Στήριξη της εγχώριας παραγωγής γάλακτος

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απάντησε στις ερωτήσεις που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Γ. Αντωνιάδης, για τα θέματα στήριξης τηε εγχώριας παραγωγής γάλακτος.Ακολουθεί ολόκληρη η απάντηση: 

Στο πλαίσιο λειτουργίας της χώρας μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) εσωτερική αγορά νοείται όλη η Ε.Ε. και τα αγαθά διακινούνται ελεύθερα. Η χρήση γάλακτος από άλλα κράτη-μέλη για τη μεταποίηση και παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων δεν αντίκειται στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

Το σύστημα ελέγχου της διακίνησης γάλακτος και προϊόντων γάλακτος μέσω των ισοζυγίων εισροών και εκροών στη χώρα μας ρυθμίζεται από την αριθ. 175180/2011 (Β 1721) ΚΥΑ με θέμα «Αντικατάσταση της υπ' αριθμ. 296113/2006 (Β' 1414) Κοινής Υπουργικής Απόφασης με θέμα Μέτρα για τον έλεγχο της παραγωγής, αξιοποίησης, μεταποίησης, τυποποίησης, διακίνησης και εμπορίας για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα'» και την αριθ. 1678/111284/2015/2015 (Β 2257) Υ.Α. με θέμα «Λεπτομέρειες εφαρμογής της υπ' αριθμ. 175180/2011 (Β1 1721) Κοινής Υπουργικής Απόφασης και ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικτυακή σύνδεση επιχειρήσεων του γαλακτοκομικού τομέα στο πληροφοριακό σύστημα ΑΡΤΕΜΙΣ.» Στο ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο προβλέπεται όλο το σύστημα ελέγχου με τα κλιμάκια ελέγχου, τη διαδικασία διεξαγωγής των ελέγχων, τη διαδικασία κυρώσεων, στην περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων, και, πλέον, τη διαδικτυακή διασύνδεση των επιχειρήσεων του γαλακτοκομικού τομέα με το σύστημα ΑΡΤΕΜΙΣ, με σκοπό τον έλεγχο της αγοράς και την πάταξη των φαινομένων της παραπλάνησης του καταναλωτή.

Για τη στήριξη του κλάδου της γαλακτοπαραγωγού αγελαδοτροφίας, στον οποίο το παρόν διάστημα ασκείται ακόμη πιο έντονη πίεση από τις διεθνείς, ευρωπαϊκές αλλά και εθνικές συγκυρίες κρίσης, απαιτούνται συντονισμένες δράσεις και συνέργειες. Για τον λόγο αυτό, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, θα υλοποιηθεί συντονισμένο σχέδιο δράσης για τον έλεγχο της αγοράς του γάλακτος κατά μήκος όλης της αλυσίδας παραγωγής και εμπορίας, με εντατικοποίηση των ελέγχων στις εισόδους και σε όλη την αλυσίδα διακίνησης μέχρι το ράφι του καταναλωτή, ώστε να παταχθούν φαινόμενα ελληνοποιήσεων, φοροδιαφυγής, αισχροκέρδειας και παραπλάνησης του καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογείται η διασύνδεση ψηφιακών βάσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και του Υπουργείου Οικονομικών για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της ιχνηλασιμότητας όλων των σταδίων της εμπορίας και διακίνησης του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Παράλληλα, επειδή χα προβλήματα του συγκεκριμένου κλάδου, λιγότερο ή περισσότερο, τα αντιμετωπίζει όλη η Ευρώπη, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) στα τελευταία συμβούλια Υπουργών Γεωργίας κάνει συστηματική αναφορά σε μερικές προϋποθέσεις που θεωρεί ότι είναι, ειδικά για τον εν λόγω κλάδο, πάρα πολύ σημαντικές και μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που συνδέοντα άμεσα με την ευρωπαϊκή κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα. Συγκεκριμένα, σε επίπεδο EE, το ΥΠΑΑΤ θα συνεχίσει να διεκδικεί:

- την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που λειτουργεί προς την κατεύθυνση βελτίωσης της διαφάνειας της αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει τη δυνατότητα της προαιρετικής αναγραφής της χώρας προέλευσης της πρώτης ύλης ειδικά για τα γαλακτοκομικά. Σημειώνεται ότι το ΥΠΑΑΤ επιμένει στην υποχρεωτική αναγραφή και καλεί ειδικά τις ελληνικές βιομηχανίες να προχωρήσουν στην αναγραφή, με το επιχείρημα ότι ο Έλληνας καταναλωτής πρέπει να πληροφορείται και να αποφασίζει εάν θέλει να πληρώσει τέσσερα, πέντε ή δέκα λεπτά παραπάνω για το φρέσκο γάλα το ελληνικό που έχει όλες αυτές τις προϋποθέσεις που όλοι στηρίζουμε και είναι μία πραγματικότητα,

- την έμπρακτη στήριξη της διαπραγματευτικής δύναμης των παραγωγών μέσα από τη στήριξη της δημιουργίας και ενίσχυσης συλλογικών δομών και καθετοποιημένων μοντέλων,

- το σύστημα κεντρικής εποπτείας και έναν μηχανισμό εξισορρόπησης της γαλακτοπαραγωγής σε όλο το μήκος και το πλάτος της EE και τη διασφάλιση τιμών παραγωγού άνω του κόστους,

