Η συνεχής μείωση της εκμηχάνισης στην Ελλάδα απειλεί τον πρωτογενή τομέα

Τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στην Ελλάδα κρούει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων (ΣΕΑΜ), Σάββας Μπαλουκτσής, τονίζοντας ότι η συνεχιζόμενη μείωση της εκμηχάνισης στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία οδηγεί τόσο στην περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής για τους ανθρώπους του κλάδου, όσο και στη μείωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων.

Υπογραμμίζοντας ότι το 2016 αποτέλεσε μια ακόμη αρνητική χρονιά για την αγορά των γεωργικών ελκυστήρων, με τις πωλήσεις να διαμορφώνονται σε 1.120 έναντι των 1.491 το 2015 (-25%), ο κ. Μπαλουκτσής σημείωσε ότι εάν η έναρξη του νέου κύκλου των Σχεδίων Βελτίωσης δεν συμβεί μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου φέτος, σύμφωνα με τις τελευταίες κυβερνητικές εξαγγελίες, "τότε δεν αποκλείεται να καταγραφεί νέα μείωση, που θα οδηγήσει την αγορά σε τριψήφια νούμερα". Όμως, όπως ο ίδιος έσπευσε να προσθέσει, "εάν αυτή τη φορά όλα προχωρήσουν κανονικά και δεν πάμε σε νέα αναβολή, τότε η αγορά των γεωργικών ελκυστήρων μπορεί και να παρουσιάσει μια μικρή ανάκαμψη της τάξης του 10%".

Η ανακοίνωση του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, στο οποίο περιλαμβάνονται επιδοτήσεις για επενδύσεις σε αγροτικό εξοπλισμό, έχει "νεκρώσει" την αγορά των μηχανημάτων και οι όποιες εμπορικές πράξεις γίνονται αφορούν αντικατάσταση εξοπλισμού, που πλέον έχει τεθεί εκτός λειτουργίας, ή αγορές εντελώς απαραίτητων και φτηνών μηχανημάτων, όπως εξήγησε. "Η αγορά μεγάλων και σύγχρονων ελκυστήρων έχει παγώσει και εξαρτάται άμεσα από την υλοποίηση των νέων προγραμμάτων" διευκρίνισε.

Μεταξύ άλλων, ο ίδιος μας επισήμανε ότι ο ΣΕΑΜ έχει επανειλημμένα καταθέσει πρόταση να επιτραπεί στις εταιρείες του κλάδου να κάνουν οι ίδιες την χρηματοδότηση των επενδυτών, όσον αφορά την ίδια συμμετοχή τους, για αγορά γεωργικών ελκυστήρων, με εκχώρηση μάλιστα της κυριότητας και αναλαμβάνοντας  οι ίδιες πλήρως το ρίσκο, με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απορροφητικότητα του προγράμματος, "ωστόσο δεν μας το επιτρέπουν, αναφέροντάς μας ότι κάτι τέτοια δεν συνάδει με τις επιταγές της ΕΕ".

Το επίπεδο εκμηχάνισης της ελληνικής γεωργίας σε αριθμούς
Υπενθυμίζοντας ότι το 2015 καταγράφηκε μείωση κατά 18% της αγοράς γεωργικών ελκυστήρων στην Ελλάδα, ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ επισήμανε ότι στη διετία, 2015- 2016 η κάμψη που καταγράφηκε αγγίζει το 40%. Οπως εξήγησε, σε πολύ χαμηλά επίπεδα κινήθηκε και η αγορά των θεριζοαλωνιστικών μηχανών με μόλις 13 πωλήσεις το 2016, αλλά και η αγορά των χορτοδετικών μηχανών με μόλις 49 τεμάχια.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο ίδιος επισήμανε ότι στην περιορισμένη αγορά των 1.120 ελκυστήρων που πουλήθηκαν το 2016, ποσοστό 75% αφορά σε δενδροκομικούς ελκυστήρες χαμηλού κόστους αγοράς και κατά κανόνα χαμηλής τεχνολογικής κλίμακας, στην κατηγορία των ιπποδυνάμεων 75-85 ΗΡ.
Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ επανέλαβε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι το επίπεδο της εκμηχάνισης της ελληνικής γεωργίας, υπολείπεται σημαντικά έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Στην Ελλάδα αντιστοιχεί 0,5 ελκυστήρας ανά γεωργική εκμετάλλευση, όταν στην Ιταλία ο αντίστοιχος δείκτης είναι 2,0, στην Ισπανία 1,9, στην Πορτογαλία 2,1 και στη Σλοβενία 3,7.

