Ρυθμίσεις για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

«Ν/Σ Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα, επείγουσες διατάξεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές-πολεοδομικές και ενεργειακές ρυθμίσεις»

Με το νομοσχέδιο αντιμετωπίζουμε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ εισάγονται και διατάξεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για το έτος 2030.

Ειδικότερα το νομοσχέδιο περιέχει τις ακόλουθες ρυθμίσεις σχετικά με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας:

1. Ανάπτυξη υποδομών δικτύου από τον Διαχειριστή ΕΔΔΗΕ για εγκατάσταση έργων ΑΠΕ

Με τη ρύθμιση αυτή ορίζεται ότι η ΡΑΕ, κατά τον υπολογισμό των επιτρεπόμενων εσόδων των Διαχειριστών, δύναται να θεσπίζει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα κίνητρα για τους Διαχειριστές των Δικτύων Διανομής και Μεταφοράς, προκειμένου τα δίκτυα να σχεδιάζονται με γνώμονα την αξιοποίηση ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ κ.ά.

Παράλληλα, ορίζεται ότι στο Σχέδιο Ανάπτυξης του Δικτύου το οποίο καταρτίζεται από τη ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και εγκρίνεται με απόφαση της ΡΑΕ δύναται πλέον να περιλαμβάνονται και τα αναγκαία έργα ανάπτυξης του ΕΔΔΗΕ για τη διασφάλιση της δυνατότητας μελλοντικής διείσδυσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ, τα οποία τεκμηριώνονται ειδικώς από τον Διαχειριστή του Δικτύου.

Με το σύνολο των ρυθμίσεων διευκολύνεται ο σχεδιασμός των Δικτύων ώστε να είναι εφικτή η σύνδεση περισσότερων σταθμών ΑΠΕ.

2. Εταιρικός μετασχηματισμός ΔΕΗ Α.Ε.

Με τη διάταξη αυτή εισάγονται ειδικότερες ρυθμίσεις σχετικά με τη δυνατότητα της ΔΕΗ Α.Ε. να προβεί σε εταιρικό μετασχηματισμό με απόσχιση του κλάδου δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και εισφορά του στη ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.,ενώ παράλληλα τροποποιείται το αρ. 124 ν. 4001/2011 ώστε να ανταποκρίνεται στις προβλέψεις του δικαίου της ΕΕ και της Οδηγίας 2019/944.

3. Ρυθμίσεις αδειοδότησης υβριδικών σταθμών ΑΠΕ και σταθμών ΑΠΕ και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας

Με τη ρύθμιση αυτή παύει η υποβολή αιτήσεων και η χορήγηση Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων για την εγκατάσταση υβριδικών σταθμών στη νήσο Κρήτη, καθόσον πλέον η Κρήτη έχει διασυνδεθεί με το ΕΣΜΗΕ. Επίσης, ορίζεται ότι για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά που αναμένεται να διασυνδεθούν με το ΕΣΜΗΕ εντός των επόμενων τριών ετών δεν υποβάλλονται νέες αιτήσεις για την εγκατάσταση υβριδικών σταθμών.

Παράλληλα, λόγω της επικείμενης αναθεώρησης του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τους σταθμούς που συνδυάζουν μονάδες ΑΠΕ με αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάγκη προσαρμογής της αδειοδότησης των σταθμών ΑΠΕ με αποθήκευση στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τους σταθμούς ΑΠΕ, αναστέλλονται η υποβολή αιτήσεων, η αδειοδότηση και η χορήγηση προσφορών σύνδεσης για την ανάπτυξη έργων αυτού του τύπου.

Επιπλέον, προβλέπεται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης με σκοπό τον σχεδιασμό, καθώς και η εφαρμογή δεσμευτικού χάρτη ενεργειών και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης αυτών, με σκοπό την ανάπτυξη της δραστηριότητας αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και συμμετοχής μονάδων αποθήκευσης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και σε μηχανισμούς ισχύος, σε συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία και ιδίως με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/944.

