Του Θωμά Χανή για το agrocapital.gr
Ερώτημα που βασανίζει πολλούς (εξ υμών) που ασχολούνται με την αγροτική παραγωγή, και γενικότερα με την καλλιέργεια της γης. Πλέον είμαστε εν έτη 2018. Η τεχνολογική πρόοδος και η εξέλιξη, στο ζενίθ της. Τα μηχανήματα στο μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής, εξυπηρετούν το σύνολο (σχεδόν) των δραστηριοτήτων, από την αρχή μέχρι και την παραγωγή του τελικού προϊόντος. Ωστόσο, κάποια δεδομένα, δεν παρέμειναν ίδια (ή αναλλοίωτα, με το πέρασμα των χρόνων).
Το ύψος, μα και το όριο οικονομικής ανοχής και βιωσιμότητας έχει αλλάξει άρδην, σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση. Με την είσοδο των γεωργικών ελκυστήρων, μα και κάθε λογής παρελκόμενων (με απλή ή σύνθετη τεχνολογία στο ενεργητικό τους) έχουν ανεβάσει κατά πολύ το χρηματικό «στήσιμο» κάθε αγροτικού νοικοκυριού. Μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας, με ευρεία εξειδίκευση, και κοστολογημένα με πολλές χιλιάδες ευρώ.
Κάποιες καλλιέργειες, άλλαξαν (ως προς το ύφος, τον τρόπο καλλιέργειας, μα και τις αποδόσεις) προς το καλύτερο. Άλλες αντικαταστάθηκαν από πιο προσοδοφόρες, κι άλλες από πιο «κατάλληλες» για την εκάστοτε περιοχή. Μαζί με αυτή την αλλαγή, άλλαξε και η διαχείριση των μηχανημάτων (καθώς και η χρησιμότητα αυτών), ώστε να είναι ικανά να υποστηρίξουν αυτό το «διαφορετικό». Ναι μεν, σε διαφορετικές περιπτώσεις άλλαξαν οι καλλιέργειες, σε άλλες αναβαθμίστηκαν. Το ερώτημα που εγείρεται όμως είναι το ακόλουθο. Το κέρδος (αυτό που πράγματι μένει) στην τσέπη του παραγωγού, ακολούθησε την ίδια πορεία (άλλαξε προς όφελος ή ενάντια στα συμφέροντα των καλλιεργητών);;;;
Είναι γνωστό τοις πάση, ότι μαζί με την τιμή (όποια κι αν είναι αυτή σε κάθε καλλιέργεια), δίνεται και ένα βοηθητικό εισόδημα, το γνωστό σε όλους μας ως «επιδότηση». Η επιδότηση πολύ απλά λειτουργεί ως «η διασφάλιση της παραγωγής του κάθε φυσικού προσώπου». Ας μην ξεχνάμε, ότι νοώντας καλλιέργεια, νοείται ένα «ξεσκέπαστο μαγαζί», διότι είναι άμεσα εξαρτώμενο και επηρεαζόμενο, από τις εκάστοτε καιρικές συνθήκες (που μπορούν είτε να δώσουν τα μέγιστα σε μια παραγωγή, είτε να επιφέρουν μερική ή ολική καταστροφή). Άρα, πολλοί είναι εκείνοι που θα αναρωτηθούν ότι η επιδότηση, προσφέρει την δυνατότητα εξέλιξης και κίνησης προς τους παραγωγούς (σε ότι αφορά αλλαγή μηχανημάτων, ανανέωση εξοπλισμού και βέλτιστες προσπάθειες για μεγιστοποίηση και πιο επικερδή παραγωγή, με τις όσο το δυνατόν χαμηλότερες εισροές). Έλα όμως που τα δεδομένα, κάπως άλλαξαν τα τελευταία χρόνια.
Με την γενικότερη κρίση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια (κρίση, κυρίως οικονομική-αυτή μας ενδιαφέρει άλλωστε στην περίπτωσή μας) παρατηρείται μια σύντμηση (προς χαμηλότερα επίπεδα) της τιμής, εκάστοτε προϊόντος. Αυτό, σε συνδυασμό με το ολοένα και αυξανόμενο κόστος παραγωγής, τείνουν προς οριακές καταστάσεις πολλές καλλιέργειες. Έτσι, όλο το μερίδιο της τιμής του κάθε προϊόντος, μα και η όποια επιδότηση δίνεται προς αυτό, τείνει να χρησιμοποιείται για τα τρέχοντα έξοδα της κάθε καλλιέργειας. Τελικά, αυτό που μένει στα χέρια του παραγωγού, δεν είναι άλλο από άπλετος κόπος, άγχος, πολλές δε φορές και ανέχεια, μα και δυσκολία προς ανταπόκριση ακόμα και των βασικών απαιτήσεων μιας εκμετάλλευσης. Από εκεί και πέρα, όχι μόνο θετικό πρόσημο δεν έχουμε προς εξέλιξη και αναβάθμιση μιας αγροτικής εκμετάλλευσης, αλλά συνακόλουθα έπονται η αποεπένδυση, το γεγονός ότι επαναπαυόμεθα σε καλλιέργειες μικρής ωφέλειας, και μικρού πολλαπλασιαστή απασχόλησης (αυτό που λένε οι παραγωγοί στα καμποχώρια «ίσια για να ζήσουμε).
Αυτό φυσικά δεν αποτελεί ένα μοντέλο βιώσιμης γεωργίας.
Άραγε τελικά συμφέρει να σπείρουμε;;;;;;;
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις