Ανάγκη για έκτακτες ρυθμιστικές παρεμβάσεις στην Ελληνική Αγορά και η εξισορρόπηση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Άλεξ Παπαλεξόπουλος: Να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα και όχι τα συμπτώματα

Στη νέα αγορά ηλεκτρισμού η οποία λειτουργεί πλέον με βάση το Target Model αναφέρθηκε στο Fire Side Chat με τον καθηγητή  Μιχάλης Μαθιουδάκη, Academic Director Greek Energy Forum, ο Δρ. Άλεξ Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος & CEO, ECCO Intl, USA. Ερωτηθείς για τα ζητήματα που παρατηρούνται στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας απάντησε ότι «είναι ένα πρόβλημα που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα» αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες συνιστώντας ψυχραιμία ενώ εκτίμησε ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί χωρίς να χρειάζονται πολλές παρεμβάσεις που θα φέρουν αρνητικά αποτελέσματα. Ανέφερε ότι το Target Model δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει θέματα που σχετίζονται με τις διαδοχικές αγορές (προ ημερήσιας, ενδοημερήσιας και εξισορρόπησης) ενώ επεσήμανε ότι η εφαρμογή του στην Ελλάδα έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες  λόγω παραγόντων όπως ο κορεσμός του δικτύου, που συμβάλλει στην αύξηση του κόστους, δηλώνοντας σε αυτή τη βάση ότι «δεν μπορούμε να παραβλέψουμε συγκεκριμένες πτυχές του δικτύου».

Όπως είπε, μία ακόμη ιδιαιτερότητα της ελληνικής αγοράς αφορά στην ανταγωνιστικότητά της καθώς δεν διαθέτει πολλούς παίκτες. Σχολίασε ότι «πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα και όχι τα συμπτώματα», υπογραμμίζοντας τη σημασία παροχής ουσιαστικών κινήτρων και επενδύσεων ενώ συντελείται η ενεργειακή μετάβαση. Ο επικεφαλής της ECCO εξήγησε ότι τα προβλήματα ξεκινούν από την προημερήσια αγορά και αναπαράγονται στις επόμενες επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν θα έπρεπε να εφαρμοστούν ανώτατα όρια προσφορών καθώς αυτό θα έπληττε στην πράξη την ευελιξία της αγοράς. Αναφορικά με την ενδοημερήσια αγορά σχολίασε ότι δεν υπάρχει αρκετή ρευστότητα καθώς αντιστοιχεί σε κάτω από 2% του συνολικού όγκου των συναλλαγών.

Η ανάγκη για έκτακτες ρυθμιστικές παρεμβάσεις στην Ελληνική Αγορά, αλλά και η εξισορρόπηση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τέθηκαν στο επίκεντρο του πάνελ που ανέδειξε την οπτική της παραγόντων της αγοράς. Στο πάνελ συμμετείχαν οι κκ Dr. Άλεξ Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος & CEO, ECCO Intl, USA, Dr. Αθανάσιος Δαγούμας, Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Ελλάδα, Greece, Γιάννης Γιαρέντης, Πρόεδρος & CEO, Admin. of Renewable Energy Sources Operator & Guarantees of Origin, Καθ. Γιώργος Ιωάννου, CEO, EnEx Group, Greece 

Άλεξ Παπαλεξόπουλος: «Να μην πάρουμε μέτρα κάτω από συνθήκες πανικού»

Τα σημαντικότερα προβλήματα στην αγορά χοντρικής στην Ελλάδα ανέδειξε ο Dr. Άλεξ Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος & CEO, ECCO Intl, USA. Όπως είπε παρατηρούνται προβλήματα εγγενή σε σχέση με το target model και προβλήματα σε σχέση με την υλοποίησή του. Όπως δήλωσε ο κ. Παπαλεξόπουλος, «»χρειάζεται υπομονή και να μην πάρουμε μέτρα κάτω από συνθήκες πανικού. Είναι σημαντικό να κοιτάξουμε το μέλλον για την επιτάχυνση της σύζευξη της αγοράς μας με αυτές των υπόλοιπων χωρών και να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια».