- την εφαρμογή σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενός κώδικα δεοντολογίας στις εμπορικές σχέσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου πώλησης γάλακτος κάτω του κόστους παραγωγής ή σε τιμές καταναλωτή μακράν των τιμών παραγωγού χωρίς ισοκατανομή της προστιθέμενης αξίας,

- την καθιέρωση συγκεκριμένων κανόνων καθορισμού των περιθωρίων κέρδους σε όλη την τροφική αλυσίδα,

- την έγκριση επιπλέον χρηματοδότησης για προγράμματα προώθησης στην εσωτερική αγορά αλλά και στις τρίτες χώρες με παράλληλη εντατικοποίηση των προσπαθειών της EE για αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων με τρίτες χώρες και την εξεύρεση νέων αγορών με διασφάλιση ισοτιμίας μεταξύ των συμφερόντων όλων των χωρών της EE κατά τις διαπραγματεύσεις και

- τη σύσταση Ειδικής Ομάδας Υψηλού Επιπέδου από την EE προς αναζήτηση και ανάδειξη λύσεων (α) για εργαλεία παρέμβασης στην αγορά και πρόληψης κρίσεων, (β) για κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης (πολύ χαμηλότοκα δάνεια για διευκόλυνση της ρευστότητας ή και άμεσες ενισχύσεις) και (γ) για διασφάλιση δίκαιου εισοδήματος για τους παραγωγούς.

Όσον αφορά στο εσωτερικό της χώρας, επισημαίνεται ότι αξιοποιούνται τα διαθέσιμα εργαλεία παρέμβασης και συγκεκριμένα:

- Συνεχίζεται η στήριξη του κλάδου μέσα από τις άμεσες ενισχύσεις, την ενίσχυση του γάλακτος των μικρών νησιών του Αιγαίου Πελάγους και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (ΠΑΑ) 2014-2020. Το νέο ΠΑΑ θα αποτελέσει πηγή χρηματοδότησης για τη στήριξη των Οργανώσεων Παραγωγών, για τη δημιουργία τους αλλά και για την εμπορική δραστηριοποίησή τους καθώς και για ευρύτερες συμπράξεις με ερευνητικά κέντρα ή φορείς για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, την ανάπτυξη καινοτομιών και, ενδεχομένως, για τη δημιουργία συμπράξεων πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης/εμπορίας/διάθεσης των προϊόντων στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των τοπικών προϊόντων, του εξαγωγικού προσανατολισμού και της διασύνδεσης με τον τουρισμό.

- Για την προβολή και προώθηση των γαλακτοκομικών προϊόντων που παράγονται από εγχώρια πρώτη ύλη έχει θεσπιστεί το Εθνικό Σήμα σε εφαρμογή του Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ Α 2012). Με βάση την αριθμ. Κ4-7838/ΦΕΚ Β/1432/04.06.14 ΚΥΑ, ως φορέας απονομής του Ελληνικού Σήματος στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα ορίστηκε ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στον οποίο υποβάλλονται οι σχετικές αιτήσεις από ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Απαιτείται προώθηση και γνωστοποίηση στο ευρύ καταναλωτικό κοινό της διαφοροποίησης του εν λόγω σήματος, η οποία θα γίνει συντονισμένα από την αρμόδια Γενική Γραμματεία Εμπορίου.

- Για τη στήριξη των μικρών μονάδων παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, καθετοποιημένων ή μη, έχουν εκδοθεί εθνικά μέτρα και παρεκκλίσεις από το ενωσιακό πλαίσιο των Καν. (ΕΚ) 852/2004 και (ΕΚ) 853/2004, προς την κατεύθυνση της στήριξης και της διευκόλυνσης της μικρής, τοπικής και παραδοσιακής παραγωγής.

- Σχετικά με τη ρύθμιση της εμπορικής διάρκειας ζωής του γάλακτος, αλλά και των λοιπών συστάσεων των εργαλειοθηκών του ΟΟΣΑ, αυτά υλοποιήθηκαν ως «προαπαιτούμενα» στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης της χώρας μας με τους δανειστές της.

Από τα τηρούμενα αρχεία του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ προκύπτει ότι το έτος 2015, είκοσι πέντε (25) επιχειρήσεις δήλωσαν ότι προμηθεύονται αγελαδινό γάλα (νωπό, θερμικά επεξεργασμένο και συμπύκνωμα) από χώρες της Ε.Ε.

Παρατίθεται ο σχετικός πίνακας:

Επιχειρήσεις που εμφανίζονται με εισροές γάλακτος (kg) από Ε.Ε. το 2015 σύμφωνα με τις δηλώσεις προμήθειας πρώτων υλών

Καμία επιχείρηση δεν δήλωσε εισαγωγή γάλακτος από τρίχες χώρες. Επισημαίνεται ότι οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες ελέγχονται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο χρόνια. Τέλος, σημειώνεται ότι ο ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ως φορέας απονομής του Ελληνικού Σήματος στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, διενεργεί ελέγχους σε όσες βιομηχανίες αιτήθηκαν την απονομή του Ελληνικού Σήματος στα προϊόντα τους, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι τηρούνται οι όροι και οι απαιτήσεις του Κανονισμού Απονομής.

Η χρήση του όρου «ελληνικό προϊόν» στις συσκευασίες των προϊόντων που παράγονται σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα δεν συνιστά ελληνοποίηση, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό τελωνιακό κώδικα. Επισημαίνεται ότι μόνο η χρήση του Ελληνικού Σήματος συνιστά βεβαίωση της προέλευσης του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.