Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη, στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Χίου του ΠΑΣΟΚ κ. Κώστα Τριαντάφυλλου, σχετικά με τις τιμές λιανικής πώλησης τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης.
Αναλυτικά η ομιλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη, έχει ως εξής:
«Η ερώτησή σας μας δίνει την ευκαιρία να διευκρινίσουμε δύο πράγματα: Πρώτον, να δούμε τι απ’ αυτό το κόστος μπαίνει στον πρωτογενή τομέα και έρχεται στο εμπόριο ένεκα της πρώτης ύλης και τι απ’ αυτό ακουμπάει τα παρακάτω βήματα της μεταποίησης και εμπορίας και δευτερευόντως να απαντήσω και εγώ τι είναι αυτό που κάνουμε εμείς ως Υπουργείο, για να βοηθήσουμε να συρρικνωθεί το ένα ή το άλλο.
Έρχομαι στο πρώτο. Μπαίνω κατευθείαν στις δράσεις μας. Για παράδειγμα, εδώ και μέρες συζητούμε για την τήρηση των στοιχείων εσόδων-εξόδων για το γεωργό. Γιατί γίνεται αυτό το πράγμα; Χαίρομαι που συμφωνήσαμε και χαίρομαι και που οι γεωργοί το δέχονται, ιδιαίτερα μάλιστα όταν απομακρυνθήκαμε από το θεσμό της τήρησης βιβλίων, όπου καθημερινά πρέπει να γράψει κάποιος τι έσοδα και τι έξοδα είχε, ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι περισσότεροι θα έχουν έσοδα μια φορά, όταν θα πουλήσουν το βαμβάκι τους.
Επομένως, αυτός ο θεσμός, όπως είπαμε από την αρχή, τι έρχεται να εξυπηρετήσει; Έρχεται να βγάλει από τη μέση τα εικονικά τιμολόγια και να βγάλει από τη μέση τις ελληνοποιήσεις. Αν για παράδειγμα ένας έδινε μέχρι τώρα ένα εικονικό τιμολόγιο και έλεγε «την πατάτα μου εγώ, ενώ την πούλησα ένα ευρώ, γράφω δύο, διότι με τον τρόπο αυτό εγώ, για παράδειγμα, θα πάω να πάρω μεγάλη επιστροφή Φ.Π.Α.» και ο έμπορος θα έχει το δικαίωμα να πει «αφού αυτό το πήρα δύο, δεν θα το πουλήσω τρία, για να βγάλω και εγώ και όλοι οι παρακάτω;» κ.ο.κ.
Αν πουλούσατε έναν τόνο και γράφατε δέκα ή εκατό, έχετε ελληνοποιήσει άλλους εννέα τόνους με την όποια τιμή θα ήθελε να τους διακινήσει ο έμπορος. Να, λοιπόν, ένα μέτρο που θα χτυπήσει στη ρίζα αυτές τις ελληνοποιήσεις, τα εικονικά τιμολόγια, τις αυξημένες τιμές στην αγορά.
Συνυφασμένο με αυτό είναι και το μέτρο που έχει να κάνει με το συσχετισμό που γίνεται για πρώτη φορά στη διασταύρωση στοιχείων, σε ό,τι αφορά στην επιστροφή του ΦΠΑ στον αγρότη, βάσει του τιμολογίου του, με τη δήλωση ΟΣΔΕ που έκανε. Δηλαδή, κάποιος δηλώνει ότι «εγώ καλλιεργώ δέκα στρέμματα κρεμμύδια» και εμφανίζει μια παραγωγή που δεν την έχουν ούτε τα εκατό στρέμματα. Και του επέστρεφαν ΦΠΑ γιατί ποτέ δεν γίνονταν οι διασταυρωτικοί έλεγχοι ανάμεσα σε αυτή την υπηρεσία της επιστροφής ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών και στη δήλωση ΟΣΔΕ, που έκανε ο ίδιος ο γεωργός. Καμιά φορά μάλιστα κατηγορούμεθα για ορισμένες καθυστερήσεις στην επιστροφή του ΦΠΑ, γίνονται όμως γι’ αυτό το λόγο. Βέβαια, μπορεί να είμαστε ανεκτικοί μέχρις ενός ορίου. Καταλαβαίνω ότι μια χρονιά μπορεί να είναι καλή και να έχει πολύ υψηλή απόδοση ή αντίθετα, χαμηλή απόδοση. Ωραία. Δεχόμαστε ένα συν-πλην 50% αύξηση της παραγωγής ένεκα της ευνοϊκής χρονιάς. Δεν μπορούμε να δεχθούμε, όμως, ότι έγινε δεκαπλάσια η παραγωγή γιατί ήταν τόσο καλή χρονιά.
