Η εισβολή της Ρωσίας ανάγκασε την Ουκρανία να αλλάξει τον δρόμο των εξαγωγών σιτηρών της, καθώς τα έξι μεγάλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας παραμένουν υπό αποκλεισμό. Η αντιπαράθεση έχει αφήσει εκατομμύρια ανθρώπους σε αυξημένο κίνδυνο πείνας. Συζητείται μια συμφωνία που θα επιτρέψει την επανέναρξη των εξαγωγών, αλλά μπορεί να χρειαστούν μήνες μέχρι να ανοίξουν ξανά τα λιμάνια. Ο Νικ Θορπ του BBC έχει δει τα σημεία συμφόρησης στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία.
«Πρέπει να το καταλάβετε αυτό ως μια υλικοτεχνική αλυσίδα, και υπάρχουν τόσοι πολλοί αδύναμοι κρίκοι», λέει ο Capt Botond Szalma. Στο γραφείο του στη Βουδαπέστη, απλώνεται στο τραπέζι ένας χάρτης της Μαύρης Θάλασσας, του ποταμού Δούναβη και ολόκληρης της ανατολικής πλευράς της Ευρώπης, από την Πολωνία μέχρι την Τουρκία.
Είναι καπετάνιος πλοίου τρίτης γενιάς. ο παππούς και ο πατέρας του μετακόμισαν σιτηρά στον Δούναβη. «Προσπαθούμε να καλύψουμε τη διαφορά για 30 χρόνια καταστροφικής παραμέλησης της σιδηροδρομικής υποδομής σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας», λέει ο Capt Szalma, ο οποίος είναι επίσης εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Εθνικών Ενώσεων Μεσιτών και Πρακτόρων Πλοίων ( Φονάσμπα).
Αυτά τα προβλήματα, από την έλλειψη αποθήκευσης έως την ανεπαρκή μεταφορά, γίνονται πλέον αισθητά καθώς συνεχίζεται ο ρωσικός αποκλεισμός.
Η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιτηρών στον κόσμο. Από τη στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στη χώρα τον Φεβρουάριο, έπρεπε να βρεθούν νέοι τρόποι ώστε η Ουκρανία να εξάγει 20 εκατομμύρια τόνους σιταριού που είχαν απομείνει από τη συγκομιδή του 2021 και τους αναμενόμενους 60 εκατομμύρια τόνους της φετινής συγκομιδής.
Υπάρχουν 12 σιδηροδρομικές διαβάσεις για εμπορευματικά τρένα μεταξύ της Ουκρανίας και των πέντε δυτικών γειτόνων της - Πολωνίας, Σλοβακίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Μολδαβίας. Ο πρώτος υλικοτεχνικός εφιάλτης είναι η μετατόπιση των βαγονιών ή των φορτίων τους από ράγες ευρείας εμβέλειας - πλάτους 1.524 mm, που χρησιμοποιούνται στην πρώην Σοβιετική Ένωση - σε στενότερο ευρωπαϊκό περιτύπωμα - πλάτους 1.432 mm.
Οι ερειπωμένες γραμμές και η έλλειψη βαγονιών, γερανών, ταινιών μεταφοράς και εκπαιδευμένου προσωπικού συνθέτουν την εικόνα.
Τα πολλά που προκύπτουν αθροίζονται τώρα σε μια ροή, αλλά οι ειδικοί λένε ότι θα είναι αρκετό μόνο για να εξάγουμε το ένα τρίτο, στην καλύτερη περίπτωση, των ουκρανικών τροφίμων στον κόσμο, κάτι που απείλησε να ωθήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην επισιτιστική ανασφάλεια.
Διάγραμμα που δείχνει τις χώρες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας
Ένα σύννεφο σκόνης καλαμποκιού τυλίγει τα βαγόνια, τους εργάτες και έναν μοναχικό ηλίανθο δίπλα στην πίστα σε μια λεπτή μεμβράνη λευκής σκόνης στο Eperjeske, κοντά στο Zahony στα σύνορα Ουγγαρίας-Ουκρανίας. Ένα τρένο μπλοκ 30 βαγονιών από την Ουκρανία φεύγει προς τα εμπρός. Κάθε βαγόνι περιέχει 70 τόνους ουκρανικού καλαμποκιού, που προορίζονται για αγρότες στην Ιταλία, για να ταΐσουν τις αγελάδες τους.
Μετά από ποιοτικό έλεγχο, τα βαγόνια εκτοξεύουν τα φορτία τους, ένα προς ένα, σε μια κοιλότητα κάτω από την τροχιά. Στη συνέχεια απορροφάται από τον μεταφορικό ιμάντα, για να χυθεί σε ουγγρικά βαγόνια σε παράλληλη τροχιά. Η όλη διαδικασία διαρκεί αρκετές ώρες. Υπάρχει μόνο χωρητικότητα εδώ για τέσσερα τρένα την ημέρα, για να διασχίσετε τη σιδηροδρομική γέφυρα και να επιστρέψετε για περισσότερα.
Ωστόσο, η ποσότητα που μετακινείται είναι ήδη δέκα φορές μεγαλύτερη από την προπολεμική περίοδο.
