Γ.Σταθάκης: πιθανή παρέμβαση για τις προμήθειες των τραπεζών

Ανοιχτό άφησε ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης το ενδεχόμενο να υπάρξει παρέμβαση από την κυβέρνηση σε περίπτωση που οι τράπεζες δεν συμμορφωθούν με τον ευρωπαϊκό κανονισμό σχετικά με τις υπερβολικές προμήθειες για τη χρήση πιστωτικών καρτών.

Η συζήτηση έγινε στην Βουλή στο πλαίσιο επίκαιρης ερώτησης του βουλευτή Β.Κεγκέρογλου.

Αναλυτικά η ερώτηση  και η απάντηση.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. 

Το τελευταίο διάστημα το πλήθος των ηλεκτρονικών συναλλαγών και ιδιαίτερα των διατραπεζικών έχει αυξηθεί και ως αποτέλεσμα, βέβαια, των capital controls, αλλά και ως αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης ότι με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουμε συμβολή στην αντιμετώπιση του ζητήματος της φοροδιαφυγής, ιδιαίτερα μέσω της χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. 

Όμως, το κόστος για τις διατραπεζικές συναλλαγές, το κόστος για την χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, είναι υπερβολικό. Οι καταναλωτές δεν προστατεύονται. Δεν έχετε πράξει τα δέοντα, κύριε Υπουργέ, ούτως ώστε να υπάρχει προστασία των καταναλωτών και των επιχειρήσεων έναντι των χρεώσεων από την πλευρά των τραπεζών. Για απλά εμβάσματα έχουμε χρεώσεις από τράπεζα σε τράπεζα, από 2 ευρώ έως και πάνω από 10 ευρώ για ποσά από 100 μέχρι 1000 ευρώ. Για τη χρήση των πιστωτικών καρτών οι χρεώσεις είναι από 1έως 1,25 ευρώ ανά πράξη και από 0,40 έως 0,70 ευρώ για χρεωστικές κάρτες. 

Δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί η υπερβολική χρέωση για την εγκατάσταση του συστήματος POS από τις τράπεζες που κυμαίνεται από 157 ευρώ για ενσύρματο, αλλά φτάνει και ξεπερνά και τα 400 ευρώ από ορισμένες τράπεζες για το ασύρματο σύστημα. 
Υπάρχει, όμως, και ένα σημαντικό θέμα που αφορά στην επιβάρυνση των επιχειρήσεων που μετακυλούν αυτό το κόστος στην τιμή του προϊόντος και στους καταναλωτές. Όποιες επιχειρήσεις δεν το πράξουν, είναι σε βάρος των ίδιων και του κόστους λειτουργία τους. 
Βεβαίως, θα πρέπει να πούμε ότι σε ορισμένες κατηγορίες, όπως είναι για παράδειγμα τα πρατήρια καυσίμων, το κέρδος κυμαίνεται σε πάρα πολύ χαμηλά ποσοστά έναντι του υψηλού τζίρου που έχουν. Στο 3%, περίπου το 1% είναι κόστος όταν έχουμε ηλεκτρονική συναλλαγή, όταν έχουμε χρήση χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας. Καταλαβαίνετε ότι είτε ο καταναλωτής θα την πληρώσει μέσω της μετακύλησης του κόστους, είτε η ίδια η επιχείρηση, το ίδιο κάνει. 

Γι’ αυτό ζητούμε την άμεση εφαρμογή του Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος έπρεπε να εφαρμοστεί στη χώρα μας από 9 Δεκεμβρίου και, δυστυχώς, δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι τώρα και οι τράπεζες ανεξέλεγκτα συνεχίζουν αυτές τις χρεώσεις στις οποίες αναφέρθηκα. 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ (Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. 

Όπως γνωρίζετε, ο Κανονισμός αυτός έχει τεθεί σε ισχύ και απαιτεί δύο επιπρόσθετες συμπληρωματικές διατάξεις. 

Η μία διάταξη αφορά κανονισμούς και αποφάσεις στις οποίες οφείλει να προχωρήσει η Τράπεζα της Ελλάδος αφενός και αφετέρου μία υπουργική απόφαση, η οποία θα ακολουθήσει την απόφαση που θα πάρει η Τράπεζα της Ελλάδος, εάν χρειάζονται επιπρόσθετες διευκρινίσεις. 
Το θέμα αυτή τη στιγμή, όπως ξέρετε, είναι πιο σύνθετο από αυτό που παρουσιάσατε.

Ο Κανονισμός λέει ότι οι διατραπεζικές προμήθειες για χρήση οποιουδήποτε πιστωτικού μέσου δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 0,2% ή το 0,3% της αξίας της συναλλαγής. 

Το πρόβλημα γίνεται πιο περίπλοκο όταν έχουμε τετραμερή συστήματα, δηλαδή την εμπλοκή μίας πιστωτικής κάρτας που η διαχείρισή της γίνεται εκτός Ελλάδας, τη τράπεζας, του εμπόρου και του καταναλωτή. Άρα, στα τετραμερή συστήματα αυτό χρειάζεται μία πολύ πιο σύνθετη παρέμβαση από την πλευρά μας, προκειμένου να βρούμε τρόπους οι οποίοι και να είναι σύννομοι και να απαντούν στο ερώτημα αυτό. 

