Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων βιολογικής γεωργίας

Τη Δευτέρα 7/11/2016 οι φορείς πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση του ΥΠΑΑΤ σε συζήτηση σχετικά με την καταχώρηση δεδομένων στην Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων υπό τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων κ. Χαράλαμπο Κασίμη και παρουσία του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Συστημάτων Ποιότητας, Βιολογικής Παραγωγής και Γεωγραφικών Ενδείξεων κ. Φίλιππο Σέκκα.

Σκοπός της δημιουργίας της Ηλεκτρονικής Βάσης Δεδομένων από το ΥΠΑΑΤ είναι η εφαρμογή του άρθρου 92 β του Καν. ΕΚ 889/2008, ωστόσο στη λειτουργία της απαιτείται τεράστιος όγκος πληροφοριών που υπερβαίνουν των απαιτήσεων του παραπάνω κανονισμού. Σημειωτέον ότι κατά το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του λογισμικού (για το οποίο δαπανήθηκαν πολλά χρήματα από δημόσιους πόρους) ουδέποτε ζητήθηκε η γνώμη και οι προτάσεις από τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς πιστοποίησης που θα το δουλέψουν αλλά και τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη που αφορά (ενώσεις βιοκαλλιεργητών, γεωπόνοι μελετητές, οργανώσεις καταναλωτών).

Παρόλο που η Διεύθυνση ΣΠ, ΒΠ και ΓΕ  είχε διαβεβαιώσει τους φορείς πιστοποίησης ότι οι καταχωρήσεις θα ολοκληρωθούν εντός ενός έτους, αιφνιδιαστικά με την υπουργική απόφαση 1841/89927 για την οποία ενημερωθήκαμε στις 29/8/2016 τέθηκε ασφυκτικά στενό χρονοδιάγραμμα με καταληκτική ημερομηνία 9/12/2016 που εκ των πραγμάτων είναι αδύνατον να τηρηθεί.

Από τον Νοέμβριο του 2015 οι φορείς πιστοποίησης και η Ένωση μας έχουμε καταθέσει επανειλημμένως τις θέσεις μας για την Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων επισημαίνοντας όλα τα προβλήματα (συνάντηση με τον κ. Κασίμη 25/5/2016, συνάντηση με τον Υπουργό κ. Αποστόλου στις 15/7/2016, αποστολή στο ΥΠΑΑΤ κειμένου 4/11/2016). Η Ένωση δεν έλαβε ποτέ έγγραφη απάντηση και στην τελευταία συνάντηση στις 7/11/2016 διαπιστώσαμε δυστυχώς ότι τόσο ο Γενικός Γραμματέας κ. Κασίμης όσο και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης ΣΠ, ΒΠ και ΓΕ κ. Σέκκας παραμένουν αμετακίνητοι από τις θέσεις τους χωρίς να λάβουν υπόψη τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας.

Λαμβάνοντας υπόψη:

• Ότι δεν υπάρχει επίσημη γνωμοδότηση από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αλλά και από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης σχετικά με τη διάθεση του συνόλου των πληροφοριών που συλλέγονται από τους φορείς κατά την επιθεώρηση και την πιστοποίηση,
• τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα του λογισμικού (καθυστερήσεις στην καταχώρηση, συχνές διακοπές) καθώς και τη μη διάθεση του συνόλου των πληροφοριών του ΟΣΔΕ,
• το υψηλό επιπρόσθετο λειτουργικό κόστος των καταχωρήσεων για τους φορείς που αναπόφευκτα θα μετακυλήσει στους παραγωγούς,
• ότι στην αδειοδότηση και διαπίστευση των φορέων δεν εμπίπτει στις υποχρεώσεις και τις αρμοδιότητες τους η καταχώρηση σε Ηλεκτρονική Βάση του ΥΠΑΑΤ και η επαλήθευση των αγροτεμαχίων/ βοσκοτόπων των παραγωγών με σκοπό την πληρωμή των δικαιούχων, ούτε προβλέπεται κάτι τέτοιο στα ιδιωτικά συμφωνητικά των φορέων με τους συμβαλλόμενους παραγωγούς/ επιχειρηματίες,
• ότι δεν προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία η καταχώρηση για όλο το πλήθος των πληροφοριών που απαιτεί το ελληνικό ΥΠΑΑΤ για την Ηλεκτρονική Βάση,
• ότι στη σχετική Υπουργική Απόφαση δεν είναι ξεκάθαρο ποια πεδία της Ηλεκτρονικής Βάσης πρέπει να συμπληρωθούν από τους φορείς