«Έχουμε 3.500 πελάτες που έχουν πολλά σιτηρά για εξαγωγή», λέει ο Denys Mararenko της ουκρανικής εμπορικής εταιρείας Agrosem, που επιβλέπει τη μεταφόρτωση. "Υπάρχουν πολλά σημεία συμφόρησης κατά τη φόρτωση... προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια μεγάλη αλυσίδα εφοδιασμού. Δεν έχουμε άλλη επιλογή." Ευχαριστεί τους Ούγγρους που έβγαλαν τόσα πολλά.
Η κατάσταση στην Κωστάντζα
Στον τερματικό σταθμό Comvex του μεγάλου λιμανιού βαθέων υδάτων στην Constanta στη Ρουμανία, κριθάρι από τη Σερβία και τη Ρουμανία διοχετεύεται στα έγκατα του Pretty Sight, ενός πλοίου 30.000 τόνων νηολογημένο στα Νησιά Μάρσαλ.
Σε 24 ώρες θα φορτωθούν 17.000 τόνοι, περίπου το ήμισυ της χωρητικότητας των πλοίων, με προορισμό την Τυνησία. Η ήρα από τα σιτηρά φυσάει παντού, σαν καλοκαιρινή χιονοθύελλα. Οι αποβάθρες εδώ λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο, διοχετεύοντας σιτηρά, όχι μόνο από την Ουκρανία, αλλά από όλη την Κεντρική Ευρώπη.
Χάρτης που δείχνει ναυτιλιακή δραστηριότητα στη Μαύρη Θάλασσα
Η Κωνστάντζα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι σε ολόκληρη τη Μαύρη Θάλασσα, στέλνοντας 65 εκατομμύρια τόνους ετησίως, διπλάσιο ακόμη και από την Οδησσό. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι το λιμάνι αναπτύχθηκε την τελευταία δεκαετία ως η κύρια διέξοδος για σιτηρά της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας στις παγκόσμιες αγορές. Τώρα ανταγωνίζονται για χώρο στην αποβάθρα, παρόλο που τα χρήματα της Ρουμανίας και της ΕΕ προσπαθούν να αυξήσουν τη χωρητικότητα.
«Η ταχύτητα είναι το παν», λέει ο Viorel Panait, διευθυντής της Comvex και πρόεδρος του Constanta Port Business Association. Από την αρχή του πολέμου, η εταιρεία του έχει επενδύσει 4 εκατομμύρια ευρώ (3,1 εκατομμύρια λίρες, 4 εκατομμύρια δολάρια), λέει, κυρίως σε νέους μεταφορείς, και διπλασίασε τον κύκλο εργασιών της στους 70.000 τόνους και 70.000 τόνους έξω την ημέρα.
Από τους 12 εκατομμύρια τόνους σιτηρών που αποστέλλονται από την Κωνστάντζα φέτος, μόνο 1,2 εκατομμύρια τόνοι ήταν Ουκρανοί.
Αλλά δεν πρόκειται μόνο για σιτηρά. Η Ουκρανία χρειάζεται επίσης να εξάγει τα ορυκτά της, λέει ο Panait. "Περιμένουμε και σιδηρομετάλλευμα. Εάν αποτύχουμε, το κόστος των ψυγείων στις κουζίνες των ανθρώπων θα διπλασιαστεί το επόμενο έτος."
Χρειάζονται 36 ώρες για να ταξιδέψουν οι φορτηγίδες 250 χιλιόμετρα (155 μίλια) μέχρι τον Δούναβη μέχρι την Cernavoda, και μετά από το κανάλι στην Constanta. Όταν το νερό είναι υψηλό, μια φορτηγίδα μπορεί να μεταφέρει 1.800 τόνους. Ωστόσο, το χαμηλό νερό στον ποταμό, που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, σημαίνει ότι δεν μπορούν να γεμίσουν το καθένα με περισσότερους από 1.300 τόνους.
Τι θα συμβεί αν ο πόλεμος τελειώσει, ή η Τουρκία μεσολαβήσει μια συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, για να ανοίξει ξανά η Οδησσός και άλλα λιμάνια; Πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να ξαναρχίσουν οι πλήρεις μεταφορές από την Ουκρανία, μέσω της διάσπαρτης από ναρκοπέδιλα Μαύρης Θάλασσας και να αποκατασταθούν οι διάδρομοι μεταφορών;
Έξι μήνες είναι η πιο αισιόδοξη εκτίμηση, ακούω. Άλλοι προτείνουν ένα χρόνο ή περισσότερο.
Περίπου το 40% των εμπορευμάτων που φτάνουν στην Κωνστάντζα προέρχονται με φορτηγίδες κατά μήκος του ποταμού Δούναβη. Τα υπόλοιπα τα φέρνουν σιδηροδρομικώς και οδικώς. Όμως τα ουκρανικά λιμάνια του ποταμού, στο Ρένι και στον Ισμαήλ, είναι υπερφορτωμένα. Κατασκευάστηκαν για τοπικές ποτάμιες μεταφορές και μια μεγάλη ουρά φορτηγών οδηγεί πίσω από το ποτάμι, βαθιά στην Ουκρανία.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις