Με απόφαση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση καθορίζονται τα εισοδηματικά και οικογενειακά κριτήρια, καθώς και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη συνταξιοδότηση ανασφάλιστων υπερηλίκων από τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ). Τα ίδια κριτήρια θα ισχύσουν και για τον επανέλεγχο των συντάξεων που χορηγούνται ήδη από τον Οργανισμό σε περίπου 40.000 υπερηλίκους.
Η υπουργική απόφαση, που εκδόθηκε σε εφαρμογή του νόμου, του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013- 2016, περιλαμβάνει ακόμη τις διαδικασίες ελέγχου και τις κυρώσεις που προβλέπονται σε περιπτώσεις υποβολής ψευδών δικαιολογητικών.
Ο νόμος αυτός προβλέπει ότι από 1.1.2013 η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ θα καταβάλλεται εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις:
- έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους
- δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται οι ίδιοι σύνταξη από οποιονδήποτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή το Δημόσιο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, ανεξαρτήτως ποσού, και επίσης, σε περίπτωση εγγάμων, δεν λαμβάνει ο/η σύζυγός τους σύνταξη μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής, λόγω γήρατος
- διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 20 έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και εξακολουθούν να διαμένουν κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησής τους
- το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ ή, στην περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.
Για τον έλεγχο του εισοδηματικού κριτηρίου, η υπουργική απόφαση προβλέπει ότι γίνεται με βάση τα εισοδήματα του οικονομικού έτους που προηγείται αυτού εντός του οποίου υποβάλλεται η αίτηση για συνταξιοδότηση ή διενεργείται ο έλεγχος.
Στο ατομικό καθώς και στο οικογενειακό εισόδημα, εκτός από τα εισοδήματα που δηλώνονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, συνυπολογίζονται τα ποσά που έχει εισπράξει ή που δικαιούται να εισπράξει ο ίδιος και για τους έγγαμους ο σύζυγος ή η σύζυγος από βοηθήματα, οικονομικές ενισχύσεις ή άλλες συντάξεις ή επιδόματα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, ανεξάρτητα από το εάν είναι ή όχι προνοιακού χαρακτήρα, από τόκους καταθέσεων, από νόμιμη διατροφή καθώς και από κάθε άλλο εισόδημα που δεν έχει δηλωθεί, ακόμα και αν αυτά απαλλάσσονται από τον φόρο ή δεν υπάρχει από τον νόμο υποχρέωση δήλωσής τους, τα οποία ανάγονται στο έτος του οποίου ελέγχονται τα εισοδήματα.
Όταν ο ένας από τους συζύγους λαμβάνει ήδη από τον ΟΓΑ σύνταξη ανασφάλιστου υπερήλικα, οι ετήσιες συντάξεις του συνυπολογίζονται στο οικογενειακό εισόδημα, προκειμένου να κριθεί αν και ο άλλος σύζυγος θα συνταξιοδοτηθεί ως ανασφάλιστος υπερήλικας.
Το ποσό της καταβαλλόμενης παροχής στους ανασφάλιστους υπερήλικες δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά την εξέταση της συνδρομής των προϋποθέσεων για τη συνέχιση καταβολής της εν λόγω παροχής.
Σε περίπτωση παραίτησης από τη λήψη περιοδικού βοηθήματος ή επιδόματος ή σύνταξης, τα καταβληθέντα, πριν από τη διακοπή, περιοδικά βοηθήματα ή επιδόματα ή συντάξεις, δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του εισοδήματος κατά τον έλεγχο του εισοδηματικού κριτηρίου, τόσο κατά τη χορήγηση της παροχής όσο και κατά τον επανέλεγχο.
Θα λαμβάνεται υπ' όψιν ακόμη και η κύρια ιδιοκατοικούμενη κατοικία μέχρι 80 τετραγωνικών μέτρων, αφού η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτήν δεν υπολογίζεται στο εισόδημα.
Τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται πρέπει να πληρούνται αθροιστικά και σε διαφορετική περίπτωση ο ενδιαφερόμενος ή ο ήδη δικαιούχος αποκλείεται από τη λήψη ή τη συνέχιση της παροχής.
Σε όσους υποβάλλουν ανακριβή δικαιολογητικά ή ψευδείς υπεύθυνες δηλώσεις, τα ποσά συντάξεων που έχουν εισπράξει αχρεωστήτως καταλογίζονται εις βάρος τους προσαυξανόμενα σε ποσοστό 10%.