4. Προσδιορισμός κατανομής εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων ρύπων για τα έτη 2021 έως 2030

Με τη διάταξη αυτή διασφαλίζεται η διαφανής, χρηστή, ορθολογική και ανταποδοτική διαχείριση και κατανομή τμήματος των εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Ειδικότερα, ρυθμίζεται ότι με απόφαση του ΥΠΕΝ θα κατανέμονται ετησίως για την περίοδο 2021 έως 2030 τα έσοδα από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, εκ των οποίων τουλάχιστον το 60% των εσόδων θα αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, ενώ μέρος των εσόδων θα καλύπτει τις ανάγκες της ενίσχυσης για επιχειρήσεις τομέων και υποτομέων που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο διαρροής άνθρακα, θα διατίθεται για την πραγματοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας, δράσεις για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, σε αντιπυρικά έργα καθαρισμού και διαχείρισης με σκοπό τη διατήρηση και αύξηση του αποθέματος των δημόσιων και ιδιωτικών δασών κ.ά.

5. Προσδιορισμός περιθωρίου ισχύος σε κορεσμένα δίκτυα

Με τη ρύθμιση αυτή διατίθεται περιθώριο ισχύος για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος 86 MW στην Πελοπόννησο, 45 MW στις Κυκλάδες, 40 MW στην Εύβοια και 140 MW στην Κρήτη. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο θα μπορεί να υποβάλει μόνο μία αίτηση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος μέχρι 400 kW. Η υποβολή των σχετικών αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους θα γίνεται μέσω κατάλληλου πληροφοριακού συστήματος που θα υλοποιήσει ο Διαχειριστής του Δικτύου. Η ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση.

6. Ρυθμίσεις αδειών αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων

Με τη διάταξη αυτή εναρμονίζεται το εθνικό πλαίσιο με τις προβλέψεις της Οδηγίας 94/22/ΕΚ (L 164), ενώ βελτιστοποιείται η διαδικασία αναζήτησης υδρογονανθράκων ως προς τη δυνατότητα παράτασης διάρκειας αδειών αναζήτησης καθώς και ως προς το τι νοείται ως χορήγηση άδειας αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και τι όχι.

7. Ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικής λειτουργίας, εσωτερικής οργάνωσης και ανεξαρτησίας της ΡΑΕ

Mε τη διάταξη αυτή ενισχύεται η ανεξαρτησία της Αρχής με ρυθμίσεις για τη διοικητική και λειτουργική της αυτοτέλεια σε συμμόρφωση με τον ν. 4622/2019.

8. Θέσπιση Μηχανισμού Παρακολούθησης και Εποπτείας Αγορών από τη ΡΑΕ

Με τη διάταξη αυτή δίνεται στη ΡΑΕ η δυνατότητα υλοποίησης ενός Μηχανισμού Παρακολούθησης και Εποπτείας των Ενεργειακών Αγορών ενισχύοντας έτσι τον εποπτικό της ρόλο στις αγορές ενέργειας, την προστασία του ανταγωνισμού και τον διαφανή έλεγχο της δραστηριοποίησης των Συμμετεχόντων στις αγορές.

9. Πλαίσιο Προτεραιότητας χορήγησης προσφοράς Σύνδεσης στον Διαχειριστή του Συστήματος

Με τη διάταξη αυτή εισάγεται εξουσιοδότηση για έκδοση Υπουργικής Απόφασης  για τον καθορισμό ειδικού πλαισίου προτεραιότητας για τη χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης από τον Διαχειριστή του Συστήματος, συμπληρώνοντας την υφιστάμενη ρύθμιση με την οποία καθοριζόταν η εφαρμογή ειδικού πλαισίου προτεραιότητας που αφορούσε μόνο στον Διαχειριστή του Δικτύου.

