Ποια κρίση! Για τις εξωστρεφείς μεγάλες εταιρείες που τυποποιούν μέλι, όπως η ιστορική Αλέξανδρος Πίττας – Μέλι Αττικής και η Melinda, η φετινή χρονιά εξελίσσεται σε μεγάλη ευκαιρία. Και τούτο καθώς καταγράφεται σημαντική αύξηση στη ζήτηση από το εξωτερικό που κατατάσσει το μέλι μαζί με τα φρούτα στα μοναδικά προϊόντα τα οποία καταγράφουν φέτος αύξηση -και μάλιστα σημαντική- των εξαγωγών! Κάτι φυσικά που τροφοδοτεί εκ νέου το ντιμπέιτ για έναν κλάδο που ενώ έχει τεράστιες δυνατότητες λόγω του ποιοτικού προϊόντος του δεν κατάφερε ποτέ να το εκμεταλλευτεί κάνοντας την οικονομική διαφορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., φέτος οι εξαγωγές τροφίμων στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου υπερέβησαν τα 3 δισ. ευρώ σε αξία, εκ των οποίων τα 2,16 δισ. περίπου σε χώρες της Ε.Ε. Πρόκειται για αύξηση που προσεγγίζει διψήφιο ποσοστό σε σχέση με πέρυσι, με αιχμή κυρίως τα φρούτα – λαχανικά και δευτερευόντως το μέλι. Ολα συνδέονται με την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση τροφών πλούσιων σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κ.ο.κ. που χρησιμοποιούνται για τη θωράκιση του οργανισμού έναντι των ιώσεων.
Για το μέλι, ειδικότερα το τελευταίο τρίμηνο, δημιουργείται μια δυναμική την ώρα που είναι σε εξέλιξη διεθνείς μελέτες που επιχειρούν να το συνδέσουν με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και ως κομμάτι της λύσης που αναζητείται έναντι του κορωνοϊού.
Οι προοπτικές
Συνολικά, πάντως, σύμφωνα με ειδική ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, οι εξαγωγές μελιού έχουν καταγράψει ισχυρή άνοδο την τελευταία δεκαετία, σχεδόν διπλασιάζοντας το μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά, το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα μικρό. Συγκεκριμένα, έφτασε το 2019 το 0,74% από 0,42% το 2009. Σε αυτό το διάστημα ο όγκος των ελληνικών εξαγωγών πενταπλασιάστηκε, αν και η τιμή περιορίστηκε κατά 29%, στα 4 ευρώ το κιλό, από τα σχεδόν 6 ευρώ πριν από μια δεκαετία. Αξιοσημείωτες εξαγωγές γίνονται στη Γερμανία, στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και στις ΗΠΑ, με στόχευση κυρίως στην Ομογένεια.
Βέβαια για να κατανοηθούν οι εξελίξεις αυτές, είναι σημαντικό να σκιαγραφηθεί η πολυπλοκότητα της διεθνούς αγοράς μελιού, η οποία χονδρικά χωρίζεται σε τρία segments:
1) Εξαγωγείς χαμηλής τιμής όπως η Κίνα, η Αργεντινή και η Ινδία, που εξάγουν σε τιμές κάτω των 2 ευρώ/kg και καλύπτουν σε όγκο το 70% της αγοράς.
2) Εξαγωγείς μεσαίας τιμής (περίπου 2-5 ευρώ/kg).
3) Premium brand όπου η Νέα Ζηλανδία επιτυγχάνει τιμή δεκαπλάσια του μέσου όρου (περίπου 25 ευρώ/κιλό), καλύπτοντας σε όγκο μόλις το 1,2% της διεθνούς αγοράς.
Η Ελλάδα προς το παρόν προσπαθεί να αυξήσει τον σχετικό της όγκο, αξιοποιώντας και εισαγωγές μελιού από τη Βουλγαρία (οι οποίες εξαπλασιάστηκαν σε όγκο κατά την τελευταία δεκαετία). Η στρατηγική αυτή στοχεύει να συνδυάσει τον ρόλο του ποιοτικού παραγωγού με τον ρόλο του μεταπωλητή, δημιουργώντας έτσι μια λεπτή ισορροπία για το brand του ελληνικού μελιού το οποίο σήμερα παράγουν περίπου 2 εκατομμύρια μελίσσια και 25.000 μελισσοκόμοι, εκ των οποίων μόνο οι 5.000 επαγγελματίες.
