Γεωργία: Ανοδική τάση της αξίας της παραγωγής, αλλά με προκλήσεις έως το 2035
Η γεωργία της ΕΕ έως το 2035: προκλήσεις και ευκαιρίες
Η γεωργία της ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά από προκλήσεις και ευκαιρίες τα επόμενα χρόνια. Η κλιματική αλλαγή, οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες και η εξελισσόμενη δομή του γεωργικού τομέα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον τομέα.
Κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η γεωργία. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, οι αλλαγές στις βροχοπτώσεις και οι πιο έντονες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν ήδη την παραγωγή τροφίμων.
Η έκθεση μεσοπρόθεσμων προοπτικών της Κομισιόν εκτιμά ότι η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς Κελσίου θα οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής σιτηρών κατά 5%-10% στην ΕΕ. Οι επιπτώσεις θα είναι ακόμη πιο σημαντικές σε εύκρατες περιοχές, όπως η Ελλάδα.
Αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες
Οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες αποτελούν μια άλλη σημαντική πρόκληση για τη γεωργία. Οι καταναλωτές είναι όλο και πιο ανησυχημένοι για την υγεία τους, την περιβαλλοντική επίπτωση της διατροφής τους και την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουν.
Αυτές οι ανησυχίες οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης κρέατος, αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και αυξημένη ζήτηση για βιολογικά και τοπικά προϊόντα.
Εξελισσόμενη δομή του γεωργικού τομέα
Η εξελισσόμενη δομή του γεωργικού τομέα αποτελεί επίσης μια πρόκληση. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις γίνονται όλο και μεγαλύτερες και πιο εντατικές, γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την βιοποικιλότητα.
Ευκαιρίες
Παρά τις προκλήσεις, η γεωργία της ΕΕ έχει επίσης την ευκαιρία να αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια. Η ζήτηση για τρόφιμα αναμένεται να αυξηθεί καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται. Η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και να γίνει ένας σημαντικός προμηθευτής τροφίμων για τον κόσμο.
Η γεωργία της ΕΕ μπορεί επίσης να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από την ψηφιακή τεχνολογία και την καινοτομία. Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει τους γεωργούς να βελτιώσουν την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και την βιωσιμότητα των καλλιέργειών τους.
Η ευρωπαϊκή γεωργία αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η μείωση του πληθυσμού και οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτές οι προκλήσεις αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή γεωργία μέχρι το 2035.
Μέγεθος και χρήση γης
Το μέγεθος της γεωργικής και δασικής γης της ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει αμετάβλητο από σήμερα έως το 2035, αλλά θα υπάρξουν σχετικές αλλαγές στο μερίδιο των διαφόρων τύπων γης. Η έκταση των αροτραίων καλλιεργειών αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς, καθώς η ζήτηση για δημητριακά για ζωοτροφές μειώνεται. Αντ' αυτού, αναμένεται να αυξηθεί η έκταση των καλλιεργειών σόγιας και οσπρίων, καθώς αυτές οι καλλιέργειες είναι πιο ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και έχουν υψηλότερη διατροφική αξία.
Οι αποδόσεις σιτηρών και ελαιούχων σπόρων αναμένεται να παραμείνουν σταθερές, παρά τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτό θα συμβεί χάρη στις θετικές εξελίξεις στην γεωργία ακριβείας, την αμειψισπορά και τη βελτίωση της υγείας του εδάφους. Η παραγωγή σιτηρών αναμένεται να συνεχίσει να κυριαρχείται από το σιτάρι και τον αραβόσιτο, ενώ η παραγωγή οσπρίων και σόγιας θα αυξηθεί σημαντικά.
Η ζήτηση για ζωοτροφές αναμένεται να μειωθεί, καθώς μειώνεται η παραγωγή χοιρινού κρέατος, βοείου κρέατος και γάλακτος. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της χρήσης γης για ζωοτροφές, καθώς οι κτηνοτρόφοι θα στρέφονται σε πιο αποτελεσματικά συστήματα παραγωγής.
- Η παραγωγή φυτικών ελαίων αναμένεται να παραμείνει σταθερή, αλλά η χρήση τους θα μπορούσε να μειωθεί λόγω της μείωσης της ζήτησης για βιοκαύσιμα.
- Η παραγωγή ζάχαρης αναμένεται να μειωθεί, καθώς η κατανάλωση ζάχαρης μειώνεται παγκοσμίως.
- Η παραγωγή βιοκαυσίμων αναμένεται επίσης να μειωθεί, καθώς η ΕΕ στρέφεται σε πιο βιώσιμες επιλογές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Γαλακτοκομικός τομέας
Ο γαλακτοκομικός τομέας της ΕΕ παρουσίασε αξιοσημείωτες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια. Η παραγωγικότητα του γάλακτος αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι στο παρελθόν. Ωστόσο, η παραγωγή γάλακτος αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς έως το 2035, καθώς μειώνεται το μέγεθος της γαλακτοπαραγωγικής αγέλης.
