Η εφαρμογή του Περιφερειακού μοντέλου στις Άδειες Φύτευσης

Στην ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων για τις Άδειες Φύτευσης που χορηγήθηκαν το 2019, προέβη η ΚΕΟΣΟΕ με βάση τα στοιχεία του τμήματος Αμπέλου, Οίνου και Αλκοολούχων Ποτών του ΥΠΑΑΤ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας το 2019 υπεβλήθησαν αιτήματα για 19.816,3 στρέμματα, από αυτά ήταν επιλέξιμα 17.263,2 στρέμματα και τελικά χορηγήθηκαν βάσει του ποσοστού 1% επί της συνολικής φυτεμένης έκτασης με αμπέλια στην Ελλάδα, που δικαιούται η χώρα μας, περίπου 6.200 στρέμματα.

Η επεξεργασία των στοιχείων κατέδειξε για άλλη μια φορά την ανάγκη εκ νέου τροποποίησης των σημερινών κριτηρίων κατανομής, που υπενθυμίζουμε ότι χωρίζουν την Ελλάδα σε τρεις μείζονες περιφέρειες δηλαδή:

Περιφέρεια Α: Αν. Μακεδονία-Θράκη, Κ. Μακεδονία, Δ. Μακεδονία, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα

Περιφέρεια Β: Ήπειρος, Ιόνια Νησιά, Β. Αιγαίο, Ν. Αιγαίο και Κρήτη

Περιφέρεια Γ: Στ. Ελλάδα, Πελοπόννησο και Αττική

Στην κάθε ομάδα περιφερειών χορηγήθηκε συνολικά έκταση ισοδύναμη με το 1% της συνολικής έκτασης με φυτεμένους αμπελώνες των επιμέρους περιφερειών, με αποτέλεσμα εντός της Ομάδας των Περιφερειών να υπάρξουν Περιφέρειες που ευνοήθηκαν και αντίστοιχα άλλες που έλαβαν λιγότερα στρέμματα από αυτά που εδικαιούντο, εάν το μοντέλο κατανομής, ήταν αμιγώς περιφερειακό.

Με αυτή την υπόθεση σύμφωνα με την οποία κάθε περιφέρεια λαμβάνει Άδειες Φύτευσης αντίστοιχες με το 1% των φυτεμένων σε αυτή εκτάσεων με αμπελώνες, προκύπτουν οι παρακάτω πίνακες, σύμφωνα με τους οποίους οι 13 Περιφέρειες της χώρας χωρίζονται σε αυτές στις οποίες χορηγήθηκαν εκτάσεις περισσότερες του ισοδύναμου με το 1% των φυτεμένων με αμπέλια εκτάσεών τους και σε αυτές που χορηγήθηκαν λιγότερα στρέμματα (κατανομή σε αμιγώς περιφερειακό επίπεδο)

Ευνοημένες Περιφέρειες σε σχέση με το 1%

Περιφέρειες στις οποίες χορηγήθηκαν λιγότερα στρέμματα σε σχέση με το 1%

Η προπαρατεθείσα εικόνα, καταδεικνύει για μια ακόμη χρονιά, την στρέβλωση που υπάρχει στο μοντέλο κατανομής των εκτάσεων με κραυγαλέα περίπτωση αυτή της Περιφέρειας Δ. Ελλάδος, που θα ελάμβανε επιπλέον 873,7 στρέμματα και η οποία συμμετέχει στην Ομάδα Περιφερειών Α, στην οποία συμμετέχει επίσης η Περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας που λαμβάνει 412,6 στρέμματα παραπάνω, πάντα σε σχέση με το 1% των εκτάσεών τους.

Είναι πλέον προφανές ότι τέτοιου είδους ανισοκατανομές, υπό προϋποθέσεις αμβλύνονται με την εφαρμογή αμιγώς περιφερειακού μοντέλου, σύμφωνα με το οποίο σε κάθε Περιφέρεια χορηγούνται Άδειες Φύτευσης ίσες σε στρέμματα με το 1% των φυτεμένων με αμπέλια εκτάσεών τους.

Στο Περιφερειακό μοντέλο όμως εμφιλοχωρεί, ο κίνδυνος να μην απορροφηθούν από κάποιες Περιφέρειες Άδειες Φύτευσης εάν τα αιτήματα (τα αποδεκτά κυρίως) που θα κατατεθούν είναι σε στρέμματα λιγότερα του 1% της φυτεμένης με αμπέλια έκτασής τους

Πράγματι στην χορήγηση Αδειών Φύτευσης του 2019, τα αποδεκτά (επιλέξιμα) αιτήματα ήταν λιγότερα σε στρέμματα από το ισοδύναμο σε στρέμματα του 1% για τις Περιφέρειες: Ιονίων Νήσων (121,1 – 274,8), του Β. Αιγαίου (149,9 – 280,5), του Ν. Αιγαίου (325,8 – 380,7) και της Αττικής (440,6 – 617,8).

Στην περίπτωση αυτή προκειμένου να μην χαθούν Άδειες Φύτευσης, θα πρέπει τα νησιά μαζί με την Κρήτη να αποτελέσουν μία ξεχωριστή Ομάδα Περιφερειών, η Αττική (ενδεχομένως και η Περιφέρεια Ηπείρου) να προσαρτηθεί σε μια γειτνιάζουσα Περιφέρεια και οι υπόλοιπες Περιφέρειες να είναι ανεξάρτητες και να τους χορηγείται το 1% των φυτεμένων με αμπέλια εκτάσεών τους.

Να ληφθεί υπόψιν ότι η ΚΕΟΣΟΕ έχει γίνει αποδέκτης, έντονων διαμαρτυριών, από συνεταιρισμούς στις περιοχές των οποίων, ενώ είναι ζώνες ΠΟΠ (π.χ. Νάουσα), δεν έλαβαν ούτε ένα στρέμμα για νέα Άδεια Φύτευσης.

Ανεξάρτητα από τα προαναφερθέντα πρέπει να επισημάνουμε το υψηλό ενδιαφέρον που υπάρχει για ενασχόληση με την αμπελοκαλλιέργεια οινοσταφύλων, δεδομένου ότι κάθε χρόνο κατατίθενται τριπλάσια αιτήματα για νέες Άδειες Φύτευσης, από αυτά που δικαιούται η χώρα μας. Πλήν των Περιφερειών που προαναφέρθηκαν (Αττικής, Β. και Ν. Αιγαίου και Ιονίων Νήσων), στις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας τα επιλέξιμα αιτήματα είναι πολλαπλάσια των δικαιούμενων από τη χώρα μας Αδειών Φύτευσης.

Ενδιαφέρον θα έχει με δεδομένη την αλλαγή του κριτηρίου της μεγέθυνσης των εκτάσεων των μικρών εκμεταλλεύσεων (το οποίο θα πρέπει να τροποποιηθεί για όλες τις Περιφέρειες στο εύρος των 5-50 στρεμμάτων), να μελετηθεί το προφίλ των υφιστάμενων κατόχων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, που έλαβαν άδειες το 2019.