οι φορείς πιστοποίησης αποφασίσαμε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Πανελλήνιας Ένωσης Φορέων Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων στις 2/11/2016 ότι θα καταχωρούμε μόνο τα στοιχεία που αφορούν την αναγνώριση της επιχείρησης, τον τύπο ή το φάσμα προϊόντων και την περίοδο ισχύος των αποδεικτικών εγγράφων όπως απαιτείται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Ας ληφθεί υπόψη ότι όπως μας ενημέρωσαν οι υπηρεσιακοί υπάλληλοι του ΥΠΑΑΤ στο υπάρχον λειτουργικό σύστημα δεν υπάρχει δυνατότητα (παρόλο που το είχαμε ζητήσει) αυτόματης μαζικής μετάπτωσης (upload) των δεδομένων που διατηρούν οι φορείς και έτσι υποχρεούμαστε να περνάμε τα στοιχεία αγροτεμάχιο - αγροτεμάχιο. Αναρωτιόμαστε για ποιο λόγο δεν υπήρχε αυτή η τεχνική πρόβλεψη που είναι γνωστό ότι διευκολύνει πολλά συστήματα.

Στη συνάντηση στις 7/11/2016 ο Γενικός Γραμματέας κ. Κασίμης προειδοποίησε τους φορείς ότι εφόσον δεν καταχωρηθούν όλα τα δεδομένα που ζητούνται στην Ηλεκτρονική Βάση θα υπάρξει πρόβλημα στις εντάξεις και στις πληρωμές των παραγωγών στο αναμενόμενο Μέτρο 11 για τη βιολογική γεωργία. Επίσης μας ανακοινώθηκε ότι κατά τις πληρωμές των παραγωγών οι φορείς πιστοποίησης θα είναι υποχρεωμένοι να επαληθεύουν τα δεδομένα των αγροτεμαχίων παραγωγών σε άλλο λειτουργικό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Επιπλέον, στο τέλος κάθε χρονιάς πρέπει να εξάγουμε και να παραδίδουμε σε ξεχωριστό αρχείο τα στατιστικά που απαιτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και το Μητρώο Βιοκαλλιεργητών, καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής από την Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων. Δηλαδή κάθε φορέας εκτός από την καταχώρηση στο  δικό του λειτουργικό σύστημα θα υποχρεούται να καταχωρεί και να επαληθεύει τα ίδια δεδομένα σε άλλες τέσσερις βάσεις δεδομένων και όλα αυτά μέσα σε ελάχιστο διάστημα και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Είναι προφανές από την δημοσίευση του Μέτρου 11 ότι οι εργασίες καταχώρησης και επαλήθευσης που μέχρι σήμερα ήταν στην αρμοδιότητα των κατά τόπους ΔΑΟΚ μεταφέρονται υποχρεωτικά στους φορείς πιστοποίησης. Μαζί μεταφέρεται στους φορείς το κόστος εργασιών καθώς και η ευθύνη της ορθότητας των καταχωρήσεων πληροφοριών που σχεδόν κάθε έτος αλλάζουν (κωδικοί και έκταση αγροτεμαχίων/ βοσκοτόπων).

