Η ενέργεια δεν είναι ένα οποιοδήποτε προϊόν αφού δύσκολα αποθηκεύεται

Ο Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος Παναγιώτης Λαφαζάνης συμμετείχε σήμερα στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο.
Ο Υπουργός, κατά τις συζητήσεις στο Συμβούλιο, προχώρησε σε μια σημαντική παρέμβαση για το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας. Μίλησε ακόμη για το θέμα του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου κατά τη διάρκεια του γεύματος των Υπουργών.
 
Η ελληνική αντιπροσωπεία κατέθεσε στη διάρκεια των εργασιών δήλωση με τις διαφοροποιήσεις της και τις ιδιαίτερες θέσεις της επί των συμπερασμάτων του Συμβουλίου για την Ενεργειακή Ένωση.
 
Επισυνάπτονται ολόκληρα τα σχετικά κείμενα της δήλωσης της ελληνικής αντιπροσωπείας καθώς και των παρεμβάσεων του Υπουργού ΠΑΠΕΝ Παναγιώτη Λαφαζάνη.

Δήλωση της Ελλάδας επί του κειμένου συμπερασμάτων για την Ενεργειακή Ένωση κατά το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, 8 Ιουνίου 2015
  
H Ενεργειακή Ένωση και οι ενεργειακές πολιτικές της Ένωσης δεν θα πρέπει να κινούνται με κεντρικό άξονα τις αγορές. Μία ενεργειακή ένωση που θα είχε ως άξονα τις αγορές και μόνο, μάλλον θα απέβαινε επιζήμια για την ενεργειακή ασφάλεια, το ενεργειακό κόστος και τους στόχους για μία όσο το δυνατόν μη ρυπογόνα παραγωγή ενέργειας σε όλες τις χώρες και στο σύνολο της ΕΕ. Μία ενεργειακή ένωση, επίσης, με αποκλειστική προτεραιότητα τις αγορές δεν θα βοηθούσε την ενεργειακή ανάπτυξη και καινοτομία στην Ευρώπη. Αντίθετα, θα επέτεινε τις ήδη βαθιές ανισότητες στην Ένωση, θα προκαλούσε μεγάλες στρεβλώσεις και ανισορροπίες, ενώ θα ενίσχυε την ολιγοπωλιακή συγκρότηση της αγοράς, θέτοντας υπό ερώτημα την ενεργειακή ασφάλεια στην Ένωση.
 
Η Επιτροπή, στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την ενεργειακή ασφάλεια, οφείλει να αναλάβει δραστικές πρωτοβουλίες για να συμβάλλει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας στις κοινωνίες, στον περιορισμό των ενεργειακών ανισοτήτων ανάμεσα στις χώρες και τις περιφέρειες της Ευρώπης, στην ενίσχυση των ενεργειακών υποδομών, στη μείωση του τεχνολογικού χάσματος και στην μείωση του ενεργειακού κόστους στις πιο αδύναμες χώρες.
 
Παρέμβαση του υπουργού ΠΑΠΕΝ Π. Λαφαζάνη για την Ενεργειακή Ασφάλεια
 
Η ενέργεια δεν είναι ένα οποιοδήποτε προϊόν αφού δύσκολα αποθηκεύεται, ενώ οι επενδύσεις για την παραγωγή της έχουν συνήθως ιδιαίτερα μεγάλο κόστος.
 
Η απόπειρα να εφαρμοστούν στην ενέργεια οι καθαροί νόμοι της αγοράς, όπως η Επιτροπή επιμένει για τα άλλα προϊόντα, μπορεί να προκαλεί απρόβλεπτους κινδύνους για την ενεργειακή ασφάλεια, ενώ είναι δυνατόν να ανεβάζει υπέρμετρα, αντί να μειώνει, το ενεργειακό κόστος.
 