Όπως είπε, «η αγορά της επόμενης ημέρας είναι η ραχοκοκαλιά όλων των αγορών, που επιτρέπει διασυνδέσεις και ανταλλαγές με άλλες χώρες».  «Στην αγορά της επόμενης ημέρας χρειάζεται ένας ισχυρός Ρυθμιστής», σύμφωνα με τον κ. Παπαλεξόπουλο και τόνισε ότι «εάν κάνουμε αλλαγές χωρίς να έχουν αναλυθεί επαρκώς, θα έχουμε πρόβλημα.

Α. Δραγούμας: «Επίλυση των ζητημάτων με δίκαιο και μόνιμο τρόπο»

Απ΄ την πλευρά του ο πρόεδρος της ΡΑΕ Dr. Αθανάσιος Δαγούμας, τόνισε ότι «υπάρχει πλήρης ανάγκη για έναν ισχυρό ρυθμιστή». Όπως είπε, η ΡΑΕ συνεργάζεται  με σύνεση, με το  Χρηματιστήριο, με τον ΑΔΜΗΕ και με τον ΔΕΔΗΕ σε ορισμένα θέματα, για την ομαλή μετάβαση της αγοράς μας στην επόμενη ημέρα.

«Ο ρόλος του Ρυθμιστή ευελπιστούμε ότι θα έχει έναν δυναμικό ρόλο να παρεμβαίνουμε όχι διαρκώς αλλά με έναν τρόπο που θα επιλύει ζητήματα με δίκαιο και μόνιμο τρόπο», δήλωσε.

Όπως είπε, «συνεργαζόμαστε στενά με τους αρμόδιους φορείς για την τεκμηρίωση των αποφάσεων» και πρόσθεσε ότι «η αγορά μας θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα».

«Στόχος είναι όχι μόνο να υιοθετούμε το Ευρωπαϊκό πλαίσιο αλλά να συμμετέχουμε και στη λήψη αποφάσεων αποκτώντας έναν περισσότερο ενεργό ρόλο», δήλωσε ο κ. Δραγουμάς , επισημαίνοντας ότι  «με πνεύμα συνεργασίας μπορούμε να συνδυάσουμε και τα βραχυπρόθεσμα και τα μακροπρόθεσμα μέτρα που απαιτούνται».

Γ. Γιαρέντης: «Τα μεγάλα προβλήματα τα έχουμε αφήσει πίσω μας»  

«Τα μεγάλα προβλήματα τα έχουμε αφήσει πίσω μας», ανέφερε απ΄ την πλευρά του ο κ. Γιάννης Γιαρέντης, Πρόεδρος & CEO, Admin. of Renewable Energy Sources Operator & Guarantees of Origin. «Η μεγάλη βιασύνη να έρθει κάτι που έχει ήδη καθυστερήσει ήταν λάθος» δήλωσε, προσθέτοντας ότι «η ΡΑΕ και η πολιτεία πρέπει να διορθώσουν το θέμα και αναδρομικά». Πρόσθεσε δε, ότι «με την επιβάρυνση του Ειδικού Λογαριασμού βάζουμε μία επικίνδυνη νότα σε αυτό που λέμε βιωσιμότητά του».

Ο κ. Γιαρέντης εξέφρασε την ανάγκη «να μη διακινδυνεύσουμε την επενδυτική ασφάλεια για το μέλλον» επισημαίνοντας ότι «βρισκόμενοι σε μία νηπιακή ηλικία, η Ρυθμιστική Αρχή πρέπει να κάνει αυτές τις παρεμβάσεις», έτσι ώστε «τα προβλήματα που δημιουργούν στρεβλώσεις να μην τα λύνουμε με άλλες στρεβλώσεις,.

Γ. Ιωάννου: «Απαιτείται μέτρο και εγρήγορση για μία εύρυθμη αγορά»

Ο πρόεδρος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, Prof. Γιώργος Ιωάννου ανέφερε ότι «οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις είναι αναγκαίες για να αντιμετωπίσουμε συμπεριφορές που οδηγούν σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα».

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Σε όλες τις παρεμβάσεις απαιτείται μέτρο αλλά  απ΄ την άλλη πλευρά μία εγρήγορση ώστε η εύρυθμη λειτουργία να είναι εξασφαλισμένη».

Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, υπάρχουν ιδιαίτερες συνθήκες που αφορούν σε μία βαθιά αλλαγή στην περιοχή μας που επηρεάζει όλους του παίχτες της αγοράς. Όπως είπε, «χρειάζεται χρόνος για να αντιμετωπίσουμε τις ταλαντώσεις».

Τόνισε επίσης ότι «έχουμε άψογη συνεργασία με τον Ρυθμιστή για της υπόλοιπες αγορές που ανοίγονται στο μέλλον όπως η αγορά φυσικού αερίου, αποθήκευσης κλπ, ενώ στην αγορά που διαμορφώνεται την επόμενη ημέρα σημαντικός  θα είναι ο ρόλος των ΑΠΕ, όπως είπε.

Δ. Μίχος: «Ανάγκη για σταδιακή θέσπιση των μέτρων»

Απ΄ τον ΑΔΜΗΕ ο κ.  Δημήτρης Μίχος, Chief Officer of Operation, Infrastructure and Market General Division επεσήμανε το γεγονός ότι η αγορά λειτουργεί εδώ και μόλις τρεις μήνες και πρόσθεσε ότι «δε δόθηκε αρκετός χρόνος για δοκιμές». Σύμφωνα με τον κ. Μίχο, «η αγορά εξισορρόπησης δεν λειτουργεί μόνη της», γι΄ αυτό πρέπει να διαπιστωθούν τρόποι και μέθοδοι βελτίωσης. Το φαινόμενο σύμφωνα με τον κ. Μίχο δεν εμφανίζεται μοναδικά στην Ελλάδα, αλλά παρουσιάζεται σε όλη την Ευρώπη.

«Σταδιακά να θέτουμε το κάθε μέτρο προκειμένου να βλέπουμε τον αντίκτυπό του και να καταλήξουμε σε μία εύρυθμη κατάσταση», πρότεινε ο κ. Μίχος, λέγοντα ότι η δυσκολότερη περίοδος είναι η αρχική».

W. Kaastra: «Ισχυρές δυνάμεις στο "πράσινο" ενεργειακό οικοσύστημα»

Παρουσίαση για τις δυνατότητες που φέρνει το νέο ενεργειακό τοπίο για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις πραγματοποίησε o Wytse Kaastra, Managing Director της Accenture στο πλαίσιο της διαδικτυακής συνάντησης του Athens Energy Dialogues.

Ο κ. Kaastra μίλησε για τις ισχυρές δυνάμεις που διαμορφώνουν το «πράσινο» ενεργειακό οικοσύστημα όπως η ταχεία διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και η εκθετικά αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, λόγω του εξηλεκτρισμού και της προοδευτικής διάδοσης της ηλεκτροκίνησης.

Όπως παρατήρησε το στέλεχος της Accenture, το DNA του ενεργειακού συστήματος αλλάζει όπως αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνεται η ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με το παρελθόν.

Τόνισε ότι παρά τη συγκυρία της πανδημίας παρατηρείται επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης καθώς και αύξηση του ανταγωνισμού για τις εταιρείες με την είσοδο νέων παικτών. Υπογράμμισε δε ότι οι δυνατότητες εναλλακτικής χρηματοδότησης έχουν αντίκτυπο στην κερδοφορία των πράσινων επιχειρηματικών μοντέλων.

Ο κ. Kaastra εξήγησε ότι στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, οι ενεργειακές εταιρείες μετεξελίσσονται από απλούς προμηθευτές σε εταιρείες παροχής ενεργειακών λύσεων, προσθέτοντας αξία για τον τελικό καταναλωτή ο οποίος βρίσκεται ολοένα και πιο ενεργά στο επίκεντρο της ενεργειακής μετάβασης.

Επιπλέον έκανε λόγο για νέες πηγές αξίας για τους καταναλωτές όπως οι  ενεργειακές αναβαθμίσεις, η αυτοπαραγωγή, η αποθήκευση ενέργειας και η ηλεκτροκίνηση, για την οποία εκτίμησε ότι θα επενδυθούν περί τα 600 δισ. ευρώ εντός της επόμενης δεκαετίας, με στόχο την ανάπτυξη σχετικών υποδομών.

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, το στέλεχος της Accenture πρόσθεσε ότι η ενεργειακή μετάβαση δημιουργεί νέα πεδία για την τοποθέτηση των παραδοσιακών εταιρειών προμήθειας δίνοντάς τους νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη μίας «πράσινης» εταιρικής ταυτότητας. Συμπλήρωσε επίσης ότι διαφορετικοί τομείς της αγοράς (π.χ. νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βιομηχανικοί καταναλωτές) χρειάζονται διαφορετικές λύσεις για τη μετάβασή τους στη νέα πραγματικότητα.

Κλείνοντας αναφέρθηκε στη σημαντική πρόκληση για τις επιχειρήσεις να διατηρήσουν μία υγιή ισορροπία ανάμεσα στο παραδοσιακό μοντέλο λειτουργίας τους και στους νέους συσχετισμούς που φέρνει στο προσκήνιο η ενεργειακή μετάβαση.

Οι στόχοι για την ωρίμανση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι τρόποι για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των ρυθμίσεων και  της αγοράς τέθηκαν στο επίκεντρο του πάνελ στο οποίο συμμετείχαν οι κκ. Andrea Testi, Executive Chairman Elpedison, Ντίνος Μπενρουμπή, Γενικός Διευθυντής του Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας (PROTERGIA) της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, Μίλτος Ασλάνογλου, Director Hellenic Federation of Energy Suppliers και Αντώνιος Κοντολέων, Chairman of the Board, Hellenic Union of Industrial Energy Consumers (UNICEN); Energy Consultant of SIDENOR S.A.

A. Testi: «Σε παρόμοια επίπεδα με παρόμοιες αγορές της Ευρώπης οι τιμές εξισορρόπησης»

Την εκτίμηση ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει ρευστότητα και διακυμάνσεις πριν την πλήρη εφαρμογή του Target Model εξέφρασε ο Andrea Testi, εκτελεστικός Πρόεδρος της Elpedison, στο πλαίσιο της συζήτησης για την ωρίμανση της αγοράς ηλεκτρισμού. Μιλώντας για τα υψηλά κόστη που παρατηρούνται στην Αγορά Εξισορρόπησης έθιξε το θέμα του κορεσμού των δικτύων στην Πελοπόννησο και της απόκλισης που παρατηρείται από την πραγματική ζήτηση σε φορτία ενώ μίλησε για θέματα που άπτονται του σχεδιασμού της ίδιας της αγοράς. Σε αυτή τη βάση σχολίασε ότι οι τιμές είναι ευθυγραμμισμένες με παρόμοιες αγορές της Ευρώπης ενώ παρατήρησε ότι απόκλιση παρατηρείται σε επίπεδο όγκων.

Ν. Μπενρουμπή: «Αν θέλουμε ρυθμισμένη αγορά μπορούμε να επιστρέψουμε στο προηγούμενο μοντέλο»

Από πλευράς του ο Ντίνος Μπενρουμπή, γενικός Δ/ντης της Protergia αναρωτήθηκε τι σημαίνει υψηλό κόστος στην Αγορά Εξισορρόπησης, δεδομένου ότι το κόστος της διαμορφώθηκε σε μόλις 9 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο. Επεσήμανε ότι πριν την εφαρμογή του Target Model αυτό που πλήρωναν οι προμηθευτές κυμαινόταν σε 4,7 ευρώ/MW ενώ τώρα που λειτουργεί η αγορά ελεύθερα το κόστος διαμορφώθηκε περίπου στα 10 ευρώ. Επικαλούμενος το παράδειγμα της Ιρλανδίας, που θεωρείται μία συγκρίσιμη  αγορά με την ελληνική, ανέφερε ότι το κόστος εκεί κυμαίνεται στα 12 ευρώ/MWh. Πρόσθεσε ότι «είμαστε στην αγορά για να έχουμε κερδοφορία βάσει των επενδύσεων που έχουμε πραγματοποιήσει» πάντα εντός των κανόνων ανταγωνισμού και του ρυθμιστικού πλαισίου. Χαρακτήρισε τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις ως κίνηση η οποία προσώρας είναι αχρείαστη σχολιάζοντας πώς «αν θέλουμε ρυθμισμένη αγορά μπορούμε να επιστρέψουμε στο προηγούμενο μοντέλο». Συμπλήρωσε επίσης ότι οι ΑΠΕ θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της δικής τους εξισορρόπησης, λόγω της στοχαστικότητάς τους, κάτι που συμβαίνει σε αγορές του εξωτερικού. Επανέλαβε ότι  οι παθογένειες του Target Model ξεκινούν από την Προημερήσια Αγορά, η οποία είναι και η βασική και ως εκ τούτου χρειάζεται διορθωτικές παρεμβάσεις. Κλείνοντας, σημείωσε ότι στην Ελλάδα  υπάρχει αναδρομικότητα σε ό,τι φορά τους κανόνες της αγοράς, κάτι που αποθαρρύνει τους επενδυτές.