Οι φορείς πιστοποίησης θέλοντας να διασφαλίσουμε την αρμονική αλλά και άμεση εφαρμογή του Μέτρου 11 χωρίς να χαθεί χρόνος και να συμβάλλουμε σε μια εύρυθμη συνεργασία με τους δημόσιους φορείς έχουμε προτείνει απλές και ρεαλιστικές εναλλακτικές λύσεις:

Φοβούμαστε ότι εφόσον το ΥΠΑΑΤ εμμείνει στις θέσεις του αναπόφευκτα θα αποκλειστεί μεγάλος αριθμός παραγωγών από το Μέτρο 11, αλλά και για τους μελλοντικούς δικαιούχους θα παρουσιαστούν πολλά προβλήματα στα επόμενα έτη εφαρμογής. Είναι βέβαιο ότι κατά την καταχώρηση σε τέσσερις διαφορετικές βάσεις ενός πλήθους εκατοντάδων χιλιάδων αγροτεμαχίων με 13ψήφιους κωδικούς και εκτάσεις θα προκύψουν λάθη και ασυμφωνίες για τα οποία θα χρειαστεί να γίνουν τροποποιήσεις και μεταβολές. Δεν έχει γίνει ξεκάθαρο ποιος θα έχει την αρμοδιότητα, τον έλεγχο και την ευθύνη αυτή.  Επιφυλασσόμαστε για το αν η  Διεύθυνση ΣΠ, ΒΠ και ΓΕ αλλά και ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει το αριθμητικά επαρκές ανθρώπινο δυναμικό με την τεχνογνωσία που θα μπορεί να αντικαταστήσει το πολυπληθές προσωπικό των κατά τόπους ΔΑΟΚ που έχει εμπλακεί έως και σήμερα σε προγράμματα επιδοτήσεων και να διασφαλίσει την ορθή διαχείριση όλων αυτών των πληροφοριών.

Η Ένωση μας θέλει να θέσει υπόψη όλων των ενδιαφερόμενων μερών ότι για τα προβλήματα στην εφαρμογή των προγραμμάτων του παρελθόντος (σημείωση: ακόμη δεν έχουν πληρωθεί οι παραγωγοί για τα έτη 2013, 2014, 2015, 2016) δεν φέρουν ευθύνη οι φορείς πιστοποίησης. Ούτε θα λυθούν με τη μεταφορά όλων των εργασιών και των ευθυνών από το δημόσιο στους ιδιωτικούς φορείς. Στην πρόταση εφαρμογής του Μέτρου 11 δεν φαίνεται να δίνονται ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματα του παρελθόντος. Επισημαίνουμε ότι πολλοί εκ των δικαιούχων του τρέχοντος Μέτρου 2.1.4 του Π.Α.Α 2007-2013 των οποίων οι συμβάσεις λήγουν τον Μάρτιο και τον Μάιο του 2017 δεν θα συνεχίσουν. Ωστόσο καλούμαστε να καταχωρήσουμε τα δεδομένα όλων των παραγωγών. Δηλαδή θα δαπανηθούν επιπλέον ανθρώπινοι πόροι των φορέων σε εργασίες που δεν έχουν σχέση με την επιθεώρηση και την πιστοποίηση που είναι (και πρέπει να είναι) η μόνη δραστηριότητα για την οποία οι φορείς εγκρίνονται, διαπιστεύονται και τελικά αμείβονται από τους παραγωγούς.

Καλούμε την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ να λάβει υπόψη τις προτάσεις μας και να επανεξετάσει τη λειτουργία της Ηλεκτρονικής Βάσης. Οι φορείς πιστοποίησης ανταποκρίνονται στο έργο που τους έχει ανατεθεί από την Πολιτεία να παρέχουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες επιθεώρησης και πιστοποίησης με το χαμηλότερο δυνατό και ανταγωνιστικό κόστος για τους έλληνες παραγωγούς και επιχειρηματίες. Παραμένουμε πάντα στη διάθεση του ΥΠΑΑΤ να συνεργαστούμε για μια σύγχρονη, αξιόπιστη και βιώσιμη ανάπτυξη της Βιολογικής Γεωργίας στη χώρα μας.