Στοιχεία για την κλιματική αλλαγή

Σωτηρία Πάνου

Το δόγμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη συνδέεται με πολλά περιβαλλοντικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και η ερημοποίηση του εδάφους. Όσοι πιστεύουν σε αυτή τη θεώρηση, έχουν σκεφθεί την ιδέα να χτίσουν ένα «μεγάλο πράσινο τείχος» στην Αφρική, φυτεύοντας μια τεράστια σειρά δέντρων κατά μήκος της ζώνης Σαχέλ [1].

Δεν θα είναι απαραίτητο. Φέτος σημειώθηκε καταρρακτώδης βροχή στη Σαχάρα, παλιές λίμνες εμφανίστηκαν ξανά και εικόνες από το διάστημα δείχνουν ότι η έρημος χάνει έδαφος, λόγω της βλάστησης.

Η φύση είναι γενναιόδωρη, ακόμη και στη Σαχάρα, όπου η χλωρίδα ανταποκρίθηκε σχεδόν αμέσως στη βροχή. Δεν είναι τόσο ασυνήθιστο φαινόμενο και καθώς έβρεξε τόσο πολύ τους τελευταίους μήνες, φυτά, συμπεριλαμβανομένων θάμνων και δέντρων, αναπτύσσονται σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, όπως οι κοίτες ποταμών [2].

Εκτός από τη βλάστηση, στη μέση της ερήμου εμφανίζονται και λίμνες, όπως η Ιρίκι στο νότιο Μαρόκο, που είχε εξαφανιστεί πριν από 50 χρόνια [3].

Αλλά δεν βρέχει ποτέ με τρόπο που αρέσει σε όλους. Τα σύννεφα μετακινούνται από τις θέσεις τους με αποτέλεσμα, βροχές να πέφτουν εκεί που δεν το περιμένουν οι μετεωρολόγοι. Το νερό πέφτει όταν δεν πρέπει ή όπου δεν πρέπει. Άλλοτε βρέχει πολύ και άλλοτε δεν πέφτει σταγόνα. Η ατμόσφαιρα δεν ανταποκρίνεται στα στάνταρ που έχουν σχεδιάσει οι ειδικοί. Υπάρχουν μέρη της ερήμου Σαχάρα που είναι έως και έξι φορές πιο υγρά από ό,τι θα έπρεπε, καταγγέλλει το CNN [4].

Αν δεν είναι αρεστές οι ξηρασίες, τότε δεν είναι ούτε οι βροχοπτώσεις, και οι ακαδημαϊκοί προσπαθούν να εξηγήσουν τι θεωρούν ως «κλιματικές ανωμαλίες». Μόλις ληφθεί ένας στατιστικός μέσος όρος, όλες οι πραγματικές μετρήσεις θεωρούνται «ανωμαλίες»: θερμοκρασίες, άνεμοι, υγρασία, κυκλώνες…

Όπως συμβαίνει συχνά, όταν τα γεγονότα δεν επιβεβαιώνουν μια θεωρία, όχι μόνο δεν την απαξιώνουν, αλλά μάλλον την ενσωματώνουν σε ένα δυσνόητο μίγμα ασυνεπειών ικανό να εξηγήσει τα πάντα και τις περισσότερες φορές, να τα μπερδέψει όλα.

Ο ένοχος είναι πάντα ο ίδιος: η «κλιματική αλλαγή», που παίζει τον ίδιο ρόλο με τον «αποδιοπομπαίο τράγο» στον Μεσαίωνα. Είναι ανάλογη με τον ρόλο του «κακού» σε κάθε ταινία. Για πρώτη φορά στην ιστορία της επιστήμης, η ίδια αιτία, η «κλιματική αλλαγή», εξηγεί ένα φαινόμενο και το αντίθετό του: τόσο επίμονες ξηρασίες όσο και καταρρακτώδεις βροχές.

Επιπλέον, άλλα φαινόμενα παρουσιάζονται σαν κανονικά και άλλα σαν να ήταν εξαιρετικά. Έτσι, αναδύεται ένα υποείδος του δόγματος το οποίο αποκαλούν «ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα», για να ενισχύσουν τις θεωρίες τους.

Είτε ακραία είτε όχι, τα καιρικά φαινόμενα είναι μέρος της φύσης. Η ανθρωπότητα τα γνώριζε πάντα και μερικές φορές, οι συνέπειές τους είναι καταστροφικές. Αλλά αυτό συμβαίνει τόσο με τις πλημμύρες όσο και με τις ξηρασίες. Οι «πόλεμοι του νερού» συμβαίνουν τόσο λόγω υπερβολής όσο και λόγω έλλειψης, και οι συνέπειες και των δύο είναι επίσης ίδιες: μετατοπίσεις πληθυσμών, τις οποίες το CNN υπολογίζει σε «εκατοντάδες χιλιάδες». Αν δεν βρέχει, οι άνθρωποι μετακινούνται προς τη μία πλευρά, και αν βρέχει πολύ, επιστρέφουν στην άλλη πλευρά.

Η ανθρωπότητα θα ήθελε να ελέγχει τα καιρικά φαινόμενα, να έχει πάντα βροχή την κατάλληλη στιγμή και στο σωστό μέρος, για να αποφύγει τους ανέμους που προκαλούν τυφώνες και πολλά άλλα. Οι τεχνολογίες όμως που έχει αναπτύξει, βρίσκονται πολύ μακριά από τέτοια επιτεύγματα.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] https://www.sciencenews.org/article/africa-great-green-wall-trees-sahel-climate-change

[2] https://abcnews.go.com/International/parts-sahara-desert -turning-green-amid-influx-heavy/story?id=113927214

[3] https://www.eltiempo.es/noticias/el-lago-iriki-reappear-en-el-sur-de-marruecos-despues -of-50-years-due-to-intense-rains

[4] https://edition.cnn.com/2024/09/13/weather/sahara-desert-green-climate/index.html

Πηγή https://www.geoeurope.org/2024/11/02/stoixeia-gia-tin-klimatiki-allagi/