Η παραγωγή ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως το τυρί, ο ορός γάλακτος και το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη, αναμένεται να αυξηθεί, ενώ η παραγωγή πόσιμου γάλακτος και πλήρους γάλακτος σε σκόνη αναμένεται να μειωθεί.
Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στην ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει σταθερή, αλλά ο τρόπος ζωής και οι απαιτήσεις υγείας θα μπορούσαν να αυξήσουν τη ζήτηση για εμπλουτισμένα, λειτουργικά γαλακτοκομικά προϊόντα.
Οι τιμές του νωπού γάλακτος στην ΕΕ αναμένεται να είναι πολύ υψηλότερες από τα επίπεδα πριν από το 2022.
Βόειο, χοιρινό, πουλερικά και κρασί: Οι προοπτικές της παραγωγής και της κατανάλωσης στην ΕΕ έως το 2035
Η κατανάλωση κρέατος και κρασιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αναμένεται να μειωθεί έως το 2035, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή την τάση είναι οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα και την υγεία, καθώς και οι αυξανόμενες τιμές.
Βόειο κρέας
Η κατανάλωση βοείου κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 10% έως το 2035. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, όπως οι ανησυχίες για την υγεία σχετικά με την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η αυξανόμενη δημοτικότητα των φυτικών εναλλακτικών και η αυξανόμενη ζήτηση για χοιρινό κρέας.
Η παραγωγή βοείου κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί επίσης κατά περίπου 10% έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην μείωση των κοπαδιών βοοειδών, καθώς και στη χαμηλότερη κερδοφορία του κλάδου.
Χοιρινό κρέας
Η κατανάλωση χοιρινού κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί επίσης κατά περίπου 10% έως το 2035. Αυτό οφείλεται στις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα της εντατικής παραγωγής χοιρινού κρέατος, καθώς και στην αυξανόμενη δημοτικότητα των φυτικών εναλλακτικών.
Η παραγωγή χοιρινού κρέατος στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί επίσης κατά περίπου 10% έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην μείωση των κοπαδιών χοίρων, καθώς και στη χαμηλότερη κερδοφορία του κλάδου.
Πουλερικά
Η κατανάλωση πουλερικών στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην σχετικά υγιεινή εικόνα των πουλερικών, στην χαμηλότερη τιμή τους και στις αυξανόμενες εξαγωγικές ευκαιρίες.
Η παραγωγή πουλερικών στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί επίσης ελαφρώς έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για κοτόπουλο και γαλοπούλα, καθώς και στην βελτίωση των αποδόσεων των πουλερικών.
Ελαιόλαδο
Η κατανάλωση ελαιολάδου στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερή έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην αυξανόμενη δημοτικότητα της μεσογειακής διατροφής και των εκστρατειών ευαισθητοποίησης για την υγεία που προωθούν τα οφέλη του ελαιολάδου έναντι άλλων λιπαρών.
Η παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει επίσης σχετικά σταθερή έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην αυξανόμενη ζήτηση για ελαιόλαδο, τόσο στην ΕΕ όσο και στις διεθνείς αγορές.
Κρασί
Η κατανάλωση κρασιού στην ΕΕ αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται έως το 2035. Αυτό οφείλεται στις ανησυχίες για την υγεία σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ, τις αυξανόμενες τιμές και τις αυξανόμενες εναλλακτικές επιλογές, όπως τα μη αλκοολούχα ποτά.
Η παραγωγή κρασιού στην ΕΕ αναμένεται επίσης να μειωθεί έως το 2035. Αυτό οφείλεται στην μείωση της έκτασης των αμπελώνων, καθώς και στις αυξανόμενες τιμές των εισροών.
Οι μειώσεις στην κατανάλωση κρέατος και κρασιού στην ΕΕ θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αγροτική οικονομία της Ένωσης. Οι αγρότες θα πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτές τις νέες συνθήκες, εστιάζοντας σε υψηλότερη ποιότητα και παραγωγικότητα.
Προκλήσεις και ευκαιρίες για την παραγωγή φρούτων στην ΕΕ
Η παραγωγή φρούτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αναμένεται να αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων και ευκαιριών τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με μια νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η παραγωγή μήλων, ροδάκινων, νεκταρινιών και ντοματών θα επηρεαστεί από παράγοντες όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αύξηση του ενεργειακού κόστους, οι περιορισμοί στη χρήση φυτοφαρμάκων και οι επιδημίες παρασίτων.
Μήλα
Η παραγωγή μήλων στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς από το 2023 έως το 2035. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση του ενεργειακού κόστους, το οποίο θα αυξήσει το κόστος παραγωγής. Επιπλέον, οι περιορισμοί στη χρήση φυτοφαρμάκων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξημένες απώλειες από παράσιτα και ασθένειες.