Τρίτον, σε ό,τι αφορά το μητρώο εμπόρων αγροτικών προϊόντων. Για πρώτη φορά μια σειρά πραγμάτων λύθηκαν και σ’ αυτό το επίπεδο. Γιατί; Γιατί στο παρελθόν ο οποιοσδήποτε αγόραζε, δεν έδινε τίποτα στο γεωργό ή του έδινε μία πλαστή επιταγή χωρίς αντίκρισμα και μετά τον έψαχναν αυτόν που πήρε με το φορτηγό τη σοδειά των γεωργών να δουν πότε θα πληρωθούν. Και αυτός έκανε ό,τι ήθελε. Το μητρώο τα καθάρισε όλα αυτά. Και μάλιστα, δεν έχουν πλέον περιθώρια να παίξουν με αυτές τις τιμές.
Η συμβολαιακή γεωργία: Για δείτε τι γίνεται με τα τόσα πολλά προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας που μπήκαν σήμερα στην πράξη. Και μάλιστα, έρχεται η Τράπεζα και δίνει τώρα χρήματα σε τέτοιου είδους συμβόλαια και 30% προκαταβολή με τη μορφή μιας κάρτας, που λέει: «Σου δίνω μερικά χρήματα για να αρχίσεις την καλλιέργειά σου, να πληρώσεις αρχικά ένα κόστος εισροών, όμως θα πας να πάρεις τα χρήματά σου μόνο γι’ αυτά τα φάρμακα ή γι’ αυτό το σπόρο ή το πετρέλαιο». Αυτό θα είναι θετικό γιατί για πρώτη φορά θα έχουμε ακριβή στοιχεία. Γιατί η τράπεζα και οι σύμβουλοί τους οι γεωπόνοι γνωρίζουν ότι σε ένα στρέμμα βάζουμε αυτά τα ένα-δύο κιλά από αυτό το σπόρο. Δεν μπορείς να δικαιολογήσεις ότι σ’ αυτό το στρέμμα μας φέρνεις ένα τιμολόγιο ότι θέλεις εκατό κιλά.
Επομένως, θα εξορθολογιστεί το σύστημα. Πρέπει να εξορθολογιστεί. Αυτό είναι προς το συμφέρον όλων μας. Και παρακάτω θα σας δείξω άλλα τόσα μέτρα που παίρνουμε, για να λύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα».
Δευτερολογία
«Είμαστε στην ίδια πλευρά. Συμμερίζομαι απόλυτα τον στόχο σας. Θα μου επιτρέψετε να συνεχίσω για τον πρωτογενή τομέα, διότι θα σας περιγράψω δύο-τρία ακόμα τέτοια μέτρα που και αυτά μπορούν να βοηθήσουν σε εκείνο το επίπεδο και μετά θα πάμε παρακάτω.
Υποστηρίξαμε, για παράδειγμα, τη δημιουργία 185 ομάδων παραγωγών. Όταν οι γεωργοί με αυτό το σχήμα συνεργατισμού έρχονται και συνεταιρίζονται, όπως επίσης και με τους κλασσικούς συνεταιρισμούς που ήταν ένα άλλο συνεργατικό σχήμα, δεν έχουν διαπραγματευτική ισχύ στην αγορά των εφοδίων; Δεν έχουν καλύτερη διαπραγματευτική ισχύ στην πώληση των προϊόντων τους; Είναι άλλο να πουλάς δέκα τόνους και άλλο να πας σε έναν έμπορο και να πεις: «Κοίταξε να δεις, εμείς ελέγχουμε διακόσιους τόνους από αυτή την περιοχή». Αλλά και το αντίθετο. Είναι άλλο να πάει ένας μόνος του να πει: «Δώσε και σε μένα δέκα κιλά σπόρο» και να του δώσει το λίπασμα ή το φάρμακο με αυτήν την τιμή και είναι άλλο να πάνε 200 παραγωγοί και να πουν ότι: «Εμείς είμαστε οι ροδακινοπαραγωγοί του Βελβεντού και απαιτούμε αυτούς τους όρους στην αγορά αυτών των εφοδίων». Αυτός είναι τρόπος, όπως επίσης και οι συμπράξεις καινοτομίας που έρχονται παρακάτω και μια σειρά άλλων εργαλείων που αναπτύσσονται.
Όμως, μην ξεχνάτε -δεν πρέπει να το κρύβουμε- και γι’ αυτό και αγωνίζεται και η Κυβέρνηση, ότι η χώρα μας έχει ακριβό κόστος ενέργειας, ακριβό κόστος πετρελαίου από το οποίο υποφέρει και ο αγρότης. Γιατί αγωνιστήκαμε όσο μπορούσαμε να του επιστρέψουμε τα περίπου 180 εκατομμύρια ευρώ ως επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαιοειδών; Για να τον απαλύνουμε, εν μέρει, από αυτό το πρόβλημα. Μακάρι να μπορούσαμε να δώσουμε περισσότερα. Γιατί αγωνιά η Κυβέρνηση να κατεβάσει την τιμή του αερίου; Γιατί και η μορφή του αερίου είναι ένα υψηλό κόστος ενέργειας.
Αυτό δεν αφορά μόνο τη βιομηχανία. Αφορά και το γεωργό που ζεσταίνει το στάβλο του με αέριο ή ξεραίνει τα φρούτα με αέριο ή ξεραίνει τα καλαμπόκια με αέριο, προκειμένου να μην αναπτύξουν υγρασία στην αποθήκη του.
Να, λοιπόν, τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαμε στη βάση, στο πρωτογενές κομμάτι να μειώσουμε το κόστος παραγωγής, όπως επίσης και το κόστος ρευστότητας. Σας είπα λίγο πριν για το συμβολαιακό, σας είπα για το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, όπου καταφέραμε να μειώσουμε το κόστος του επιτοκίου στο 3,85% εις ό,τι αφορά τον αγροτικό τομέα.
Έρχομαι στη «ψαλίδα» των τιμών. Θα σας αναφέρω δυο-τρία «εργαλεία» που φέραμε για να κλείσει αυτή η «ψαλίδα». Λέτε ότι προστίθεται κόστος μετά την παραγωγή της πρώτης ύλης στα παρακάτω βήματα μεταποίησης και εμπορίας: έμποροι, μεσάζοντες κλπ. Ωραία. Ας τους εξαλείψουμε από τη μέση. Πώς; Γι’ αυτό δεν κάναμε τις αγορές παραγωγών, τα farmers’ markets; Εδώ μάλιστα δεν τα θεσμοθετήσαμε με μια εμπειρία περίπου ενός έτους; Κάναμε έξι-επτά σκόρπια σε όλη την Ελλάδα για να δούμε πώς θα λειτουργούν, τι δυσκολίες έχουν, ποιοι τα οργανώνουν, ποιοι τα κατευθύνουν και το θεσμοθετήσαμε αυτό τώρα γιατί είναι η πρώτη φορά που έρχεται κατευθείαν ο παραγωγός στο ράφι του καταναλωτή, χωρίς κανέναν μεσάζοντα. Έτσι μπορεί να απολαύσει κανείς ένα ντόπιο, φρέσκο, εγνωσμένης ποιότητας προϊόν κατευθείαν, έτσι ώστε και ο παραγωγός να πάρει μία δεκάρα παραπάνω, γιατί δεν παρεμβαίνει κανένας μεσάζοντας, αλλά και ο καταναλωτής να πάρει κάτι φθηνότερο και φρέσκο, χωρίς τη συμμετοχή κανενός μεσάζοντα.
Χθες μάλιστα είχαμε μία μεγάλη εκδήλωση, όπου παρουσιάσαμε τους δέκα πρωτοπόρους εις ό,τι αφορά τα λεγόμενα πολυλειτουργικά αγροκτήματα, όπου κάποιος παράγει και αντί να το πάει αυτός στην αγορά να το πουλήσει, ζητάμε να έλθει ο καταναλωτής στο αγρόκτημα του παραγωγού για να το πάρει. Ζητάμε να έλθει εκεί ο καταναλωτής για να δει πώς το παράγει ο παραγωγός, πώς ζει με την οικογένειά του. Αυτό το σκοπό εξυπηρετούν αυτά, πέραν των εκπαιδευτικών, πέραν των επιδεικτικών σκοπών. Μάλιστα και με το θεσμό της οικοτεχνίας που είναι ενσωματωμένος στον ίδιο νόμο, είχαμε την ευκαιρία να δούμε ανθρώπους που πραγματικά κάνουν μία πρώτη μεταποίηση, να κάνουν το δικό τους προϊόν όπως, παραδείγματος χάρη, μαρμελάδα από το κεράσι τους, να κάνουν από το δικό τους σιτάρι τα δικά τους προϊόντα μακαρονιού ή οτιδήποτε άλλο.
Να, λοιπόν, τρόποι για να κλείσουμε αυτή τη «ψαλίδα», βοηθώντας αμφότερους τους πόλους αυτής της “αλυσίδας”.
Σας ευχαριστώ πολύ».