10. Εγγυητική Επιστολή Βεβαίωσης Παραγωγού

Με τη ρύθμιση εισάγεται η υποχρέωση προσκόμισης εγγυητικής επιστολής για την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων. Το ύψος της  εγγυητικής επιστολής ορίζεται στα 35.000€/MW, ενώ παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να τροποποιεί το ύψος της Εγγυητικής Επιστολής. Η Εγγυητική Επιστολή θα αποτελεί προαπαιτούμενο για την έκδοση της Βεβαίωσης και θα επιστρέφεται στον ενδιαφερόμενο με την υποβολή στον αρμόδιο Διαχειριστή πλήρους αιτήματος χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης. Ταυτόχρονα, ορίζεται η υποχρέωση προσκόμισης της εγγυητικής επιστολής μέχρι την 31.01.2022 για τους κατόχους υφιστάμενων αδειών παραγωγής και βεβαιώσεων οι οποίοι μέχρι την ημερομηνία αυτή δεν θα έχουν υποβάλει αίτημα για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, προκειμένου να διατηρήσουν σε ισχύ τις άδειες παραγωγής ή τις βεβαιώσεις τους. Η εγγυητική επιστολή σε κάθε περίπτωση θα επιστρέφεται με την υποβολή αίτησης για χορήγηση οριστικής προσφοράς σύνδεσης.

11. Αναστολή προθεσμιών για Διασφάλιση Υλοποίησης Ειδικών Έργων για σταθμούς γεωθερμίας

Με τη ρύθμιση αυτή διασφαλίζεται για τους παραγωγούς εύλογος και επαρκής χρόνος, ώστε να προβούν στην ολοκλήρωση των αναγκαίων προκαταρκτικών ερευνών και γεωτρήσεων για την εν συνεχεία ανάπτυξη των γεωθερμικών σταθμών και παράλληλα παρέχεται στους παραγωγούς αναγκαία ασφάλεια προκειμένου να μην απαξιωθούν πολυετείς επενδύσεις και σημαντικά κεφάλαια για την ανάπτυξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία.

12. Ακατάσχετο προκαταβολών και ενδιάμεσων πληρωμών στο Πρόγραμμα Στήριξης και Ανάπτυξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων του Πράσινου Ταμείου

Με τη διάταξη αυτή εισάγονται ρυθμίσεις σχετικά με το ζήτημα που έχει προκύψει κατά πόσο οι  καταβολές στους δικαιούχους της Δράσης «Πρόγραμμα Στήριξης και Ανάπτυξης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» του Συνεχιζόμενου Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος στις Π.Ε. Κοζάνης, Φλώρινας και στον Δήμο Μεγαλόπολης της Π.Ε Αρκαδίας», δύνανται να κατασχεθούν ή να αποτελέσουν αντικείμενο παρακράτησης με βάση τις διατάξεις της κείμενης φορολογικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Ειδικότερα, ορίζεται ότι μόνον η τελευταία δόση και όχι οι προκαταβολές και οι ενδιάμεσες δόσεις της ενίσχυσης που θα λάβουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο πλαίσιο της προαναφερθείσας δράσης θα δύνανται να υπόκειται σε κατάσχεση ή σε παρακράτηση λόγω οφειλών με βάση την κείμενη φορολογική ή ασφαλιστική νομοθεσία σε ποσοστό έως 30%.

13. Αναβίωση οριστικών προσφορών σύνδεσης μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών από ΟΤΑ

Με τη ρύθμιση αυτή δίνεται η δυνατότητα άπαξ αναβίωσης οριστικών προσφορών σύνδεσης, μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών που αναπτύσσονται από ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού.