Τη 10ετία 1990-1999 στην Ελλάδα πουλήθηκαν 43.940 καινούργιοι ελκυστήρες και τη δεκαετία που ακολούθησε (2000-2009) μόλις 20.045. Ο ρυθμός τοποθέτησης νέων ελκυστήρων στην αγορά παρουσιάζει περαιτέρω ραγδαία μείωση, αφού τη 10ετία 1990-1999 είχαμε κατά μέσο όρο περίπου 4.400 νέους ελκυστήρες ετησίως και ο μέσος όρος αυτός συρρικνώθηκε την επόμενη 10ετία 2000-2009 στους 2.000 ετησίως. Το 2014, η αγορά "έδωσε" 1.817 νέους ελκυστήρες. Ακόμη χαμηλότερα καταγράφηκαν «το 2013 με 1.134 νέους ελκυστήρες. Απογοητευτική ήταν η εικόνα της αγοράς το 2012 με μόλις 543 νέους ελκυστήρες».

«Όπως αντιλαμβάνεστε, οι 1.000 ή 1.500 πωλήσεις ετησίως δεν μπορούν να αποτελέσουν έναν ικανό αριθμό αντικατάστασης του υπάρχοντος στόλου των γεωργικών ελκυστήρων, αν θέλουμε να μιλάμε για μηχανήματα στοιχειωδώς αποδοτικά, αλλά και τεχνολογικώς αποδεκτά» επισήμανε ο κ. Μπαλουκτσής.
Επιπλέον, από την επεξεργασία των στοιχείων του ΣΕΑΜ προκύπτουν τα εξής στοιχεία: από τους περίπου 180.000 ελκυστήρες στην Ελλάδα σήμερα, το 21,6% είναι ηλικίας έως 15 ετών, είναι δηλαδή τα μηχανήματα που μπήκαν στην αγορά μετά το 1998, ποσοστό 21,2% είναι ηλικιών μεταξύ 16-25 ετών, δηλαδή τρακτέρ που μπήκαν στην αγορά από το 1989 έως το 1998, 55,9%, δηλαδή σχεδόν τα μισά είναι από 26-40 ετών, μπήκαν δηλαδή στην αγορά πριν το 1989, ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό 1,4% που είναι άνω από 40 ετών, δηλαδή εισήχθησαν πριν το 1974.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος επισήμανε ότι με ένα ελάχιστο ποσοστό αντικατάστασης 2% ετησίως, "θα έπρεπε να έχουμε μια σταθερή αγορά κοντά στα 3.500 τρακτέρ ετησίως. Βλέπουμε λοιπόν πόσο καθυστερεί η αντικατάσταση του γερασμένου στόλου, η μέση ηλικία του οποίου πλέον ξεπερνάει τα 26 χρόνια".

Τα οφέλη της υγιούς εκμηχάνισης

Σύμφωνα με τον κ. Μπαλουκτσή, η χρήση σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού στον πρωτογενή τομέα επιτυγχάνει πολλαπλά οφέλη, όπως αύξηση σε ποσοστό άνω του 20% στο καθαρό εισόδημα (μείωση εισροών- αύξηση εκροών), θεαματική βελτίωση των συνθηκών εργασίας, σημαντική μείωση της ρύπανσης και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, προστασία της υγείας του χειριστή, αλλά και μείωση των ατυχημάτων και δραστική μείωση του χρόνου εργασίας και κατ' επέκταση του εργατικού κόστους. Επισημαίνοντας ότι πολλά από τα γεωργικά μηχανήματα που κυκλοφορούν είναι ανασφάλιστα, ο ίδιος ανέφερε ενδεικτικά ότι "τα ατυχήματα με τη συμμετοχή αγροτικών μηχανημάτων αυξάνονται επικίνδυνα και πολλά είναι και θανατηφόρα".

 Η έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης στον πρωτογενή τομέα
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης των παραγωγών, πρόβλημα που οι ίδιοι επισημαίνουν, αποτελεί βαρίδιο στη μετεξέλιξή τους και άρα στον εκσυγχρονισμό των εργαλείων που χρησιμοποιούν, ο κ.Μπαλουτκσής σημείωσε: "O σύνδεσμος έχει επανειλημμένως αναδείξει το πρόβλημα της έλλειψης εκπαίδευσης και κατάρτισης στον πρωτογενή τομέα, κάτι που έχει σοβαρό αντίκτυπο και στην εξέλιξη της εκμηχάνισης".

Επισήμανε ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου των γεωργικών μηχανημάτων (μέλη του ΣΕΑΜ) προσπαθούν να καλύψουν τα κενά της πολιτείας. «Δεν υπάρχουν κατάλληλες σχολές, ούτε βέβαια και επαγγελματικά κίνητρα για να έχουμε εξειδικευμένους τεχνίτες γεωργικών μηχανημάτων. Τα σημερινά τρακτέρ είναι πολύ πιο σύγχρονα από τα επιβατικά αυτοκίνητα και όμως ούτε πιστοποιημένα συνεργεία υπάρχουν, ούτε πιστοποιημένοι τεχνίτες» τόνισε.
 

ΑΠΕ ΜΠΕ