Μ. Ασλάνογλου: «Η ελληνική αγορά χρειάζεται ρυθμιστικές παρεμβάσεις»

Ο Μίλτος Ασλάνογλου, γενικός Δ/ντης της ΕΣΠΕΝ ανέφερε από πλευράς του ότι οι κανόνες υπηρετούν έναν σημαντικό διπλό σκοπό: αφενός θεσπίζουν τις διαδικασίες λειτουργίας της αγοράς και αφετέρου θέτουν όρια στη δύναμη των παικτών. Σχολίασε ότι λόγω των χαρακτηριστικών της η ελληνική αγορά θα απαιτεί πάντα κάποια μορφή ρυθμιστικής παρέμβασης τονίζοντας ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν ζητήματα ανταγωνισμού. Σημείωσε ότι η έλλειψη προετοιμασίας έφερε τα προβλήματα και το θέμα είναι να συζητηθούν πώς οι παρεμβάσεις θα είναι επαρκείς. Υπογράμμισε ότι είναι απαραίτητο να ξεκινήσει συζήτηση με όλους τους παίκτες της αγοράς προσθέτοντας ότι χρειάζεται συνεχόμενη διαβούλευση.

Α.  Κοντολέων: «Ευθύνη των προμηθευτών τα υψηλά κόστη στην Αγορά Εξισορρόπησης»

Στις στρατηγικές παικτών της αγοράς απέδωσε τα υψηλά κόστη στην Αγορά Εξισορρόπησης ο Αντώνιος Κοντολέων, Πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, αναφερόμενος σε πρακτικές τεχνηέντως υψηλών προσφορών στην Προημερήσια Αγορά. Σχολίασε δε ότι υπάρχει εναρμονισμένη προσπάθεια καθετοποιημένων παικτών με σκοπό να αυξήσουν τα τιμολόγια σε Υψηλή και Μέση Τάση. Όπως είπε, θεωρεί δικαιολογημένη την παρέμβαση της ΡΑΕ αλλά ανεπαρκή καθώς τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής δεν θεραπεύουν πλήρως την κατάσταση. Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί να μετακυλίεται το κόστος στην ενεργοβόρο βιομηχανία».

Δ. Παπακανέλλου: «Αναγκαία η υλοποίηση του South-East North Electricity Highway»

Κατά την παρουσίασή του με τίτλο: The Greek electricity system evolution & the South-East North Electricity Highway ο κ. Δημήτρης Παπακανέλλου, Consulting, KPMG in Greece, πρότεινε την κατασκευή ενός έργου για την κάθετη ηλεκτρική διακρατική διασύνδεση της Γερμανίας και της Αυστρίας με τις χώρες που θα διατρέχει το διπλό καλώδιο καταλήγοντας στην Ελλάδα. Το έργο θα διασφάλιζε όπως είπε σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς επίσης και την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια του συστήματος, ενώ θα καθιστούσε την Ελλάδα εξαγωγέα σε πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Το κόστος του έργου υπολογίζεται στα δύο δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ δυνητικά θα μπορούσε να εξοικονομήσει πάνω από 700 εκατομμύρια ετησίως, όπως εξήγησε ο κ. Παπακανέλλου.

Όπως είπε, με βάση το ΕΣΕΚ το σύστημα της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα πρόκειται να μετασχηματιστεί δραστικά τα επόμενα χρόνια λόγω της απολιγνητοποίησης και αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας.

Όμως, με βάση τη μελέτη που παρουσίασε ο σύμβουλος της KPKMG, η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ οδηγεί σε περικοπές ρεύματος, οι οποίες πρέπει να επιδοτηθούν, και δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε 25% αύξηση του κόστους ηλεκτρισμού.