Ετήσια έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα για το ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) έδειξε ότι το 2012 περίπου το 50% των κοινοποιήσεων αφορούσαν απορρίψεις τροφίμων και ζωοτροφών στα σύνορα της ΕΕ λόγω του κινδύνου που αποτελούσαν για την ασφάλεια των τροφίμων.
Το RASFF, που λειτουργεί για περισσότερα από 30 χρόνια, αποτελεί εργαλείο πληροφορικής που διευκολύνει τη διασυνοριακή ροή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών για την ασφάλεια των τροφίμων και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην κατοχύρωση υψηλού επιπέδου ασφάλειας των τροφίμων για τους ευρωπαίους πολίτες.
Ο Tonio Borg, επίτροπος της ΕΕ για θέματα υγείας και προστασίας των καταναλωτών, δήλωσε τα εξής: «Το RASFF αποτελεί πλέον απαραίτητο εργαλείο για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό των προβλημάτων ασφάλειας των τροφίμων στην ΕΕ, χάρη στην άμεση ανταλλαγή ζωτικών πληροφοριών για την προστασία των ευρωπαίων καταναλωτών. Παρότι το πρόσφατο σκάνδαλο αλογίσιου κρέατος που αποτέλεσε πρώτο θέμα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν εμπίπτει στην περίοδο που καλύπτει η εν λόγω έκθεση, αξίζει να σημειωθεί ότι, χάρη στην ύπαρξη του RASSF, οι ανά την ΕΕ αρμόδιες αρχές για την ασφάλεια των τροφίμων ήταν σε θέση να ανταλλάξουν άμεσα πληροφορίες. Ως εκ τούτου, τα προϊόντα εντοπίστηκαν και αποσύρθηκαν από την αγορά». Ο Επίτροπος κατέληξε λέγοντας τα εξής: «Η Επιτροπή προτίθεται να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του RASFF, ώστε να καλύπτει την καταπολέμηση της απάτης των τροφίμων».
Αποτελέσματα: καθιστώντας ασφαλέστερες τις εισαγωγές
Το 2012, ο αριθμός των κοινοποιήσεων RASFF ανήλθε συνολικά στις 8.797, αντιπροσωπεύοντας μείωση της τάξεως του 3,9% σε σύγκριση με το 2011. Από αυτές, οι 3.516 ήταν οι αρχικές κοινοποιήσεις (40%) και οι 5.281 ήταν οι συμπληρωματικές ειδοποιήσεις (60%). Τα εν λόγω αριθμητικά στοιχεία αντιπροσωπεύουν μείωση της τάξεως του 7,8% στις αρχικές κοινοποιήσεις και 1,2% στις συμπληρωματικές ειδοποιήσεις. Συνολικά εκδόθηκαν 526 κοινοποιήσεις προειδοποίησης για σοβαρούς κινδύνους που διαπιστώθηκαν σε προϊόντα στην αγορά, γεγονός που σηματοδότησε μείωση της τάξεως του 14% σε σύγκριση με το 2011.
Όποτε εντοπίζεται ένα τέτοιο προϊόν, το RASFF ενημερώνει την εκάστοτε τρίτη χώρα προκειμένου να λάβει διορθωτικά μέτρα και αποτρέψει την επανεμφάνιση του προβλήματος. Σε περίπτωση εντοπισμού σοβαρού και επίμονου προβλήματος, η Επιτροπή αποστέλλει επιστολή στις εθνικές αρχές της εν λόγω τρίτης χώρας, ώστε να θέσουν σε εφαρμογή έκτακτα διορθωτικά μέτρα, όπως διαγραφή εγκαταστάσεων από τους σχετικούς καταλόγους, απαγόρευση των εξαγωγών ή εντατικοποίηση των ελέγχων.
Προέλευση των κοινοποιήσεων
Από τις 3.516 αρχικές κοινοποιήσεις που διαβιβάσθηκαν στο RASFF το 2012, οι 332 αφορούσαν ζωοτροφές (9,4%) και οι 299 (8,5%) υλικά επαφής με τρόφιμα. Τα εν λόγω αριθμητικά στοιχεία είναι σύμφωνα με αυτά της έκθεσης του 2011. Οι αρχικές κοινοποιήσεις που αφορούσαν τα τρόφιμα ήταν 2.885.
Έκτακτα θέματα: το παράδειγμα της δηλητηρίασης από μεθανόλη
Τον Σεπτέμβριο του 2012, η τσεχική αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων ενημέρωσε το RASFF για κρούσματα δηλητηρίασης από μεθανόλη μετά την κατανάλωση «χύμα» οινοπνευματωδών. Στην περίπτωση αυτή, η νόθευση των οινοπνευματωδών είχε καταστροφικές συνέπειες και οδήγησε σε 36 θανάτους. Η τσεχική αρχή χρησιμοποίησε τον δίαυλο του RASFF για την άμεση ενημέρωση των εταίρων της στην ΕΕ σχετικά με τις έρευνες και τα μέτρα που είχε λάβει.
Επόμενα βήματα
Καθώς το RASFF αποτελεί πρωτίστως μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με θέματα ασφάλειας των τροφίμων, το σκάνδαλο της τσεχικής μεθανόλης και του αλογίσιου κρέατος έχουν εγείρει τη θεμιτή ανάγκη ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις περιπτώσεις απάτης των τροφίμων, η οποία αποτελεί νέο φαινόμενο. Για τον λόγο αυτόν, το σημείο 5 του σχεδίου δράσης της Επιτροπής αποσκοπεί στην κάλυψη των κενών που διαπιστώθηκαν στον απόηχο του σκανδάλου του αλογίσιου κρέατος και προβλέπει την κατάρτιση διαδικασίας για την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών και προειδοποιήσεων σε περιπτώσεις που ενδεχομένως συνιστούν απάτη τροφίμων.
Ιστορικό
Το δίκτυο RASFF επιτρέπει την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σε περίπτωση εντοπισμού κινδύνων για την υγεία του ανθρώπου στην αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών. Όλα τα μέλη του RASFF (ΕΕ-27, Επιτροπή, EFSA, ESA, Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία και Ελβετία) διαθέτουν 24-ωρη υπηρεσία για τη διασφάλιση της συλλογικής και αποτελεσματικής αποστολής, παραλαβής και διευθέτησης έκτακτων κοινοποιήσεων. Χάρη στο RASFF αποφεύχθηκαν πολλοί κίνδυνοι σχετικοί με την ασφάλεια των τροφίμων, προτού προκληθεί βλάβη στους καταναλωτές.
