εγχώρια ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση γάλακτος ήταν περίπου 205 λίτρα το 2013 (από 194 το 2012 και 173 το 2005), ενώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 210 λίτρα το 2014.
Φρούτα
Το 2013 παρήχθησαν 4,13 εκ. τόνοι φρούτων, έναντι 3,84 εκ. τόνων το 2012, ενώ για το 2014 προβλέπεται παραγωγή της τάξης των 4,16 εκ. τόνων. Το 2013 παρήχθησαν 3,08 εκ. τόνοι μήλων (πρόβλεψη 2014: 3,17 εκ. τόνοι), από τους οποίους εξήχθη το 40% δηλ. 1,2 εκ. τόνοι (το 55% αυτών προς τη Ρωσία, το 12% στη Λευκορωσία, το 4% στην Ουκρανία, το 4% στο Καζακστάν, το 23% σε χώρες της ΕΕ και το 2% σε άλλες τρίτες χώρες), 0,61 εκ. τόνοι διάφορων μούρων (2014: 0,56 εκ. τόνοι) και 0,43 εκ. τόνοι άλλων φρούτων (πρόβλεψη 2014: 0,43 εκ. τόνοι). Το ισοζύγιο του εξωτερικού εμπορίου στον τομέα των φρέσκων φρούτων είναι ελλειμματικό την τελευταία δεκαετία (εισαγωγές αξίας € 1,03 δισ. και εξαγωγές αξίας € 0,73 δισ. το 2013). Στην περίπτωση των μήλων που προορίζονται για άμεση κατανάλωση, οι εγχώριες τιμές παραγωγού κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 2,20 Ζλότυ και των 0,71 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ), με τις χαμηλότερες τιμές να καταγράφονται στο τρέχον έτος. Όσον αφορά στη διάρθρωση των πολωνικών εξαγωγών αχλαδιών, αυτές (42.000 τόνοι, δηλ. το 55% της εγχώριας παραγωγής) κατευθύνθηκαν το 2013 στη Ρωσία (46%), τη Λευκορωσία (20%), την Ουκρανία (8%), το Καζακστάν (3%) και τις χώρες της ΕΕ (7%).
Ειδικά όσον αφορά στην παραγωγή «μούρων» (της ευρύτερης κατηγορίας “berry fruit”), στην οποία η Πολωνία πρωταγωνιστεί σε επίπεδο Ε.Ε. και είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική διεθνώς, σημειώνεται ότι στον εν λόγω τομέα δραστηριοποιούνται περίπου 200 (κυρίως μικροί) καλλιεργητές. Στα «μούρα» αντιστοιχεί το 16% της συνολικής πολωνικής συγκομιδής φρούτων, ποσοστό που αυξήθηκε κατά 21% μεταξύ των ετών 2004 και 2013. Η διάρθρωση των καλλιεργειών του τομέα είχε το 2013 ως εξής: 32% ριβήσια (currants), 32% φράουλες, 23% σμέουρα (raspberries), 6% “highbush blueberries”, 5% αρώνια (chokeberries) και 2% φραγκοστάφυλα (gooseberries). Η Πολωνία είναι ο 3ος μεγαλύτερος παραγωγός φράουλας στην ΕΕ (και 10η διεθνώς), με παραγωγή εξαγόμενη κυρίως στη Ρωσία, τη Λευκορωσία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Αυστρία. Επίσης, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός σμέουρων (raspberries) στην ΕΕ (και 2η διεθνώς), με παραγωγή που εξάγεται κυρίως στη Γερμανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και την Αυστρία. Τέλος, η Πολωνία είναι ο 2ος μεγαλύτερος παραγωγός ριβήσιων (currants), ο 3ος μεγαλύτερος παραγωγός φραγκοστάφυλων (gooseberries), ο μεγαλύτερος παραγωγός αρώνιας (chokeberries) και ο 3ος μεγαλύτερος παραγωγός “highbush blueberries” διεθνώς.
