Γράφει ο, Γεωπόνος ΑΠΘ , int. MSc
Υπεύθυνος Αγροτικής Παιδείας
Μία απλή εξήγηση
Για να γίνει μία εύκολη κατανόηση των βιοδιεγερτικων προϊόντων για τα οποία θα μιλήσουμε σήμερα μπορείτε να τα σκεφτείτε σαν ένα "εμβόλιο" που μας προετοιμάζει να αντιμετωπίσουμε έναν ιό που κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα ή σαν τις "βοηθητικές ρόδες" που βάζαμε στο ποδήλατο όταν είμασταν μικροί με σκοπό να μας διευκολύνει στις πρώτες μας βόλτες.
Οι βιοδιεγέρτες με απλά λόγια βοηθούν το φυτό να αντιμετωπίσει κάποιες δύσκολες καταστάσεις που πιθανόν θα βιώσει στο μέλλον και του μαθαίνουν να φροντίζει καλύτερα τον εαυτό του.
Τι δεν είναι
Τα βιοδιεγερτικα προϊόντα δεν ανήκουν στην κατηγορία των λιπασμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται για να εμπλουτίσουν το έδαφος με θρεπτικά στοιχεία ούτε είναι φυτοπροστατευτικά προϊόντα που επικεντρώνονται στην προστασία των φυτών από φυσικούς εχθρούς.
Τι είναι
Οι βιοδιεγέρτες είναι μια κατηγορία προϊόντων, που λόγω του περιεχομένου τους σε ουσίες και μικροοργανισμούς, έχουν την ικανότητα να επιδρούν στη αύξηση και την ανάπτυξη των φυτικών οργανισμών. Τα προϊόντα αυτά περιλαμβάνουν εκχυλίσματα φυκών, χουμικά και φουλβικά οξέα, πρωτεΐνες και αμινοξέα, χιτοζάνη, ανόργανες ενώσεις, μύκητες και βακτήρια. Χρησιμοποιούνται με σκοπό την αύξηση της ποιότητας αλλά και της ποσότητας παραγωγής της καλλιέργειας.
Οι βιοδιεγερτικές ουσίες επιδρούν και διευκολύνουν διαδικασίες όπως η πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων και η ανοχή στο βιοτικό και αβιοτικό στρες (π.χ. ανομβρία, μυκητολογικές ασθένειες )
Επίσης ,έχουν την ικανότητα, μέσω της δραστηριότητας των μικροοργανισμών, να βελτιώνουν φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους αλλά και να ευνοούν την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος.
Γιατί υπάρχουν
Από την ανάγκη μείωσης των αρνητικών επιπτώσεων της εντατικής καλλιέργειας στο περιβάλλον, τη μείωση των διαθέσιμων χημικών σκευασμάτων στην αγορά λόγω κανονισμών και από την ανάγκη αύξησης της παραγωγής τροφίμων παγκοσμίως ,χωρίς όμως την αύξηση της ποσότητας των χορηγούμενων λιπασμάτων, γεννήθηκε η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα των δυνατοτήτων της επιστήμης για να εξυπηρετήσει την αγορά.
Μετά από συστηματική έρευνα η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα γεννήθηκαν αυτά τα προϊόντα.
Τι προσφέρουν
Έχουν ένα ευρύ φάσμα δράσης και συμμετέχουν ευεργετικά σε πολλές διεργασίες του φυτού
Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι:
• ενισχύουν την άμυνα του φυτού
• βοηθούν στην καλύτερη πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από το φυτό.
• αναπτύσσουν τη μικροβιακή δραστηριότητα του εδάφους
Σημείωση!
Όταν οι βασικές ανάγκες του φυτού σε θρέψη άρδευση και φως δεν πληρούνται σωστά τότε οι βιοδιεγερτες δεν θα δώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και φυσικά δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τις παραπάνω βασικές τους ανάγκες.
Πώς φτιάχνονται
Προέρχονται από φύκη, τμήματα ζώων, ζωικά απόβλητα, μικροοργανισμούς, γεωργικά είδη, βιομηχανικά προϊόντα, πετρώματα και φυτικά απόβλητα
Η μελέτη, ο συνδυασμός και η επεξεργασία των παραπάνω πρώτων υλών μας δίνουν τους βιοδιεγερτες.
Πότε και πώς γίνεται η εφαρμογή τους στα φυτά
Η εφαρμογή τους γίνεται :
- με ψεκασμό στο φύλλωμα
- μέσω του εδάφους
- με ριζοπότισμα
- με προσθήκη του προϊόντος στο νερό άρδευσης.
Ανάλογα την καλλιέργεια και το σκεύασμα προσαρμόζουμε και την εποχή επέμβασης, δηλαδή σε κάποιες περιπτώσεις η εφαρμογή γίνεται κατά τη φύτευση μέσω του εδάφους ή μέσω ψεκασμού κατά την ανθοφορία.
( κάθε συσκευασία οφείλει να αναφέρει τις οδηγίες χρήσης τις οποίες θα πρέπει να ακολουθούμε )
Παραδείγματα:
Κατηγορίες
Ανάλογα την προέλευσή τους οι βιοδιεγερτες διακρίνονται στις πέντε ακόλουθες κατηγορίες :
1) Εκχύλισμα φυκών και φυτικών μερών
Καλύπτουν μεγάλο μέρος της αγοράς λόγω της σχετικά απλής διαδικασίας που απαιτεί η επεξεργασία τους.
Προκαλούν ένα ευρύ φάσμα θετικών επιδράσεων όπως π.χ. αύξηση παραγωγής στο σιτάρι η μείωση προσβολής περονόσπορου στο αμπέλι
2) Προϊόντα υδρόλυσης πρωτεϊνών και αμινοξέα
Κυκλοφορούν στην αγορά από τη δεκαετία του '60.
Προέρχονται από την υδρόλυση ζωικών (90%) και φυτικών υπολειμμάτων.
Αυξάνουν τη γονιμότητα και μικροβιακή δραστηριότητα του εδάφους, προστατεύουν τα φυτά από το στρες και βοηθούν στην καλύτερη πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων.
3) Διαλύματα χουμικων και φουλβικων οξέων
Οι χουμικες ουσίες είναι τα πιο άφθονα οργανικά μόρια στη γη.
Είναι συστατικά του εδάφους που προκύπτουν από την αποικοδόμηση φυτών, ζώων, μικροβιακών υπολειμμάτων, καθώς και από τη μεταβολική δραστηριότητα του εδάφους.
Η εφαρμογή τους αυξάνει την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής μέσα από τη βελτιωμένη πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων, την αύξηση της ανοχής των φυτών σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις και τη βελτίωση του εδάφους.
4) Μικροβιακά εμβόλια
Προέρχονται από μύκητες και βακτήρια. Ενισχύουν τη θρέψη των φυτών, τη γονιμότητα του εδάφους και αυξάνουν την ανοχή σε βιοτικό και αβιοτικό stress.
Η χρήση τους αποτελεί οικολογική επιλογή και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.
( εδώ ανήκει η γνωστή σε όλους "μυκόρριζα")
5) Χιτοζάνη και άλλα βιοπολυμερή
Η χιτοζάνη προέρχεται από την χιτίνη η οποία συναντάται σε θαλάσσια καρκινοειδή (γαρίδες-καβούρια), εξωσκελετούς εντόμων και ορισμένους μύκητες.
Μέσω της εφαρμογής της χιτοζάνης επιτυγχάνεται ενίσχυση της φώτοσυνθετικής δραστηριότητας και αύξηση ανοχής σε βιοτικό και αβιοτικό στρες.
Επίλογος
Η χρήση των βιοδιερτών στη γεωργία είναι μία ταχέως αναπτυσσόμενη πρακτική.
Με γνώμονα την ανάπτυξη και το κέρδος όλων των εμπλεκομένων έρχεται στο μυαλό μας μία καλή αλλά και μία κακή σκέψη.
Η καλή σκέψη είναι ότι οι αγρότες θα μπορούν να αυξήσουν τις παραγωγές τους χωρίς την περαιτέρω επιβάρυνση του περιβάλλοντος με ότι αυτό συνεπάγεται.
Η κακή σκέψη βασίζεται στο γεγονός ότι αυτά τα προϊόντα βρίσκονται στα πρώτα βήματα της ανάπτυξης τους και αυτό σημαίνει ότι κάποιοι επιτήδειοι μπορεί , είτε με γνώμονα το κέρδος ή λόγω έλλειψης γνώσης , να τα χρησιμοποιούν εντελώς εσφαλμένα ή να βαφτίζουν τα προϊόντα τους βιοδιεγερτικά και να βλάψουν το περιβάλλον αλλά και την τσέπη των αγροτών.
Γι αυτό το λόγο πριν από κάθε χρήση τέτοιων προϊόντων συμβουλευόμαστε έναν έμπειρο γεωπόνο εμπιστοσύνης.