Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε σήμερα μια νέα πρωτοβουλία για τη βελτίωση των λιμενικών υπηρεσιών και τη σύνδεσή τους με τα δίκτυα μεταφορών 319 μεγάλων θαλάσσιων λιμένων κατά μήκος των ευρωπαϊκών ακτών. Οι κατευθυντήριες γραμμές και οι νομικές αλλαγές που προτείνονται θα βοηθήσουν τους φορείς εκμετάλλευσης λιμένων να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους και τις εγκαταστάσεις τους, και θα τους παράσχουν μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία.
Το 74% των εμπορευμάτων που εισέρχονται ή εξέρχονται από την Ευρώπη διακινούνται δια θαλάσσης, αλλά το ένα πέμπτο από αυτά διέρχονται μέσω μόνο τριών λιμένων: Ρότερνταμ, Αμβούργο και Αμβέρσα. Η ανισορροπία αυτή οδηγεί σε συμφόρηση και πρόσθετο κόστος για τους φορτωτές πλοίων, τους φορείς μεταφορών και τους καταναλωτές. Οι νέες προτάσεις θα μπορούσαν να επιτρέψουν στην ευρωπαϊκή οικονομία την εξοικονόμηση έως και 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2030 και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων θαλασσίων συνδέσεων μικρών αποστάσεων.
Ο αντιπρόεδρος κ. Siim Kallas, Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδιος για την κινητικότητα και τις μεταφορές, δήλωσε: «Οι θαλάσσιοι λιμένες μας είναι πύλες ζωτικής σημασίας που συνδέουν τους διαδρόμους των μεταφορών μας με τον υπόλοιπο κόσμο. Διαθέτουμε ήδη μερικές από τις καλύτερες λιμενικές εγκαταστάσεις στον κόσμο. Πρέπει να τις διατηρήσουμε. Όμως, αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις όσον αφορά τη συμφόρηση, την αύξηση της κίνησης και τις επενδύσεις. Οι περισσότεροι από τους λιμένες μας υπολείπονται των υψηλών αυτών προτύπων. Οι σημερινές προτάσεις θα οδηγήσουν τις ευρωπαϊκές λιμενικές υπηρεσίες στον εικοστό πρώτο αιώνα, θα συμβάλουν στην προσέλκυση επενδύσεων και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας εκεί όπου αυτές χρειάζονται περισσότερο».
Πιο αποτελεσματικοί λιμένες
Η Επιτροπή προτείνει περισσότερο διαφανείς και ανοικτές διαδικασίες για την ανάθεση των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών. Θα υπάρχουν κανόνες για την πρόληψη ενδεχομένων καταχρήσεων όσον αφορά τις τιμές από φορείς εκμετάλλευσης με αποκλειστικά δικαιώματα. Επικεντρωνόμενη στον πελάτη, η πρόταση θεσπίζει συμβουλευτική επιτροπή των χρηστών λιμένων. Οι λεπτομέρειες θα αποτελέσουν αντικείμενο προσαρμογής στις τοπικές συνθήκες έτσι ώστε οι τοπικές λιμενικές κοινότητες να μπορούν να τύχουν καλύτερου συντονισμού και υγιέστερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Για περαιτέρω αύξηση της αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και τη μείωση των διοικητικών διατυπώσεων στους λιμένες πριν από το καλοκαίρι (οι καλούμενες προτάσεις «γαλάζια ζώνη»).
Καλύτερες συνδέσεις με την ενδοχώρα
Η ενωσιακή χρηματοδότηση στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα επανεστιαστεί σε λιμενικά έργα που έχουν προσδιοριστεί στο πλαίσιο των σχεδίων του διαδρόμου διευρωπαϊκών μεταφορών (TEN-T) για χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα και στις συνδέσεις των λιμένων με το σιδηροδρομικό δίκτυο, το δίκτυο εσωτερικής ναυσιπλοΐας και το οδικό δίκτυο. Θα ενθαρρυνθεί ο εν προκειμένω ρόλος, π.χ. παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τις ροές κυκλοφορίας.
Επενδύσεις: Ευέλικτο και επιχειρηματικό οικονομικό πλαίσιο
Η πρόταση επεκτείνει την ελευθερία των λιμένων στην επιβολή τελών υποδομής και ενισχύει τη διαφάνεια του καθορισμού των τελών και της δημόσιας χρηματοδότησης. Οι ίδιες οι λιμενικές αρχές βρίσκονται όντως σε καλύτερη θέση για να εντοπίσουν τις ανάγκες των χρηστών και να καθορίσουν τα ως άνω τέλη. Ταυτοχρόνως, η μεγαλύτερη διαφάνεια θα επιτρέψει τη χορήγηση δημοσίων κονδυλίων χωρίς άσκοπη στρέβλωση του ανταγωνισμού και θα συμβάλει στην προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών. Οι φορείς εκμετάλλευσης των λιμένων θα είναι επίσης σε θέση να μειώσουν τα τέλη για σκάφη που επιτυγχάνουν καλύτερες περιβαλλοντικές επιδόσεις.
Κοινωνικός διάλογος
Από τον προσεχή Ιούνιο, η Επιτροπή θα συστήσει «επιτροπή κοινωνικού διαλόγου για τους λιμένες» ώστε να επιτρέψει στους εργαζομένους και τους εργοδότες να συζητούν και να συμφωνούν επί θεμάτων σχετικά με λιμενικές υπηρεσίες. Η Επιτροπή θα παράσχει τεχνική και διοικητική υποστήριξη στο έργο αυτής της επιτροπής και θα αξιολογήσει τη σχετική πρόοδο το 2016.
Αναγνωρίζοντας τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λιμένες, θα είναι η πρώτη φορά που η Επιτροπή θεσπίζει τομεακή νομοθεσία για τον τομέα αυτόν. Πριν από αυτό, οι λιμένες διέπονταν από το γενικό δίκαιο της ΕΕ όσον αφορά την ελευθερία εγκατάστασης και τους κανόνες ανταγωνισμού.
Υπάρχουν συνολικά 1.200 θαλάσσιοι λιμένες στην Ευρώπη. Η παρούσα πρόταση στοχεύει τους 319 μεγάλους ευρωπαϊκούς λιμένες οι οποίοι από κοινού μπορούν να αποτελέσουν ένα πραγματικό ευρωπαϊκό δίκτυο λιμένων σε θέση να στηρίξει την εσωτερική αγορά της Ευρώπης. Σε αυτούς τους 319 λιμένες έχει δοθεί ήδη προτεραιότητα στις προτάσεις της Επιτροπής ΔΕΔ-Μ (Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών) - εκ των οποίων 83 λιμένες στο κεντρικό δίκτυο και 236 λιμένες στο συνολικό δίκτυο.
Επόμενα βήματα
Η πρωτοβουλία αποτελεί τμήμα της βασικής δράσης για τις θαλάσσιες μεταφορές που ανακοινώθηκε στην πράξη για την Ενιαία Αγορά II που θεσπίστηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο 2012. Η πρωτοβουλία συμπληρώνει άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής, όπως η μελλοντική οδηγία σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (η οποία θα εφαρμόζεται στις συμβάσεις παραχώρησης σε λιμένες όσον αφορά τη διακίνηση φορτίων και τους επιβατικούς σταθμούς) που θεσπίζει κοινές διαδικασίες και διασφαλίζει τη μη εισαγωγή διακρίσεων όσον αφορά τη μεγαλύτερη διαφάνεια και τη χορήγηση συμβάσεων παραχώρησης.
Η πρωτοβουλία αυτή περιλαμβάνει ανακοίνωση η οποία επανεξετάζει την ευρωπαϊκή λιμενική πολιτική και εξαγγέλλει 8 δράσεις της Επιτροπής και μια στοχοθετημένη νομοθετική πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ώστε να θεσπιστούν οι νέες νομικές διατάξεις που απαιτούνται για την υλοποίηση της σχετικής πολιτικής και των εν λόγω στόχων.
Η πρόταση πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη μέλη πριν θεσπιστεί, σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