14. Φορέας διαχείρισης δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης - Τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 4710/2020

Με τη διάταξη αυτή τροποποιείται η εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας με σκοπό να καταστεί φορέας διαχείρισης όχι μόνο η Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ, Τομέα Ενέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία στη παρούσα φάση είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη λόγω διαχείρισης πλειόνων δράσεων/προγραμμάτων αλλά και το νεοσυσταθέν με τον ν.4710/2020 (Α’ 142) Αυτοτελές Τμήμα Ηλεκτροκίνησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο θα μπορεί να καταστεί Φορέας Διαχείρισης για την υλοποίηση δράσεων. Η τεχνογνωσία της οργανικής Υπηρεσίας, η οποία αποτελεί την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία, είναι πολύτιμος αρωγός για την ταχεία, στοχευμένη και ομαλή εκτέλεση των δράσεων της παρούσας και θα αποφορτίσει την Επιτελική Δομή. Ο ορισμός του εκάστοτε φορέα διαχείρισης θα γίνεται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση της συγκεκριμένης παραγράφου.

15. Αρμοδιότητες του Τμήματος Ορυκτολογίας και Πετρογραφίας (ΤΟΠ) της Διεύθυνσης Ορυκτών Πόρων και Μεταλλευτικής (ΔΟΠΜΕ)

Με τη διάταξη αυτή μετονομάζεται το ήδη σε λειτουργία Μουσείο Ορυκτών και Πετρωμάτων της ΕΑΓΜΕ σε Εθνικό Γεωλογικό Μουσείο.

16. Ρύθμιση θεμάτων ορισμού ΡΑΕ ως αρμόδιας αρχής για θέματα σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού

Με τη ρύθμιση αυτή τροποποιείται το άρθρο 12 του ν. 4001/2011 (ΦΕΚ Α΄ 179) για την προσαρμογή των διατάξεων αυτού σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο αναφορικά με τις αρμοδιότητες της ΡΑΕ και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού.

Επίσης, ορίζεται η ΡΑΕ ως αρμόδια αρχή για τον καθορισμό της ενιαίας εκτίμησης της «αξίας της απώλειας φορτίου» (Value of lost load - VOLL), ενώ με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν γνώμης της ΡΑΕ, καθορίζεται το «κόστος εισόδου» νέας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (Cost of new entry - CONE), το «Πρότυπο Αξιοπιστίας» (Reliability Standard), καθώς και η ποσότητα ισχύος που εντάσσεται στον μηχανισμό διασφάλισης ισχύος.

17. Θέματα προσωπικού και διοίκησης των εταιρειών ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και των συνδεδεμένων αυτής

Με τη ρύθμιση αυτή επιδιώκεται η επίλυση του προβλήματος στελέχωσης της εταιρείας ΑΔΜΗΕ και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών με τρόπο ανάλογο με αυτόν της ΔΕΗ Α.Ε. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι διαδικασίες ΑΣΕΠ που έχει διενεργήσει ο φορέας ακόμα δεν έχουν τελεσφορήσει, παρότι έχουν παρέλθει 4 χρόνια. Ως εκ τούτου, η μη ανανέωση του προσωπικού έχει ως συνέπεια την υποστελέχωση του φορέα. Παράλληλα, ρυθμίζονται οι αμοιβές των στελεχών της εταιρείας ΑΔΜΗΕ Α.Ε., καθόσον μέχρι σήμερα δεν ήταν σε ανταγωνιστικά επίπεδα με αυτές άλλων εταιρειών του κλάδου της ενέργειας με συνέπεια να απομακρύνονται στελέχη ικανά και με εμπειρία, επιδιώκοντας έτσι την προσέλκυση ικανών στελεχών από την αγορά.

18. Απλοποίηση κάλυψης οργανικών θέσεων στη ΔΕΗ Α.Ε.

Με τη διάταξη αυτή προβλέπεται η δυνατότητα εσωτερικής κάλυψης θέσεων διευθυντικών στελεχών προς διασφάλιση μεγαλύτερης ευελιξίας και αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των εξειδικευμένων θεμάτων των εταιρειών ΔΕΗ Α.Ε., ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε., ενώ παράλληλα εισάγεται ρύθμιση που διασφαλίζει την ευέλικτη μετακίνηση στελεχών στη ΔΕΗ Α.Ε., ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε., προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματική διαχείριση των εξειδικευμένων θεμάτων των εταιρειών.