Στο χώρο της ενέργειας, η ισχυρή δημόσια παρέμβαση και οι ισχυροί δημόσιοι κανόνες είναι άκρως απαραίτητοι για την ενεργειακή ασφάλεια. Η ενεργειακή ευρωπαϊκή ένωση, επίσης, που θα συντελείται με όρους αγοράς, μπορεί να ενθαρρύνει στα κράτη επιλογές φτηνού κόστους στην ενέργεια, προκειμένου να ενισχύσουν τις ενεργειακές εξαγωγές τους. Το γεγονός αυτό μάλλον θα έχει ως συνέπεια την επιλογή, ενδεχομένως από αρκετά κράτη μέλη, ρυπογόνων τεχνολογιών φθηνού κόστους ή και της πυρηνικής ενέργειας, προκειμένου να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Δεν διακρίνω πώς η Επιτροπή σκέφτεται να αντιμετωπίζει τέτοιους κινδύνους.
 
Επιτρέψτε μου, επίσης, να τονίσω ότι όταν μιλάμε για ενεργειακή ασφάλεια, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα η αντιμετώπιση των ενεργειακών ανισοτήτων και πρώτα απ’ όλα της ενεργειακής φτώχειας, η οποία μάλλον εξαπλώνεται στις κοινωνίες μας.
 
Ιδιαίτερα στη χώρα μου ζούμε μία εξαιρετικά τραγική κοινωνική κατάσταση, όπου εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας, όλο και περισσότερα νοικοκυριά δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, με οδυνηρές συνέπειες και για τις επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ηλεκτρικού ρεύματος.
 
Δεν μπορούμε να μιλάμε για ενεργειακή ασφάλεια όταν ένα στα τέσσερα νοικοκυριά αδυνατεί να πληρώσει τις πιο στοιχειώδεις ενεργειακές του ανάγκες και ζει σε μια κατάσταση απόλυτης ενεργειακής ένδειας και αβεβαιότητας.
 
Η Επιτροπή οφείλει να αναγνωρίσει τη σημασία αυτού του κρίσιμου προβλήματος, ιδιαίτερα για τις πιο αδύνατες χώρες, το οποίο δεν θα μπορέσει να λύσει η αγορά, και να συμβάλλει θετικά για τον περιορισμό, αν όχι την εξάλειψή του.
 
H ενεργειακή ασφάλεια ερμηνεύεται ευρέως και ως διαφοροποίηση πηγών, προμηθευτών και οδεύσεων. Η Ελλάδα λαμβάνει ήδη φυσικό αέριο από τρεις διαφορετικές πηγές και οδεύσεις, όντας η μόνη χώρα στην περιοχή με υφιστάμενο τερματικό LNG. Η Ελλάδα, επίσης, υποστηρίζει μια σειρά από εξελισσόμενα έργα, αλλά και μεγάλα έργα που προετοιμάζονται οι συμφωνίες για την κατασκευή τους, τα οποία θα ενισχύσουν σημαντικά τις εν λόγω διαφοροποιήσεις και την ασφάλεια εφοδιασμού στις χώρες της Ευρώπης και βεβαίως στο Νοτιανατολικό ευρωπαϊκό χώρο.
 
Εντούτοις, η στήριξη της Επιτροπής προς όλα αυτά τα ιδιαίτερα χρήσιμα έργα, διαφαίνεται στην καλύτερη περίπτωση, επιλεκτική. Είναι πολύ σημαντικό όλα τα ενεργειακά έργα να αντιμετωπίζονται από την Επιτροπή με τα ίδια μέτρα και σταθμά και βεβαίως είναι απαραίτητο να αποκλεισθεί, σε κάθε περίπτωση, η επιλεκτική εφαρμογή απέναντί τους, της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
 