Λαχανικά
Το 2013 παρήχθησαν 4,98 εκ. τόνοι λαχανικών, έναντι 5,43 εκ. τόνων το 2012, ενώ για το 2014 προβλέπεται παραγωγή της τάξης των 5,27 εκ. τόνων. Αναλυτικότερα, παρήχθησαν 0,97 εκ. τόνοι λάχανων (πρόβλεψη 2014: 1,06 εκ. τόνοι), 0,74 εκ. τόνοι καρότων (2014: 0,76 εκ. τόνοι), 0,98 εκ. τόνοι λαχανικών θερμοκηπίου (πρόβλεψη 2014: 0,93 εκ. τόνοι) και 2,29 εκ. τόνοι άλλων λαχανικών (πρόβλεψη 2014: 2,51 εκ. τόνοι).
Όσον αφορά στις αγοραπωλησίες νωπών λαχανικών, το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο είναι πλεονασματικό τα τελευταία δέκα έτη. Το 2012 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 508 εκ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 345 εκ., ενώ το 2013 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 553 εκ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 423 εκ..
Εξήχθησαν, μεταξύ άλλων, 107.000 τόνοι ντομάτας (13% της εγχώριας παραγωγής), 111.000 τόνοι κρεμμυδιών (20% παραγωγής), 165.000 τόνοι σταυρανθών λαχανικών (μπρόκολα, λάχανα, κουνουπίδια κλπ), δηλ. το 13% της εγχώριας παραγωγής, 22.800 τόνοι παντζαριών (8% παραγωγής), 18.800 τόνοι πιπεριών (15% παραγωγής) και 195.300 τόνοι λευκών μανιταριών (72% παραγωγής).
Όσον αφορά στη διάρθρωση των πολωνικών εξαγωγών ντομάτας, αυτές (107.000 τόνοι) κατευθύνθηκαν το 2013 στη Ρωσία (48%), τη Λευκορωσία (17%), την Ουκρανία (9%) και τις χώρες της ΕΕ (26%). Στην περίπτωση της ντομάτας θερμοκηπίου που προορίζεται για άμεση κατανάλωση, οι εγχώριες τιμές παραγωγού κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 1,40 Ζλότυ και των 8,40 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ), ανάλογα με την εποχή. Όσον αφορά στη διάρθρωση των πολωνικών εξαγωγών σταυρανθών λαχανικών, αυτές κατευθύνθηκαν το 2013 στη Ρωσία (50%), τη Λευκορωσία (9%), τις χώρες της ΕΕ (40%) και σε άλλες τρίτες χώρες (1%). Στην περίπτωση του λευκού λάχανου που προορίζεται για άμεση κατανάλωση, οι εγχώριες τιμές παραγωγού κυμαίνονται κατά τα τελευταία τρία έτη μεταξύ των 0,22 Ζλότυ και των 1,45 Ζλότυ / κιλό (1 Ευρώ = 4,1 Ζλότυ).
Εμπορικό ισοζύγιο αγροδιατροφικών προϊόντων
Το πολωνικό εμπορικό ισοζύγιο στον τομέα των αγροδιατροφικών προϊόντων είναι πλεονασματικό τα τελευταία δέκα έτη. Το 2012 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 17,9 δισ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 13,6 δισ., ενώ το 2013 εξήχθησαν προϊόντα αξίας € 20,4 δισ. και εισήχθησαν προϊόντα αξίας € 14,3 δισ.. Το 2013, οι προορισμοί των πολωνικών εξαγωγών αγροδιατροφικών προϊόντων ήσαν οι εξής: Γερμανία (23%), Ηνωμένο Βασίλειο (8%), Ρωσία (6%), Τσεχία (6%), Γαλλία (6%), Ιταλία (5%), Ολλανδία (5%), Σλοβακία (4%), Ουγγαρία (3%), Ουκρανία (2%), Λιθουανία (2%), Δανία (2%), Ισπανία (2%), Ρουμανία (2%), Σουηδία (2%), Βέλγιο (2%), Αυστρία (2%), Λευκορωσία (1%), ΗΠΑ (1%) και άλλες χώρες σε ποσοστό 16%).