Οι δράσεις της ΕΕ για την μείωση των εκπομπών άνθρακα

Οι κλιματικοί στόχοι της ΕΕ

Με στόχο την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής,το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ο οποίος επιταχύνει τον στόχο μείωσης των εκπομπών για το 2030 από 40% σε τουλάχιστον 55% και μετατρέπει την πολιτική δέσμευση για μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050 σε νομική υποχρέωση.

Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, δηλαδή τον χάρτη πορείας της ΕΕ για την ουδετερότητα του κλίματος. Προκειμένου η ΕΕ να πετύχει τους κλιματικούς της στόχους, η Επιτροπή παρουσίασε τη φιλόδοξη δέσμη μέτρων «Fit for 55» η οποία περιλαμβάνει έξι νόμους για το κλίμα και την ενέργεια και 13 αναθεωρήσεις νόμων.

Δείτε το γράφημά μας για την πρόοδο της ΕΕ σχετικά με τους στόχους της για την κλιματική αλλαγή.

Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών στον κλάδο της βιομηχανίας

Το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ΣΕΕ) της ΕΕ στοχεύει στη μείωση των βιομηχανικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, υποχρεώνοντας τις εταιρείες να κατέχουν άδεια για κάθε τόνο ισοδύναμου CO2 που εκπέμπουν. Η αγορά τους θα γίνεται μέσω δημοπρασιών ενώ θα δοθούν και κίνητρα για να ωθήσουν την καινοτομία στον τομέα της βιομηχανίας.

Το ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών αποτελεί την πρώτη διεθνή αγορά άνθρακα και παραμένει η μεγαλύτερη. Ρυθμίζει περίπου το 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και καλύπτει κατά προσέγγιση 10.000 σταθμούς παραγωγής ενέργειας και εργοστασιακές μονάδες στην ΕΕ.

Η ΕΕ επεξεργάζεται την αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η Επιτροπή προτείνει τη μείωση των εκπομπών του τομέα κατά 61% έως το 2030, ενώ το Κοινοβούλιο ζητά μείωση ύψους 63% (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005).

Μάθετε περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ και την μεταρρύθμισή του.

Μείωση των εκπομπών στις μεταφορές

Εκπομπές από αεροπλάνα και πλοία

Η πολιτική αεροπορία ευθύνεται για το 13,4% των συνολικών εκπομπών CO2 που προκύπτουν από τις μεταφορές στην ΕΕ. Στις 8 Ιουνίου 2022, το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών για τις αερομεταφορές ώστε να εφαρμοστεί σε όλες τις πτήσεις που αναχωρούν από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων που προσγειώνονται εκτός της περιοχής.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν τη σταδιακή εισαγωγή των βιώσιμων καυσίμων (όπως τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια, τα συνθετικά καύσιμα ή και το υδρογόνο) στην αεροπορία από το 2025, ώστε το 2050 να φτάσουν το 85% του συνόλου των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο.

Επιθυμούν επίσης την επιτάχυνση της απαλλαγής της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκποµπές μέσω της συμπερίληψης των θαλάσσιων μεταφορών στο ΣΕΔΕ.

Μάθετε τι κάνει η ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών από πλοία και αεροπλάνα.

Εκπομπές αυτοκινήτων

Τα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά παράγουν περίπου το 15% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ. Το Κοινοβούλιο υιοθέτησε την πρόταση της Επιτροπής επίτευξη μηδενικών εκπομπών στις οδικές μεταφορές έως το 2035. Η πρόταση ορίζει τη μείωση κατά 55% για τα αυτοκίνητα και 50% για τα φορτηγά έως το 2030 ως ενδιάμεσους στόχους.

Μάθετε περισσότερα για τους νέους στόχους μείωσης εκπομπών CO2 από τα αυτοκίνητα.

Το Κοινοβούλιο συμφώνησε να θεσπίσει τιμολόγηση του άνθρακα για τις οδικές μεταφορές και τη θέρμανση, στα πλαίσια του νέου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ("ΣΕΔΕ ΙΙ"). Οι ευρωβουλευτές θέλουν οι επιχειρήσεις να πληρώσουν τον λεγόμενο "φόρο άνθρακα" για προϊόντα όπως τα καύσιμα ή τα καύσιμα θέρμανσης, με εξαίρεση των πολιτών έως το 2029.

Εισφορά άνθρακα σε εισαγωγές αγαθών

Η δημιουργία ενός μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) θα ενθάρρυνε την απαλλαγή των ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών βιομηχανιών από τις ανθρακούχες εκπομπές μέσω της επιβολής εισφοράς σε εισαγωγές προϊόντων που προέρχονται από λιγότερο κλιματικά φιλόδοξες χώρες. Στοχεύει στην πρόληψη της "διαρροής άνθρακα" που προκύπτει με την μετατόπιση της παραγωγής ρυπογόνων βιομηχανιών σε χώρες με λιγότερο αυστηρούς κανόνες για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Τον Ιούλιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) που θα επιβάλλει εισφορές άνθρακα σε εισαγωγές ορισμένων προϊόντων από χώρες εκτός της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές ζητούν την εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2023, με μεταβατική περίοδο μέχρι το τέλος του 2026 και πλήρη εφαρμογή μέχρι το 2035.

Μάθετε περισσότερα σχετικά με την πρόληψη της διαρροής άνθρακα.

Μείωση των εκπομπών άνθρακα σε άλλους τομείς

Τομείς που δεν καλύπτονται από τo τρέχον Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής Αερίων Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ) - όπως οι μεταφορές, η γεωργία, οι υποδομές και η διαχείριση των αποβλήτων - εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% των συνολικών εκπομπών της ΕΕ. Η Επιτροπή πρότεινε τη μείωση των εκπομπών από αυτούς τους εκτός ΣΕΔΕ τομείς κατά 40% μέχρι το 2030 συγκριτικά με τα ποσοστά του 2005.

Αυτό θα πραγματοποιηθεί μέσα από την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί σε εθνικό επίπεδο, στα πλαίσια του κανονισμού για τον επιμερισμό προσπαθειών. Οι εθνικοί στόχοι μείωσης των εκπομπών υπολογίζονται βάσει του κατά κεφαλήν ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Οι χώρες της ΕΕ με χαμηλότερα εισοδήματα θα λάβουν υποστήριξη.

Τα κτίρια και οι οδικές μεταφορές καλύπτονται στα πλαίσια του κανονισμού για τον επιμερισμό προσπαθειών αλλά και στα πλαίσια του νέου ΣΕΔΕ.

Διαβάστε περισσότερα για τους στόχους μείωσης των εκπομπών σε κάθε χώρα της ΕΕ.

Τα δάση και η κλιματική αλλαγή

Τα δάση στην ΕΕ απορροφούν σχεδόν το 7% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ κάθε χρόνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να χρησιμοποιήσει αυτή την δυναμική για να καταπολεμήσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Στις 8 Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με πρόταση νόμου για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βελτίωση των φυσικών καταβοθρών άνθρακα στους τομείς της χρήσης γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοκομίας. Οι τομείς αυτοί καλύπτουν τη χρήση εδαφών, δέντρων, φυτών, βιομάζας και ξυλείας.

Οι ευρωβουλευτές στήριξαν την πρόταση της Επιτροπής για την αύξηση του στόχου της ΕΕ όσον αφορά τις απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα αυτό, κάτι το οποίο αναμένεται να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τον στόχο του 55 % έως το 2030.

Δείτε το γράφημα μας για να μάθετε πως η ΕΕ χρησιμοποιεί τα δάση προκειμένου να αντισταθμίσει τις εκπομπές άνθρακα