Επιτρέψτε μου, επίσης, με την ευκαιρία να κάνω μία αναφορά σχετικά με την πρόταση για προληπτική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις διαδικασίες για τη Σύναψη Διακυβερνητικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, που συμπεριλαμβάνεται στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Δέσμη Μέτρων για την Ενεργειακή Ένωση». Αυτή η πρόταση προκαλεί εύλογες ανησυχίες και ερωτήματα γιατί μπορεί να επιτείνει τη γραφειοκρατία και να περιορίζει μέχρι εξαλείψεως κάθε εθνική ευελιξία και εθνική πρωτοβουλία στη βάση νόμιμων εθνικών συμφερόντων και εθνικών ιδιαιτεροτήτων. Για εμάς είναι σαφές ότι οποιοιδήποτε στόχοι της Επιτροπής θα πρέπει να διατυπωθούν με πλήρη σεβασμό στις αρχές της επικουρικότητας, της αναλογικότητας και της εμπιστευτικότητας, λαμβάνοντας υπόψη την εθνική κυριαρχία.
 
Oμιλία του υπουργού ΠΑΠΕΝ Π. Λαφαζάνη για το θέμα της Στρατηγικής για το LNG και τους αποθηκευτικούς χώρους
 
Το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο είναι μία σημαντική εναλλακτική πηγή για την ενεργειακή τροφοδοσία της ΕΕ, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την ευελιξία, την ικανότητα ανταπόκρισης σε περίοδο κρίσης και την πολλαπλότητα των πιθανών προελεύσεων του αερίου. Από την άλλη πλευρά, το LNG, παρά την πτώση της τιμής του, παραμένει γενικά ακριβότερο από το αέριο των αγωγών. Πρέπει λοιπόν να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία εντός της ΕΕ, ώστε αφενός να ενισχύεται η ενεργειακή ασφάλεια, αφετέρου να επιτυγχάνεται η φθηνότερη ενέργεια για τους καταναλωτές.
 
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που διαθέτει τερματικό LNG στην Ρεβυθούσα. Η ύπαρξη του σταθμού αυτού υπήρξε σημαντική κατά την κρίση του 2009, για την μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου στη Βουλγαρία. Μάλιστα η Ελλάδα αναβαθμίζει επί του παρόντος τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας σε συνολικό αποθηκευτικό χώρο 225.000 κυβικών μέτρων, από 130.000 και δυνατότητα αεριοποίησης 1.400 κυβικών μέτρων LNG την ώρα από 1.000.
 
Η Ελλάδα θα μπορούσε να ενισχύσει το ρόλο της ως όχημα μεταφοράς αεροποιημένου LNG προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα έπαιζε σημαντικό ρόλο και η κατασκευή πλωτού τερματικού LNG στη Βόρεια Ελλάδα δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος θα μπορούσε να γίνει οργανικό κομμάτι του Κάθετου Διαδρόμου προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και πολλές άλλες χώρες. Η ύπαρξη και εύρυθμη λειτουργία αυτού του Κάθετου Διαδρόμου, τον οποίο η Ελλάδα στηρίζει, συμβαδίζει πλήρως με το συμφέρον όλων των λαών της περιοχής. Γι’ αυτό θεωρούμε πολύ σημαντικό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίξει με γενναίο τρόπο και ιδίως με επαρκή χρηματοδότηση και στη βάση του δημοσίου συμφέροντος ένα πλωτό τερματικό LNG στη Βόρεια Ελλάδα.
Γενικότερα, επειδή η Ελλάδα υστερεί στο θέμα των αποθηκευτικών χώρων LNG, στοιχείο κρίσιμο για την ενεργειακή ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή μας, η Επιτροπή θα ήταν σωστό να στηρίξει μία ελληνική προσπάθεια για επαρκείς αποθηκευτικούς χώρους LNG στη χώρα μας

Σίγουρα, στο βαθμό που η Επιτροπή επιδιώκει να σχηματίσει μία ολοκληρωμένη στρατηγική για το LNG, θα πρέπει να προωθήσει και την ανάπτυξη των εφαρμογών του LNG, όπως για παράδειγμα, στις θαλάσσιες και οδικές μεταφορές. Συναφώς στηρίζουμε τη συνέχιση του προγράμματος PoseidonMed, που προβλέπει την ανάπτυξη του LNG ως θαλάσσιου καυσίμου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και Αδριατικής.