Και τούτο διότι το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα και στη συγκεκριμένη αγορά.
Σημειωτέον ότι η ετήσια παραγωγή ελληνικού μελιού τα τελευταία χρόνια κυμαίνεται μεταξύ 17.000 και 18.000 τόνων. Τα 2/3 της παραγωγής είναι μέλι μελιτώματος (πεύκο 55%-60%, έλατο 5%-10%), ενώ το 1/3 μέλι ανθέων (10% θυμάρι, 10% πορτοκαλιά).
Γιώργος & Αλεξάνδρα Πίττα / Αττική Μελισσοκομική Εταιρεία – Αλέξανδρος Πίττας ΑΕΒE: Το πλέον γνωστό ελληνικό brand με ιστορία 92 ετών
Τ α αδέλφια Γιώργος και Αλεξάνδρα Πίττα βρίσκονται στο τιμόνι της πιο γνωστής εταιρείας του χώρου, της Αττικής Μελισσοκομικής Εταιρείας – Αλέξανδρος Πίττας ΑΕΒΕ από τη δεκαετία του ’70. Οι πρώτες εξαγωγές της εταιρείας είχαν γίνει ήδη προπολεμικά, όταν στο τιμόνι της οικογενειακής επιχείρησης ήταν οι ιδρυτές, ο πατέρας τους Παναγιώτης και ο αδελφός του Αλέξανδρος. Η στόχευση απλή, το τυποποιημένο ελληνικό μέλι να συνδέσει την Ομογένεια με τη μητέρα πατρίδα. Από τη δεκαετία του ’50 και μετά, όταν και η εταιρεία εκμεταλλεύτηκε το σχέδιο Μάρσαλ για να στήσει νέες βάσεις στο Περιστέρι και να αναπτυχθεί, η εξωστρεφής προσπάθεια θα γίνει πιο συγκροτημένα και το Μέλι Αττική θα αποκτήσει παρουσία σε ΗΠΑ -όπου κατάφερε να μπει ακόμα και στην κουζίνα του Λευκού Οίκου-, Καναδά, Αυστραλία, καθώς και σε αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής.
Τα χρόνια της ελληνικής κρίσης δεν ήταν εύκολα για την ιστορική εταιρεία. Από τη μία η πτώση της εσωτερικής κατανάλωσης, από την άλλη οι υποχρεώσεις που είχαν δημιουργηθεί με το μεγάλο επενδυτικό σχέδιο κατά τη «δεκαετία της ευμάρειας», όταν και δημιουργήθηκαν οι μεγάλες εγκαταστάσεις στο Κρυονέρι, ασκούσαν διαρκώς πίεση.
Επομένως, η αναδιάρθρωσή της με άξονα την προσπάθεια τόνωσης των εξαγωγών και το συνολικό συμμάζεμα, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων νέες διευκολύνσεις εκ μέρους των πιστωτών και πώληση του παλιού κτιρίου στο Περιστέρι, εξακολουθούν να αποτελούν προτεραιότητα.
Σήμερα προϊόντα με το σήμα Μέλι Αττική μπορεί να βρει κανείς σε 40 χώρες, μεταξύ των οποίων στις ΗΠΑ, στη Βρετανία, στη Γαλλία, στη Μέση Ανατολή, στην Ιαπωνία, στον Καναδά κ.α. Βασικός στόχος της εταιρείας παραμένει η αγορά του ντελικατέσεν.
Η εταιρεία συνεργάζεται με περίπου 2.000 οικογένειες μελισσοκόμων σε Θάσο, Κρήτη, Καρδίτσα κ.α. διατηρώντας συνεργασίες ετών, ενώ τα τελευταία χρόνια προσφέρει πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας με τις συνεργαζόμενες τράπεζες.
Η Μέλι Αττική διαθέτει μερίδια άνω του 45% στην ελληνική αγορά κερδίζοντας κατά κράτος και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία ανέρχονται περίπου στο 20% της αγοράς. Τα τελευταία συνήθως έχουν μεγάλη διείσδυση στο HORECA ή στις βιομηχανίες τροφίμων και τις εξαγωγές.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις που αφορούν τη χρήση του 2018, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας διαμορφώθηκε στα 18 εκατ. ευρώ γράφοντας ζημίες 953.258 ευρώ, επηρεασμένος κυρίως από την αναγνώριση ζημιών απομείωσης του ακινήτου της εταιρείας στο Περιστέρι κατά 700.000 ευρώ.
Οσον αφορά το σύνολο των υποχρεώσεών της, ανέρχεται σε 19,7 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 8,4 εκατ. ευρώ είναι βραχυπρόθεσμες.
Ακης Σωτηριάδης / Μελίντα ΕΠΕ: Ο «βασιλιάς» του private label και των εξαγωγών
Η Μελίντα που εδρεύει στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης είναι η ανερχόμενη δύναμη στην αγορά φτάνοντας να απορροφά το μεγαλύτερο μέρος του προσφερόμενου προς τυποποίηση ελληνικού μελιού. Η βιομηχανία με έδρα στη Βόρεια Ελλάδα έκανε εντός της κρίσης ένα θαύμα: κατόρθωσε να διεθνοποιήσει το παραγνωρισμένο, όμως πάντοτε ποιοτικό, ελληνικό μέλι. Ιδιοκτήτης της είναι ο κ. Ακης Σωτηριάδης, ο οποίος διαβλέποντας τη μεγάλη προοπτική ανάπτυξης παραγωγής του μελιού στην ευρωπαϊκή αγορά και παρά τις παθογένειες της ελληνικής αγοράς προχώρησε στην ίδρυση της Μελίντα το 2000.
Έκτοτε η εταιρεία πραγματοποιεί εντυπωσιακά δυναμική πορεία στην τυποποίηση-διακίνηση του μελιού. Και αυτό επενδύοντας σε τεχνολογία αιχμής και την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνογνωσίας, έτσι ώστε να βελτιώνονται συνεχώς τα τελικά προϊόντα που προσφέρονται στους καταναλωτές. Οι προσπάθειες του ιδρυτή και των στελεχών της εταιρείας έχουν δικαιωθεί πλήρως σήμερα, καθώς την τελευταία πενταετία η Μελίντα εμφανίζει διψήφια αύξηση του κύκλου εργασιών της. Με αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιευμένες καταστάσεις που αφορούν τη χρήση του 2018, ο τζίρος της να διαμορφώνεται στα 17,7 εκατ. ευρώ και η καθαρή κερδοφορία της στα 1,6 εκατ. ευρώ. Η καθαρή θέση της εταιρείας στις 31 Δεκεμβρίου του 2018 ήταν 5,26 εκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των υποχρεώσεων ήταν 18,16 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 15,78 εκατ. ευρώ οι εμπορικές υποχρεώσεις. Το ταμείο της εταιρείας ήταν πάνω από 8 εκατ. ευρώ.
Η Μελίντα θεωρείται από τους μεγαλύτερους μεταποιητές-συσκευαστές μελιού στην Ευρώπη, με μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα και ετήσια παραγωγή 8.000 τόνων. Αυτή τη στιγμή τα προϊόντα της διακινούνται στο εξωτερικό, τροφοδοτώντας κυρίως τις αγορές της Κεντρικής και της Δυτικής Ευρώπης, όπως και αυτές των ΗΠΑ και του Καναδά. Η δραστηριότητά της επικεντρώνεται στην παραγωγή μεγάλης γκάμας κωδικών μελιού ως private label για γνωστές αλυσίδες σούπερ μάρκετ τόσο στον ελληνικό όσο και στον διεθνή χώρο, όπως τα Lidl, Netto, Kaufland, Aldi κ.ά., ενώ διαθέτει και δικά της brands, όπως το Μούσες – Ελληνικό Μέλι και το Μελάνθη με μέλι από την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η συνεργασία κυρίως με τις μεγάλες γερμανικές αλυσίδες είναι αυτή που τη βοήθησε να περάσει σε καινούρια φάση. Επίσης, στο πελατολόγιό της εντάσσονται μεγάλοι εγχώριοι και ξένοι βιομηχανικοί πελάτες που δραστηριοποιούνται στους τομείς των γαλακτοκομικών και των ζαχαρωδών προϊόντων, καθώς και της αρτοποιίας – ζαχαροπλαστικής, σε μια λογική business to business. Με βάση το επενδυτικό σχέδιο που έχει ενεργοποιήσει ο κ. Σωτηριάδης, η Μελίντα αναμένεται να μεταφερθεί σε καινούριες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις στη Νέα Σάντα του Κιλκίς με στόχο τον τριπλασιασμό της παραγωγικής δυναμικότητας που διαθέτει σήμερα.
Προς τούτο επιδιώκει τη σύναψη κλειστών πενταετών συμβολαίων με μελισσοκόμους.
Αχιλλέας Παπαστεργίου / Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Νικήτης: Mάθημα από το μεγαλύτερο μελισσοχώρι της Ευρώπης
Ο Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός που βρίσκεται στο μεγαλύτερο μελισσοχώρι της Ευρώπης, τη Νικήτη Χαλκιδικής, δίνει καθημερινά μαθήματα εξωστρέφειας. Με αιχμή το γνωστό μέλι Σίθων πραγματοποιεί εξαγωγές σε δεκάδες χώρες. Μεταξύ αυτών σε Γερμανία, Σουηδία, Αυστρία, Αμερική, Καναδά, Ιαπωνία και Αυστραλία, όπου καταφέρνει να πραγματοποιεί το 10% των ετήσιων πωλήσεών του.
Η ιστορία του Συνεταιρισμού, του οποίου τα ηνία κρατά εδώ και πολλά χρόνια ο κ. Αχιλλέας Παπαστεργίου, είναι μακρά. Ιδρύθηκε το 1952 από μελισσοκόμους της περιοχής, με αρχικό στόχο τη συγκέντρωση μελιού και τη διάθεσή του στην αγορά. Τη δεκαετία του ’80 όμως θα ξεκινήσει μια περίοδος μετεξέλιξης που θα οδηγήσει τελικά στην καθετοποίηση της παραγωγής με τη λειτουργία εργοστασίου τυποποίησης μελιού. Είναι η περίοδος που θα δημιουργηθεί η ετικέτα Σίθων.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Συνεταιρισμός αναπτύχθηκε επενδύοντας σε τεχνολογία, τεχνογνωσία και ανθρώπινο δυναμικό. Μέσα σε μια 25ετία η δυναμικότητά του ξεπέρασε κάθε προσδοκία, οδηγώντας τον σε επίπεδα που τον κατατάσσουν μεταξύ των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων στον χώρο του μελιού και σε έναν από τους μεγαλύτερους μελισσοκομικούς συνεταιρισμούς στην Ευρώπη.
Σήμερα, πάνω από 70.000 μελισσοσμήνη και 140 μελισσοκόμοι δουλεύουν για να παραχθεί το μέλι Σίθων.
Στα 4.000 τ.μ. των εγκαταστάσεων της σύγχρονης μονάδας τυποποίησης που διαθέτει ο Συνεταιρισμός παράγεται μια μεγάλη ποικιλία τύπων μελιού, κυρίως ανθόμελο και πευκόμελο, που ξεπερνά τους 1.000 τόνους. Εκτιμάται ότι σχεδόν το 20% -κυρίως δασόμελο- εξάγεται.
Οι πωλήσεις του Συνεταιρισμού απευθύνονται κυρίως στην ελληνική αγορά, αλλά παράλληλα η εταιρεία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις εξαγωγικές της δραστηριότητες, με σκοπό τη διατήρηση και επέκταση του υπάρχοντος πελατολογίου, μέσω της συνεχούς αναβάθμισης της ποιότητας των προϊόντων της.
Το μέλι Σίθων διατίθεται στις περισσότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και σε πολλά σημεία πώλησης στον ελλαδικό χώρο, ενώ παράλληλα ο συνεταιρισμός έχει αναπτύξει δικό του δίκτυο καταστημάτων στη Θεσσαλονίκη.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις