Η ίδρυση του νέου Ινστιτούτου είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, με σκοπό την ανίχνευση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, καθώς και τη μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.