Ωστόσο, η κατά κεφαλήν κατανάλωση μήλων στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί. Αυτό οφείλεται στις αυξανόμενες προτιμήσεις των καταναλωτών για κατανάλωση περισσότερων φρούτων.
Ροδάκινα και νεκταρίνια
Η παραγωγή ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί σημαντικά από το 2023 έως το 2035. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα από άλλα φρούτα, όπως τα εσπεριδοειδή και τα ακτινίδια. Επιπλέον, η αύξηση του ενεργειακού κόστους θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων.
Ντομάτες
Η παραγωγή νωπής ντομάτας στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερή από το 2023 έως το 2035. Ωστόσο, η παραγωγή μεταποιημένης ντομάτας αναμένεται να αυξηθεί, καθώς η ΕΕ αποτελεί καθαρό εξαγωγέα αυτών των προϊόντων.
Η αύξηση του ενεργειακού κόστους αποτελεί πρόσθετο περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της παραγωγής νωπής ντομάτας σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, όπως οι Κάτω Χώρες. Ωστόσο, οι νέες επενδύσεις στην Ισπανία και την Πορτογαλία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερες αποδόσεις τομάτας και μεγαλύτερες εκτάσεις καλλιέργειας μεταποιημένης ντομάτας.
Γεωργία: Ανοδική τάση της αξίας της παραγωγής, αλλά με προκλήσεις
Η αξία της γεωργικής παραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο 2,5% ετησίως από το 2023 έως το 2035, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν. Η αύξηση αυτή θα οφείλεται κυρίως στην αύξηση της ζήτησης για γεωργικά προϊόντα, η οποία αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο 1,5% ετησίως.
Οι τιμές των εισροών, όπως τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, αλλά με πιο αργό ρυθμό από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό θα μπορούσε να μετριαστεί από την υιοθέτηση οικονομικά αποδοτικών πρακτικών και την περαιτέρω αύξηση της παραγωγικότητας.
Με βάση την διαφορά μεταξύ της αξίας παραγωγής και των μεταβολών στο κόστος, τα περιθώρια εισοδήματος αναμένεται να αυξηθούν σε ονομαστικούς όρους. Σε πραγματικούς όρους, η εξέλιξή τους θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις του πληθωρισμού και το επίπεδο ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε σύγκριση με τις παγκόσμιες αγορές.
Παρά τους περιορισμούς, κάποια περαιτέρω κέρδη παραγωγικότητας θα μπορούσαν να επιτευχθούν μέσω της εκμηχάνισης και της αυτοματοποίησης. Αυτά, μαζί με τη χαμηλή ελκυστικότητα του τομέα, τη μεταβλητότητα των κερδών και το αυξανόμενο κόστος εργασίας, αναμένεται ότι όλα αυτά θα προκαλέσουν τη συνεχή μείωση της γεωργικής εργασίας.
Κλιματική αλλαγή και γεωργία
Η έκθεση της Κομισιόν περιλαμβάνει επίσης αναλύσεις σεναρίων για τη διερεύνηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην γεωργία.
Το πρώτο σενάριο εξετάζει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις παγκόσμιες γεωργικές αποδόσεις, το εμπόριο και τις τιμές των βασικών προϊόντων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να ευνοήσει την επέκταση της συγκομιζόμενης έκτασης για ορισμένα προϊόντα, όπως το αραβόσιτο, το ρύζι, η σόγια και το σιτάρι. Ωστόσο, οι αποδόσεις πρόκειται να επηρεαστούν πιο αρνητικά και έτσι η αύξηση της έκτασης δεν θα είναι επαρκής για να αντισταθμίσει την πτώση στην παραγωγή, οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές αυτών των προϊόντων.
Το δεύτερο σενάριο εξετάζει τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις μιας ευρύτερης υιοθέτησης πρακτικών διαχείρισης του εδάφους που προωθούν τον άνθρακα δέσμευσης άνθρακα και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) στο έδαφος. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι τυρφώνες αποκατάσταση μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, των πλεονασμάτων N και των εκπομπών NH3, ενώ το έδαφος οι πρακτικές διαχείρισης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της έκπλυσης θρεπτικών συστατικών σε νερό, τη διάβρωση του εδάφους και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και NH3. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη αποδοτικότητα των πρακτικών διαχείρισης του εδάφους με όσον αφορά τον μετριασμό των αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι εγγυημένη, καθώς η δεξαμενή άνθρακα ικανότητα των εδάφους είναι πεπερασμένη. Η ανάλυση σεναρίων έδειξε μέτρια αρνητικές επιπτώσεις στο γεωργικό εισόδημα που οφείλονται κυρίως σε υψηλότερες κόστος που συνδέεται με τις εν λόγω πρακτικές.
Συμπέρασμα
Η έκθεση της Κομισιόν δείχνει ότι η γεωργία στην ΕΕ αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, η ανάπτυξη αυτή θα αντιμετωπίσει ορισμένες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η αύξηση του κόστους και η μείωση της ελκυστικότητας του τομέα.