Εμείς έχουμε κάνει τρία πράγματα: Πρώτον, διερευνούμε τις επιπρόσθετες επιβαρύνσεις που έχουν το δικαίωμα να βάζουν οι τράπεζες στο πλαίσιο του ελεύθερου ανταγωνισμού πέρα από το 0,2% και το 0,3%. 

Ευτυχώς, έγινε μία ανάλυση των κατηγοριών αυτών των επιβαρύνσεων ανά επιχείρηση διότι δεν είναι ενιαίος. 

Αυτή η έρευνα έγινε από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, όπου είδαμε ότι έχουμε διαφορετικές επιβαρύνσεις στο 25% των επιχειρήσεων που κινούνται σήμερα με επιβαρύνσεις 0,5% έως 1%. Έχουμε 65% των επιχειρήσεων που είναι οριακά πάνω από το 1%. Έχουμε και 10% των επιχειρήσεων που επιβαρύνονται με ακόμη υψηλότερες προμήθειες. 

Η πρόθεσή μας λοιπόν, πρώτον, είναι να εφαρμόσουμε –επαναλαμβάνω- πλήρως την Οδηγία με τον Κανονισμό της Τράπεζας της Ελλάδος και την υπουργική απόφαση, αν και εφόσον χρειαστεί, και ταυτόχρονα να δούμε αν υπάρχει επιτρεπόμενη και χωρίς να παραβιάζει τους κανόνες του ανταγωνισμού δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης όσον αφορά επιπρόσθετες κατηγορίες χρεώσεων, που αυτή τη στιγμή παραμένουν στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών. 
Ευχαριστώ πολύ. 

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. 
Κύριε Υπουργέ, αν και κάνατε θετικές αναφορές και παρουσιάσατε πραγματικά στοιχεία που δείχνουν ότι το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο δεν δώσατε σαφείς ενδείξεις για το πώς θα αντιμετωπιστεί συνολικά το πρόβλημα. Η αναφορά σας ότι το πρόβλημα είναι περισσότερο σύνθετο δεν θέλω να πιστεύω ότι υποκρύπτει ότι είναι και πολύ πιο δύσκολη η λύση του. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχουν, ακόμη και για τα πολύ δύσκολα θέματα, εμπόδια για να δώσουμε λύσεις, εάν υπάρχει βούληση. 
Αναφέρομαι συγκεκριμένα: Ο Κανονισμός έπρεπε να εφαρμόζεται από τις 9 Δεκέμβρη και μετά. Δυστυχώς, δεν έχει ξεκινήσει ακόμη η εφαρμογή του. Δεν ξέρω αν ευθύνεται η Τράπεζα της Ελλάδος, το Υπουργείο Οικονομικών ή οποιοσδήποτε άλλος. Εγώ απευθύνομαι στην Κυβέρνηση που είναι υποχρεωμένη να εφαρμόζει έναν Κανονισμό. Δεν χρειάζεται ενσωμάτωση στο δίκτυο. Δεν είναι Οδηγία για να έρθει στη Βουλή να γίνει νόμος του κράτους. Το Υπουργείο σας, που είναι το αρμόδιο για την προστασία των καταναλωτών, δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα ή εάν έχει ασχοληθεί και δεν το γνωρίζουμε, να μας πείτε τι έχετε πράξει επ’ αυτού. 

Έχετε εγκαλέσει άραγε από 9 Δεκέμβρη και μετά την τράπεζα; Ποια από όλες τις τράπεζες εγκαλέσατε ή μέσω της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών τι κάνατε; Δεν μας είπατε. Λέτε ότι εφαρμόζετε. Αν εφαρμόζετε, σε αυτούς που παραβιάζουν τον Κανονισμό, τους έχετε επιβάλει τα προβλεπόμενα πρόστιμα; Όχι, βεβαίως. Δεν άκουσα κάτι τέτοιο. Έχετε την εξουσία, μέσα από το νομικό πλαίσιο με υπουργικές αποφάσεις, αλλά και αν θεωρείτε ότι δεν είναι αρκετή η εξουσιοδοτική διάταξη που υπάρχει μπορείτε να φέρετε νόμο, για να κανονικοποιήσετε το σύστημα. 

Ως αρμόδιος Υφυπουργός το 2011, στις 17 του Γενάρη, εξέδωσα υπουργική απόφαση βάσει της εξουσιοδοτικής διάταξης και κατήργησα δέκα καταχρηστικούς όρους που χρησιμοποιούσαν οι τράπεζες και πολλές χρεώσεις που τότε ήταν και για συναλλαγές μέσα στην ίδια την τράπεζα. Ακόμη και με το ΑΤΜ της ίδιας της τράπεζας να έκανες συναλλαγή, υπήρχε χρέωση. Υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο. Το ζήτημα είναι αν υπάρχει βούληση σήμερα. 

Αυτό, λοιπόν, το οποίο θέλω είναι να δούμε πώς προστατεύουμε τον καταναλωτή, αλλά και τις επιχειρήσεις. Γιατί με την υπερβολική φορολόγηση που έχει γίνει, με τους νέους επιπλέον φόρους που εσείς έχετε επινοήσει για τη δημοσιονομική προσαρμογή, όχι μόνο για την αύξηση του ΦΠΑ, ακόμη και στο κρασί σε εξαγώγιμα προϊόντα βάλατε φόρο, θέλουμε ως Υπουργός Ανάπτυξης, ως Υπουργός Εθνικής Οικονομίας να μας πείτε πώς ενισχύετε την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και δεν μετακυλίεται το κόστος στον Έλληνα καταναλωτή. Μόνο άραγε μέσα από την αναδιανομή του ΕΣΠΑ με τον όποιο τρόπο, όπου έχουμε και την επίκαιρη επερώτηση να συζητήσουμε στη συνέχεια στο Κοινοβούλιο; Μόνο από αυτά θα γίνει ανάπτυξη ή από την παρέμβαση σε μια σειρά πράγματα που έχουν να κάνουν με το κόστος λειτουργίας τους και την «αφαίμαξη» σημαντικών ποσών από τις τράπεζες;

Εάν ένα μέσο ποσό, περίπου 100 ευρώ -και θα κλείσω με αυτό, κύριε Πρόεδρε- μετακινηθεί περίπου πενήντα φορές, με το κόστος που χρεώνουν οι τράπεζες για τα εμβάσματα, το έχει πάρει η τράπεζα με πενήντα φορές μετακίνηση. Και αυτό λέμε ότι είναι σύνθετο. Ε, δεν είναι σύνθετο, απλό είναι. Θα σας δώσω χαρτιά που από τράπεζα σε τράπεζα φτάνει από 2 ευρώ μέχρι και 12 ευρώ και είναι εντελώς απαράδεκτο αυτό να συμβαίνει.

Όπως, επίσης, είναι απαράδεκτο να γίνεται η χρέωση των καρτών ακόμη και για την εγκατάσταση του συστήματος σε τόσο υπερβολικό βαθμό. 

Θα είμαστε κοντά στην Κυβέρνηση στην προσπάθεια να αυξήσει το πλήθος των ηλεκτρονικών συναλλαγών, γιατί αυτό θα συμβάλλει, μαζί με άλλα μέτρα φυσικά, στην πρόληψη της φοροδιαφυγής, αλλά θα είμαστε αντίθετοι στη συνέχιση των υπερβολικών χρεώσεων από την πλευρά των τραπεζών και στην αδιαφορία την οποία επιδεικνύετε.
Ευχαριστώ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ (Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού): Κύριε Κεγκέρογλου, στις 12 Οκτωβρίου, τρεις μέρες μετά την Οδηγία, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή απέστειλε επιστολή στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών που ζητάει προφανώς την άμεση εφαρμογή του 0,2% και 0,3% στις ενδοτραπεζικές συναλλαγές που χρησιμοποιούν κάρτα και ταυτόχρονα έθεσε τη σπουδαιότητα του ζητήματος για τα άλλα δύο-τρία θέματα που σας υπέδειξα εξαρχής και τα οποία δεν λύνονται σε μία μέρα, γιατί αφορούν χρεώσεις πέρα από αυτή την κανονιστική οδηγία. 

Και σας επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά ότι αφορούν τα θέματα όχι μόνο των ενδοτραπεζικών συναλλαγών αλλά και τα θέματα των επιπρόσθετων επιβαρύνσεων που γίνονται όταν εμπλέκονται τέσσερα μέρη στη συναλλαγή και προφανώς ανεβάζουν το κόστος διαχείρισης εάν εμπλέκονται και κάρτες ή φορείς ή επιχειρήσεις, όπως είναι οι διεθνείς επιχειρήσεις των πιστωτικών καρτών, των οποίων η διαχείριση των ηλεκτρονικών συναλλαγών γίνεται και εκτός Ελλάδας.

Συνεπώς, ανακεφαλαιώνω λέγοντας ότι το θέμα έχει τεθεί στις 12 Οκτωβρίου. Οι πρακτικές, όσον αφορά τον Κανονισμό στη βάση τους εφαρμόζονται όσον αφορά το 0,2% και το 0,3%.

 Δεν λύνεται, όμως, το πρόβλημα. Χρειάζονται δύο επιπρόσθετες –επαναλαμβάνω- διατάξεις, που αφορούν και την οδηγία της Τράπεζας της Ελλάδος και την υπουργική απόφαση η οποία θα επακολουθήσει, διότι θα αφορά το ύψος των προστίμων και τον φορέα ο οποίος θα τα επιβάλλει. Αυτό ισχύει. Από την άλλη πλευρά, σας επαναλαμβάνω ότι διερευνούμε όλες τις πιθανότητες που μπορεί να υπάρξει πολιτική παρέμβαση χωρίς να θιγούν οι κανόνες του ανταγωνισμού.